Psychodynamische therapie

Psychodynamische therapie: Toepassingen en behandelingstechnieken

Psychodynamische therapie is in de breedste zin erop gericht om duidelijkheid te verschaffen over de psychologische oorzaken van iemands gedrag, gevoelens en emoties. Dit wordt onder meer bereikt door intensieve gesprekken, waarin een cliënt bewust wordt gemaakt van en reflecteert over eerdere ervaringen en herinneringen.

Hoewel psychodynamische therapie in het verleden met enige scepsis werd bejegend door een gebrek aan concrete onderzoeken naar de effectiviteit ervan, volgens een studie uit 2016 door G. Abbate-Daga, zijn nieuwe onderzoeken in staat gebleken om mogelijke twijfels onder behandelaars grotendeels weg te nemen. De therapie wordt tegenwoordig steeds vaker ingezet voor de behandeling van een breed scala aan psychische aandoeningen, waaronder depressies, verslavingen en persoonlijkheidsstoornissen.


Wat is psychodynamische therapie?

Psychodynamische therapie is een behandelmethode waarbij wordt gekeken naar de dynamiek tussen psychische problemen, vroege ervaringen en emoties. De therapievorm heeft zijn wortels in het werk van de bekende psycholoog Sigmund Freud, die met zijn psychoanalytische theorie ook sterk de nadruk legde op hoe ervaringen de basis vormen voor en onbewuste drijfveren zijn van dergelijke psychische problemen.

In de hiervan afgeleide psychodynamische theorie wordt echter een grotere focus gelegd op iemands persoonlijkheid, volgens H. Guntrip in zijn handboek uit 2018 over de therapie. Ook is de interpersoonlijke wisselwerking tussen een psychodynamisch therapeut en de cliënt zeer belangrijk.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

bel 020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Principes van psychodynamische therapie

De principes voor psychodynamische therapie werden al meer dan 100 jaar geleden gelegd, maar hebben in de loop der tijd wel wat aanpassingen gezien. Volgens J. Shedler, in zijn uitvoerig geciteerde studie naar de bruikbaarheid van de therapie in American Psychologist, zijn dit de principes waar psychodynamisch therapeuten zich voornamelijk op baseren tijdens een behandeling:

  • Focus op het onderbewuste en onbewuste
  • Identificeren van onopgeloste conflicten en ervaringen
  • Stimuleren van zelfreflectie en zelfbewustzijn
  • Verbeteren van relaties met anderen

Toepassingen van psychodynamische therapie

Volgens een overzichtsstudie door F. Leichsenring et al. in Contemporary Psychoanalysis is psychodynamische therapie aantoonbaar nuttig voor verschillende veelvoorkomende psychische stoornissen, waaronder angststoornissen, depressies en verslavingen. Omdat er echter diverse therapieën kunnen worden ingezet voor deze aandoeningen, is het vaak afhankelijk van de cliënt zelf en een behandelaar voor welke therapie wordt gekozen.

Dit zijn mogelijke psychische aandoeningen waar psychodynamische therapie kan worden toegepast:


Behandelingstechnieken van psychodynamische therapie

Een psychodynamische therapeut maakt gebruik van verschillende technieken en methoden tijdens een behandeling. Voorbeelden hiervan zijn onder meer rationeel emotieve therapie (RET), neuro linguïstisch programmeren (NLP) en provocatieve therapie. De focus in deze behandeltechnieken ligt vooral op het verhelderen van allerlei gedachten en gevoelens.

Door middel van intensieve gesprekken worden deze in beweging gezet. Zo kan de bewuste motivatie en onbewuste motivatie van het handelen van een cliënt worden ontwaard en wordt onder meer persoonlijke ontwikkeling mogelijk gemaakt, volgens O. Lindfors et al. in The Journal of Nervous and Mental Disease.


Voordelen van psychodynamische therapie

Psychodynamische therapie zorgt dat een cliënt meer inzicht krijgt in de oorzaak van zijn handelen en gevoelens en zo mentaal kan groeien. Zo helpt de behandeling om depressieve symptomen te verminderen en mensen beter sociaal, op werk of persoonlijk te functioneren, volgens D. Taylor in Advances in Psychiatric Treatment.

Dit zijn mogelijke voordelen van psychodynamisch therapie:

  • Verlichting van psychologische symptomen
  • Verbetert emotionele en relationele veerkracht
  • Stimuleert persoonlijke groei en zelfbewustzijn
  • Helpt bij het begrijpen en verwerken van onbewuste conflicten

Nadelen van psychodynamische therapie

Psychodynamische therapie is niet altijd en niet voor iedereen een geschikte behandeling binnen de psychotherapie. Zo waarschuwt S. Halfon in Journal of Consulting and Clinical Psychology dat een goede therapeutische relatie tussen een behandelaar en een cliënt een belangrijke vereiste is voor de effectiviteit van de behandelmethode, en dat een gebrek aan een dergelijke relatie juist voor tegenovergestelde effecten kan leiden. De noodzaak voor een zorgvuldig opgebouwde relatie vereist vaak ook een flink aantal sessies, wat zorgt dat een behandelproces relatief lang en duur kan zijn.

Dit zijn mogelijke nadelen van psychodynamische therapie:

  • Langdurige behandeling
  • Hoge kosten
  • Niet geschikt voor alle patiënten
  • Focus op het verleden kan soms te zwaar zijn

Geschiktheid voor behandeling

Psychodynamische therapie is in de afgelopen jaren meer onder de aandacht gekomen van cliënten en behandelaars. Door veel aandacht te geven aan gevoelens en gedachten bij een patiënt, en de wisselwerking hierin met ervaringen uit (voornamelijk) de vroege jeugd, krijgt een cliënt dankzij de therapie meer inzicht in hoe zijn gedrag en klachten op een onbewust niveau worden beïnvloed. De duur van een behandeling hierin is wel een mogelijk nadeel. Hoewel M. Thase in American Journal of Psychiatry stelt dat korte termijn behandelingen effectief kunnen zijn, is volgens een Duits onderzoek uit 2012 door G. Rudolf et al. structurele verandering bij een cliënt voornamelijk zichtbaar na een lang behandelproces.

Desalniettemin wordt psychodynamische therapie steeds vaker aangeraden als behandelingsoptie voor verschillende psychische aandoeningen en emotionele problemen, waaronder bij middelenmisbruik, depressies en persoonlijkheidsstoornissen als schizofrenie. Twijfel je over de geschiktheid van de behandeling voor jouw situatie? Bel 020 – 532 0030 voor een telefonisch consult over de vraag of psychodynamische therapie een geschikte behandelingsoptie voor jou kan zijn.

bel Bel ons voor advies