Wat zijn nicotine pleisters? Werking, bijwerkingen en ervaringen

Nicotine pleisters zijn medische pleisters die de ontwenning bij het stoppen met roken makkelijker maken. Ze geven de hele dag nicotine af aan je lichaam en zorgen dat je jouw afhankelijkheid aan nicotine langzaam kunt afbouwen. Als hulpmiddel zijn nicotinepleisters redelijk effectief, hoewel ze voor bijwerkingen kunnen zorgen en je meestal ‘meer’ nodig hebt om echt je rookverslaving te overwinnen. Op deze pagina vind je informatie over de werking van de pleisters, mogelijke bijwerkingen en wat gebruikers van nicotine pleisters zelf zeggen over de effectiviteit.

Wat zijn nicotine pleisters?

Nicotinepleisters zijn pleisters die langzaam nicotine afgeven aan het lichaam en gebruikt worden tijdens het stoppen met roken. Ze hebben als doel om ontwenningsverschijnselen bij een nicotineverslaving te verminderen. Deze klachten maken het stoppen met roken vaak erg moeilijk. Door nicotinepleisters kun je langzaam de lichamelijke afhankelijkheid aan nicotine afbouwen. Ook worden de pleisters gebruikt voor mentale steun. Ze helpen namelijk met de sterke cravings die je naar sigaretten kunt krijgen, volgens onderzoek door de Australische psycholoog en tabaksonderzoeker Stuart Ferguson.

Nicotinepleisters geven 24 uur lang een constante hoeveelheid nicotine af aan je lichaam. Wanneer je ze op het lichaam plakt, wordt het stimulerende stofje via de huid opgenomen in de bloedbaan. Zo komt het snel in je hersenen terecht. De constante afgifte van de nicotinepleisters zorgt voor een basisniveau nicotine in je bloed. Hierdoor blijven de lichamelijke ontwenningsverschijnselen die ontstaan door het stoppen met roken beperkt. Door de verschillende sterkten en soorten nicotinepleisters kun je dit basisniveau langzaam afbouwen. De meeste nicotinepleisters worden in drie soorten sterkte verkocht: 21, 14 en 7 mg nicotine.

Hoe gebruik je nicotine pleisters effectief?

Je gebruikt nicotine pleisters effectief door ze geleidelijk af te bouwen van de hoogste naar de laagste dosering. Er zijn drie stappen om te volgen wanneer je nicotinepleisters gebruikt. Bij Stap 1 begin je direct met de hoogste dosering. Meestal is dit een nicotinepleister van 21 mg. Voor de meeste rokers wordt aangeraden om met zo’n sterke nicotinepleister te beginnen. Na een aantal weken van stoppen met roken switch je bij Stap 2 naar een middelhoge dosering, vaak een pleister van 14 mg. Je bouwt zo het nicotineniveau in je lichaam af. Stap 3 is de laatste stap en betekent dat je de laagste dosering nicotinepleister van 7 mg gebruikt.

Nicotinepleisters gebruik je meestal een of meerdere maanden lang. Het is belangrijk om niet te snel af te bouwen met de dosering van je pleisters. De kans op vervelende lichamelijke ontwenningsverschijnselen neemt hierdoor toe, volgens een studie uit 2015 in American Journal of Epidemology. Dit zorgt weer dat je makkelijker terugvalt in je oude rookgedrag. Op het juiste moment stoppen met nicotinepleisters betekent dat je geen ontwenningsverschijnselen meer ervaart en geen cravings hebt om weer te roken. Het is vaak beter om voorzichtig te zijn en de nicotinepleisters iets langer dan noodzakelijk te gebruiken, dan dat je te vroeg stopt.

Beste plek voor nicotinepleisters op het lichaam

De nicotinepleisters plak je op het lichaam op een haarloze plek ergens op de bovenarm, heup of romp. Scheer niet vlak van tevoren de huid, dit vergroot namelijk de kans op huidirritatie. Zorg ook dat je elke dag een nieuwe pleister op een andere plek plakt om mogelijke huidirritatie te voorkomen. Meestal kun je om de 5 tot 10 dagen tussen plekken variëren. Sommige gebruikers geven aan dat hun pleisters al snel eraf vallen. Dit kan je onder meer tegengaan door normale pleisters bovenop de nicotinepleister te plakken.

Wat zijn de bijwerkingen van nicotine pleisters?

De bijwerkingen van nicotine pleisters zijn vooral huidklachten en symptomen zoals misselijkheid, hoofdpijn en slaapproblemen. Naaste deze meest voorkomende bijwerkingen kun je ook van meer serieuze klachten last krijgen. Neem contact op met je arts als je bijvoorbeeld hartkloppingen ervaart, pijn op de borst hebt of last krijgt van ernstige huidirritatie die niet verdwijnt. Ook bij langdurig gebruik kunnen risico’s optreden. Hoewel nicotinepleisters relatief veilig zijn, kunnen ze bijvoorbeeld voor een verhoogd risico zorgen op hart- en vaatziekten, volgens onderzoekers van University College London in een studie uit 2018.

Wanneer je bijwerkingen ervaart kun je enkele dingen uitproberen om deze te verminderen. Zorg bijvoorbeeld dat je elke nieuwe pleister op een andere plek op het lichaam plakt. Probeer ongeveer een week te wachten voordat je weer op een ‘oude’ plek pleisters gebruikt. Verwijder daarnaast je nicotinepleisters voor het slapengaan. Dit helpt vooral met slaapproblemen en onrustige gedachten.

Enkele bijwerkingen van nicotine pleisters zijn:

• Huidproblemen, zoals roodheid en een branderig, jeukend gevoel
• Levendige dromen
• Moeite om in slaap te vallen of door te slapen
• Hoofdpijn
• Misselijkheid en duizeligheid
• Angst en depressieve gevoelens
• Hartkloppingen
• Droge mond

Waar kun je nicotine pleisters verkrijgen?

Je kunt nicotine pleisters verkrijgen bij een grote groep winkels, zoals een apotheker, drogisterij en online webshop. Meestal zijn er geen grote verschillen qua kosten. Nicotinepleisters worden namelijk veel gebruikt en moeten door de meeste gebruikers zelf betaald worden. Alleen in sommige gevallen kun je nicotinepleisters vergoed krijgen door je verzekeraar.

Vergoeding en kosten

De basisverzekering vergoedt geen nicotinepleisters en andere nicotinevervangers gebruikt voor het stoppen met roken. Wel kun je met een aanvullende verzekering soms de kosten voor nicotinepleisters vergoed krijgen. Verzekeraars verbinden hier wel voorwaarden aan. Zo wordt maximaal één stoppoging per jaar meestal vergoed en moet je naast het gebruik van nicotinepleisters ook professionele begeleiding krijgen tijdens het stoppen met roken. De kosten voor nicotinepleisters verschillen per merk maar liggen onder de 3 euro per stuk. Gemiddeld betaal je voor nicotinepleisters van Nicorette en Niquitin in Nederland wel iets meer dan Nicotinell.

Aanschafmogelijkheden

Nicotinepleisters kun je op verschillende locaties kopen. Naast de apotheek en drogisterij kun je ze ook online bestellen. Ze zijn zonder recept verkrijgbaar. Wel kan je verzekeraar vragen om bewijs dat je arts of zorgverlener nicotinepleisters aanraadt als onderdeel van een stoppen met roken-programma.

Wat zijn de ervaringen met nicotine pleisters?

De ervaringen met nicotine pleisters zijn redelijk positief, hoewel veel gebruikers aangeven dat je persoonlijke motivatie erg belangrijk is om van de pleisters een succes te maken. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat nicotinepleisters helpen. Tegelijkertijd zijn ze niet het meest effectieve hulpmiddel, volgens een invloedrijke studie uit 1999 in New England Journal of Medicine. Medicatie zoals bupropion zorgt dat meer mensen stoppen met vapen en roken. Wel hebben deze medicijnen meer bijwerkingen en andere gezondheidsrisico’s dan veel nicotinevervangers.

Wetenschappelijk onderzoek

Wie nicotinepleisters gebruikt kan makkelijker stoppen met roken dan zonder, volgens verschillende studies. Volgens onderzoekers van de Universiteit van Wisconsin zijn nicotinepleisters ongeveer 2,6 keer zo effectief als wanneer je probeert te stoppen met roken zonder hulpmiddelen. Toch vallen veel gebruikers van nicotinepleisters uiteindelijk weer terug in hun oude patronen.

Gemiddeld is zo’n 70 tot 80% van de mensen die nicotinepleisters gebruiken binnen een jaar weer aan het roken of vapen, volgens diverse studies. Bij medicatie voor stoppen met roken ligt dit rond de 50 tot 70%, afhankelijk van de studie en de gemeten tijdsduur. Wel kun je de effectiviteit van nicotinepleisters verhogen door ze te combineren met andere methoden, zoals therapie en counseling.

Gebruikerservaringen

Er zijn veel gebruikers met positieve ervaringen met nicotinepleisters. Zij geven aan dat de pleisters effectief zijn in het wegnemen van de trek naar sigaretten en vapes. Tegelijkertijd zijn er ook voldoende negatieve ervaringen die worden gedeeld op online forums en communities van (ex)-rokers. Met name de bijwerkingen in de eerste paar weken worden vaak aangehaald, zoals slaapproblemen en maagdarmklachten. Ook geven gebruikers aan dat de pleisters zelf vervelend kunnen zijn voor de huid en soms lastig blijven zitten.

Tips van ex-rokers benadrukken vooral dat het belangrijk is om geduldig te blijven en de pleisters ook met andere hulpmiddelen te combineren. Hoewel nicotinepleisters nuttig zijn tijdens de ontwenning om klachten te verminderen, zijn ze van zichzelf vaak niet voldoende om echt je verslaving te overwinnen.

Voor wie zijn nicotine pleisters (on)geschikt?

Nicotine pleisters zijn ongeschikt voor bepaalde groepen rokers zoals jonge kinderen, mensen met hartproblemen en ouderen. Ook zijn er verschillende contra-indicaties voor nicotinepleisters. Dit zijn medische aandoeningen of omstandigheden waarbij het gebruik van nicotinepleisters voor ernstige gezondheidsproblemen kan zorgen. Voor de meeste rokers zijn nicotinepleisters overigens wél geschikt, van zware rokers tot lichte rokers.

Specifieke doelgroepen

Bepaalde groepen rokers moeten voorzichtig zijn met het gebruik van nicotine pleisters of deze helemaal laten liggen. Deze mensen kunnen vaak sneller last krijgen van bijwerkingen door nicotinevervangers. Overleg altijd met je arts wanneer je twijfelt of nicotinepleisters geschikt zijn in jouw situatie.

Enkele doelgroepen voor wie nicotinepleisters (on)geschikt zijn:

• Zwangere vrouwen: De nicotine die de pleisters afgeven kan schadelijk zijn voor de ontwikkeling van de foetus of, via de moedermelk, voor de baby. Daarom wordt gebruik van nicotinepleisters door zwangere vrouwen vaak afgeraden.
• Jongeren: Sommige nicotinepleisters zijn niet veilig voor jongeren onder de 18 jaar door hun sterkte. Hoewel de kans op een fatale nicotine overdosis klein is, moet je kinderen nooit zomaar nicotinepleisters laten gebruiken zonder overleg met een arts.
• Ouderen: De meeste ouderen kunnen zonder problemen nicotinepleisters gebruiken. Wel wordt soms een lage dosering aanbevolen vanwege de hoge leeftijd of gezondheidsklachten, om zo bijwerkingen te verminderen.
• Mensen met hartproblemen: Bij hartproblemen moet je voorzichtig zijn als je nicotinepleisters gebruikt. Het gebruik is vooral onveilig na een recente hartinfarct. Ook is het advies om pleisters niet te combineren met andere nicotinevervangers zoals kauwgom of een zuigtablet.

Contra-indicaties

Bij verschillende medische aandoeningen is het gebruik van nicotinepleisters risicovol. Vooral hartproblemen zijn een belangrijke contra-indicatie. Onthoud wel dat door blijven roken schadelijker is voor het hart dan als je nicotinevervangers gebruikt, vanwege de schadelijke stoffen die in sigaretten (en vapes) zitten. Ook bij bestaande huidaandoeningen kun je beter pleisters vermijden. De kans op ernstige huidreacties is dan erg groot. Daarnaast kunnen nicotinepleisters de werking van andere stoffen in medicijnen beïnvloeden. Lees goed de bijsluiter als je medicijnen gebruikt en nicotinevervangers overweegt. Overleg met je arts bij twijfel.

Wat is de rol van professionele begeleiding?

De rol van professionele begeleiding bij nicotinevervangende middelen is cruciaal. Volgens het Zorginstituut Nederland is begeleiding noodzakelijk tijdens het gebruik van nicotinepleisters. Het wordt zelfs aangeraden om deze na het stoppen met de pleisters nog een tijd aan te houden. Hoewel nicotinepleisters het stoppen met roken makkelijker maken, helpt de professionele begeleiding namelijk om de onderliggende oorzaken van de verslaving aan te pakken. Pleisters combineer je bijvoorbeeld goed met gedragstherapie.

De hulp van een verslavingsarts kun je sowieso inschakelen wanneer je al meerdere keren geprobeerd hebt te stoppen. Ook bij psychische problemen zoals een angststoornis en depressie is het verstandig om professionele hulp te zoeken. Meer laagdrempelige hulp wordt geboden door coaches. Zij geven persoonlijk advies dat past bij jouw situatie en behoeften, bieden motivatie en steun en helpen je met copingmechanismen.

De voordelen van een gecombineerde aanpak met pleisters zijn groot. Naast een grotere slagingskans kan je ook leren om meer aandacht te hebben voor andere ongezonde gewoonten in je leven.

Wil jij stoppen met roken, maar kun je het niet alleen? Bel nu naar 020 – 532 0030. Onze medewerkers geven je deskundig advies over de meest geschikte hulpopties in jouw situatie.

Veelgestelde vragen