Snel een kliniek in de buurt vinden

Pregabaline is een pijnstillend en kalmerend medicijn dat zorgvuldig moet worden gebruikt vanwege de bijwerkingen en het verslavingsrisico. In verschillende landen zoals Groot-Brittannië en Australië staat het gebruik van pregabaline al onder verscherpt toezicht. Het medicijn wordt namelijk veel gelinkt aan verslavingsproblemen en fatale overdosissen, volgens rapporten van lokale gezondheidsautoriteiten. Ook wordt pregabaline steeds vaker misbruikt als recreatieve drug. Het medicijn zorgt namelijk voor een fijn high-gevoel, net zoals veel opiaten drugs. Op deze pagina vind je uitgebreide informatie over de werking van pregabaline, de risico’s van gebruik en wat je kunt doen bij een verslaving aan dit medicijn.

Wat is pregabaline?

Pregabaline is een medicijn dat overprikkelde zenuwen in de hersenen tot rust brengt. Het helpt zo onder meer bij angststoornissen, neuropathische pijn en slaapproblemen. Jaarlijks gebruiken zo’n 150.000 Nederlanders pregabaline, volgens recente cijfers van het Zorginstituut Nederland, vaak onder de merknaam Lyrica. Het is daarmee een stuk populairder in Nederland dan het vergelijkbare gabapentine.

Hoewel pregabaline gebruikt wordt voor verschillende aandoeningen, staat het ook bekend om de vele bijwerkingen. Het is daarom steeds vaker niet meer de eerste optie voor een behandeling, volgens een studie uit 2024 in European Review for Medical & Pharmacological Sciences. Daarnaast zorgt pregabaline voor lichamelijke gewenning. Dit betekent dat je lichaam verslaafd raakt aan de effecten van pregabaline. Je moet de medicatie geleidelijk afbouwen wanneer je wilt stoppen met pregabaline om heftige ontwenningsverschijnselen te voorkomen. Zelfs dan kan stoppen met pregabaline voor veel gebruikers nog een uitdaging zijn.

Waarvoor wordt pregabaline voorgeschreven?

Pregabaline wordt voorgeschreven voor verschillende aandoeningen. Het helpt vooral bij aandoeningen die te maken hebben met overprikkelde en overactieve zenuwen, zoals epilepsie en angststoornissen. Ook helpt het om pijnsignalen te remmen. Het is hierdoor breed inzetbaar, volgens de Amerikaanse onderzoeker en pijndeskundige Frank Porecca. Pregabaline kan daarnaast worden voorgeschreven in combinatie met andere medicatie. Het helpt zo om effecten te versterken. Mogelijke combinaties zijn onder meer met opiaten (pijnbestrijding), benzodiazepinen (angst- en slaapstoornissen), antidepressiva en anti-epileptica.

Enkele situaties waar pregabaline voor wordt voorgeschreven zijn:

• Angststoornissen (vooral een gegeneraliseerde angststoornis)
• Reguliere pijnbestrijding, zoals bij een hernia
• Neuropathische pijn, waaronder diabetische neuropathie
• Epilepsie
• Als slaapmiddel
• Combinatie met andere medicijnen zoals opiaten, kalmeringsmiddelen en anti-epileptica

Hoe werkt pregabaline?

Pregabaline werkt door het zenuwstelsel te kalmeren. Het exacte werkingsmechanisme begrijpen wetenschappers echter nog niet. Wel weten we dat pregabaline zich bindt aan calciumkanalen van zenuwcellen in je hersenen en ruggenmerg. Hierdoor remte het de afgifte van belangrijke neurotransmitters zoals glutamaat, noradrenaline en GABA, volgens een studie uit 2007 in Epilepsy Research. Dit zijn boodschapperstofjes die onder meer betrokken zijn bij pijnprikkels, angstgevoelens en overprikkelde hersenen. Pregabaline is daarom geen opiaat. Opiaten binden zich namelijk aan opioïde receptoren in je hersenen.

Hoe snel je effect merkt hangt af van de aandoening, de dosering die je gebruikt en andere factoren. Meestal ervaar je al binnen enkele dagen vermindering van epileptische aanvallen. Voor neuropathische pijn kun je binnen een paar dagen tot een paar weken echt verbetering ervaren. Bij een gegeneraliseerde angststoornis en andere psychische klachten duurt het meestal een paar weken voordat je klachten merkbaar afnemen. De werkingsduur van pregabaline is ongeveer 6 uur. Je moet het medicijn daarom meerdere keren per dag gebruiken voor een effectieve werking.

Wat zijn bijwerkingen van pregabaline?

De bijwerkingen van pregabaline zijn vooral slaperigheid, duizeligheid en hoofdpijn. Sommige bijwerkingen houden lang aan. Je kunt zelfs last houden van bijwerkingen wanneer je al gestopt bent met pregabaline, volgens Europese onderzoekers in International Journal of Neuropsychopharmacology. Ernstige bijwerkingen komen ook voor. De kans hierop is vooral groot wanneer je pregabaline gebruikt in combinatie met andere medicijnen.

Korte termijn bijwerkingen

Bij het gebruik van pregabaline kunnen direct bijwerkingen optreden. Veel voorkomende klachten zijn hoofdpijn, slaperigheid en duizeligheid. Sommige klachten hebben wel meer tijd nodig om zichtbaar te zijn. Zo komt gewichtstoename veel voor bij mensen die pregabaline gebruiken, maar kan dit effect weken duren of zelfs maanden. De kans op bijwerkingen op de korte termijn wordt meestal groter door gelijktijdig gebruik van pregabaline met andere medicijnen. Dit geldt niet voor alle medicatie. Zo weten we dat pijnbestrijders zoals paracetamol en ibuprofen relatief veilig zijn in combinatie met pregabaline, volgens onder meer Koreaanse onderzoekers in een studie uit 2018. De pijnstiller tramadol kan wel leiden tot ernstige bijwerkingen.

Mogelijke korte termijn bijwerkingen van pregabaline zijn:

• Slaperigheid en slapeloosheid door slaapproblemen
• Duizeligheid
• Hoofdpijn
• Gevoel van intense blijdschap
• Misselijkheid en een droge mond
• Gewichtstoename
• Huiduitslag
• Stemmingswisselingen
• Verwardheid en desoriëntatie

Lange termijn bijwerkingen

Sommige bijwerkingen houden langdurig aan, zelfs nadat je gestopt bent met pregabaline. Gewichtstoename is een goed voorbeeld hiervan. Veranderingen in je stofwisseling kunnen dan aanhouden tot na de behandeling. Sommige gebruikers ervaren door langdurig gebruik van pregabaline ook klachten als chronische vermoeidheid en een oedeem, volgens de Canadese medicijnonderzoeker David Juurink. Dit soort klachten maakt dagelijks functioneren op werk of thuis moeilijker. Psychische veranderingen kunnen hieraan bijdragen. Zo kun je last krijgen van stemmingswisselingen, verwardheid en suïcidale gedachten door pregabaline.

Wat zijn de risico’s van pregabaline?

De risico’s van pregabaline zijn de diverse bijwerkingen en de kans op verslaving. Ook kan het gebruik van pregabaline in combinatie met andere medicijnen tot gevaarlijke interacties leiden. Een ander risico van pregabaline is dat je bepaalde activiteiten niet goed meer uit kunt voeren. Zo is het vaak niet veilig om te rijden met pregabaline en kan werk met zware machines lastiger worden. Daarnaast is het gebruik van pregabaline wereldwijd gelinkt aan duizenden doden in de afgelopen jaren, volgens Finse onderzoekers in een studie in Forensic Science International.

Mogelijke risico’s van pregabaline zijn:

• Verslaving
• Ernstige bijwerkingen zoals suïcidale gedachten, ademhalingsproblemen en zenuwschade
• Verhoogd risico op vallen en andere ongelukken door duizeligheid, verwardheid en slaperigheid
• Lange termijn bijwerkingen zoals gewichtstoename en psychische klachten
• Kan misbruikt worden als recreatieve drug voor het euforische effect
• Interacties met andere medicatie
• Overlijden door overdosis

Verslaving aan pregabaline

Pregabaline heeft een sterke verslavende werking. Dit wordt vaak onderschat door gebruikers. Zo is pregabaline minder bekend dan verslavende medicijnen zoals morfine, fentanyl en diazepam. Ook artsen zelf zijn nog niet altijd volledig op de hoogte van het verslavingspotentieel van pregabaline. Patiënten krijgen zo relatief weinig waarschuwingen en zijn eerder bereid om het medicijn uit te proberen.

Bepaalde groepen patiënten moeten extra voorzichtig zijn met het gebruik van pregabaline. Denk aan patiënten met een voorgeschiedenis van verslaving. Ook mensen met een persoonlijkheidsstoornis moeten oppassen bij pregabaline, volgens geneesmiddeleninformatie van het Farmacotherapeutisch Kompas.

Hoe verslavend is pregabaline?

Pregabaline is erg verslavend en zorgt zowel voor lichamelijke als geestelijke afhankelijkheid. Dit komt onder meer doordat het belonende eigenschappen heeft, volgens een studie uit 2018 in Addiction Biology. Pregabaline verandert de activiteit van neurotransmitters in je zenuwstelsel en kan zo je beloningssyteem in de hersenen aanpassen. Je voelt je dan erg lekker met pregabaline en wilt er steeds meer van gebruiken.

De effecten van pregabaline zoals euforie en ontspanning zijn een belangrijke reden waarom het ook veel misbruikt wordt door mensen zonder recept voor pregabaline. Daarnaast is het medicijn verslavend omdat het de werking van andere middelen versterkt. Denk aan verdovende middelen zoals alcohol, benzodiazepinen en opiaten.

Signalen van verslaving

Een verslaving aan pregabaline herken je aan verschillende signalen. Het aanpassen van de dosering en vaker per dag het medicijn gebruiken zijn belangrijke tekenen van gewenning. Je lichaam heeft dan steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Een dosering overslaan of plotseling stoppen met pregabaline zorgt dan ook voor grotere problemen. Denk aan ontwenningsverschijnselen en cravings. Soms kun je een verslaving ook herkennen aan gedrag. Zo zorgt een verslaving vaak dat iemand verplichtingen verwaarloost zoals werk, relaties en sociale activiteiten.

Ervaringen met pregabaline

Ervaringen met pregabaline zijn niet erg positief, volgens gebruikers van pregabaline op Nederlandse online forums. Een meerderheid van de gebruikers geeft wel aan dat het medicijn helpt bij klachten zoals neuropathische pijn, epilepsie en angststoornissen. Positieve ervaringen benadrukken vooral dat pregabaline effectief is om heftige klachten binnen een week al flink te verminderen. Zo zijn de ervaringen redelijk positief bij angstklachten, waar het vaak wordt gebruikt in combinatie met andere medicatie zoals quetiapine en venlafaxine. Het verbetert zo de levenskwaliteit van patiënten.

Toch vinden veel gebruikers pregabaline niet fijn om te gebruiken. Ze klagen vaak over de bijwerkingen die het medicijn veroorzaakt. Negatieve ervaringen onderstrepen vooral de klachten in de eerste paar dagen en weken. Ook zijn er veel verhalen van gebruikers over verslaving aan pregabaline. Zo noemen gebruikers dat het stoppen van pregabaline “een hel” was. Ook het afbouwen van pregabaline ging bij veel gebruikers erg moeizaam. Vaak duurde dit maanden of zelfs meer dan een halfjaar.

Stoppen met pregabaline

Stoppen met pregabaline moet zorgvuldig gebeuren onder medische begeleiding. Wanneer je niet voorzichtig afbouwt maar plotseling zou stoppen, kun je namelijk last krijgen van vervelende en soms zelfs gevaarlijke ontwenningsverschijnselen. Hieronder vind je uitleg over hoe je pregabaline veilig kunt afbouwen en wat je kunt verwachten van de ontwenning.

Hoe kun je veilig afbouwen?

Je kunt veilig afbouwen door gebruik te maken van een afbouwschema en via regelmatige monitoring van je arts. Pregabaline afbouwen via een afbouwschema houdt in dat je in stapjes de dosering verlaagt. Meestal gebeurt dit in stappen van 50 mg. Bij elke stap gebruik je de nieuwe dosering een of meerdere weken lang. Je arts bepaalt hoe snel je de dosering aanpassen kunt op basis van je klachten en hoe gemakkelijk de ontwenning verloopt. Hiervoor ga je regelmatig langs voor controle. Soms wordt psychologische hulp of medicatie voorgeschreven tijdens het afbouwen.

Ervaringen met pregabaline afbouwen verschillen per gebruiker. Sommige mensen kunnen binnen een maand al volledig stoppen met hun dosering. Anderen zeggen veel last te hebben van de ontwenningsfase en hebben maandenlang nodig om hun dosering geleidelijk te verlagen. Belangrijk is dat je nooit stopt zonder overleg met je arts. Ook wordt afgeraden om zomaar te stoppen met pregabaline als je onderliggende aandoening nog erge klachten geeft.

Ontwenningsverschijnselen

De ontwenningsverschijnselen bij pregabaline zijn erg divers. Als gebruiker kun je zowel lichamelijke als psychische klachten verwachten. Hoe lang deze verschijnselen duren hangt erg af per individu. Gemiddeld houden ze een paar weken tot een paar maanden aan, volgens Italiaanse onderzoekers in het vakblad Epilepsia. De klachten variëren van milde symptomen als prikkelbaarheid en hoofdpijn tot heftige spierpijn, veel zweten en ernstig depressieve klachten. Soms komen levensgevaarlijke ontwenningsverschijnselen voor, zoals intense suïcidale gedachten. De kans hierop is vooral groot wanneer je het medicijn te snel afbouwt.

Er is hulp beschikbaar om de ontwenningsfase te doorstaan. Meestal wordt psychologische begeleiding aangeraden. Je leert dan van een counselor of therapeut hoe je met bepaalde klachten om kunt gaan. Soms schrijft een arts medicatie voor om te helpen met de ontwenningsverschijnselen. Het is belangrijk om op tijd hulp te zoeken als je erg veel last hebt tijdens de ontwenning. Zoek ook direct hulp wanneer je last krijgt van suïcidale gedachten of als je merkt dat je de controle over je medicijngebruik verliest.

Wat zijn alternatieven voor pregabaline?

Er zijn verschillende alternatieven mogelijk voor pregabaline. Deze bieden uitkomst voor mensen waarbij het medicijn niet goed aanslaat of die pregabaline niet mogen gebruiken vanwege bepaalde aandoeningen, zoals een verminderde nierfunctie of een verleden van ernstig hartfalen. Meestal raadt een arts andere medicatie aan. Ook kunnen niet-medicamenteuze alternatieven helpen, zoals bepaalde therapieën.

Medische alternatieven

Verschillende medicijnen kunnen als alternatief worden gebruikt voor pregabaline. Gabapentine lijkt qua werking erg veel op pregabaline en kan ook worden gebruikt bij neuropathische pijn, als anti-epilepticum en als hulpmiddel bij verslaving aan bepaalde drugs. Amitriptyline en andere tricyclische antidepressiva helpen ook bij neuropathische pijn. Daarnaast wordt vaak venlafaxine aangeraden als alternatief voor pregabaline, omdat het zowel pijn als psychische klachten kan verlichten.

Verder zijn er ook natuurlijke alternatieven voor pregabaline. Zo kan de tropische plant butea monosperma mogelijk helpen bij neuropathische pijn, werkt CBD-olie bij pijn en angst en kan rozemarijn ook verlichting bieden bij verschillende zenuwpijnen. De effectiviteit van deze natuurlijke middelen is wetenschappelijk vaak minder bewezen. Ze hebben wel als voordeel dat ze meestal voor minder bijwerkingen zorgen. Overleg altijd met je arts over veilige alternatieven als je pregabaline niet wilt gebruiken vanwege zorgen over het verslavingsrisico of als het medicijn niet bij jou aanslaat.

Niet-medicamenteuze alternatieven

Er zijn ook niet-medicamenteuze alternatieven voor pregabaline. Je kunt daarbij vooral denken aan therapie, leefstijlaanpassingen en complementaire behandeling. Zonder het gebruik van medicatie of natuurlijke middelen kun je sommige klachten zo verminderen of leren om beter mee om te gaan. Wetenschappelijk gezien zijn vooral therapie bewezen methodes. Ervaringen met andere alternatieven kunnen sterk verschillen per persoon. Vaak is er ook sprake van een placebo-effect; ‘geloven’ dat een methode helpt, vergroot de effectiviteit ervan.

Cognitieve gedragstherapie en mindfulness helpen bij het omgaan met pijn, angst en stress. Aanpassingen in je levensstijl zoals meer beweging, gezonde voeding en voldoende slaap dragen bij aan sneller herstel en een betere gezondheid. Complementaire behandeling zoals acupunctuur en massages kunnen (spier)pijn verminderen en ontspanning bevorderen.

Hulp en behandeling

Mensen kunnen op verschillende manieren hulp krijgen bij een pregabaline-verslaving. Professionele hulp vind je bij de huisarts of in de gespecialiseerde verslavingszorg. Daarnaast zijn er ook toegankelijke opties om steun en advies te krijgen van anderen, zoals zelfhulpgroepen.

Zoek jij advies of hulp bij een verslaving aan pregabaline? Wil je weten hoe je veilig én succesvol kunt stoppen? Bel nu onze hulplijn 020 – 532 0030. Onze medewerkers geven deskundig en vrijblijvend advies over de beste opties in jouw situatie.

Professionele hulp

Bij een medicijnverslaving zoals een afhankelijkheid aan pregabaline is de huisarts het eerste aanspreekpunt voor professionele hulp. Vaak is deze al betrokken bij het afbouwen van pregabaline en weet deze goed waar je mee worstelt. De huisarts kan een nieuw afbouwplan opstellen of besluiten om je door te verwijzen naar de verslavingszorg. In het laatste geval wordt beoordeeld wat jouw wensen en behoeften zijn.

Meestal wordt eerst een ambulant behandeltraject voorgesteld. Je hoeft dan niet te verblijven in een afkickkliniek. Soms wordt een klinische opname meteen aangeraden. Dit is vooral nuttig voor mensen die tegelijkertijd worstelen met psychische klachten (een dubbele diagnose). Je krijgt dan 24/7 medische begeleiding, krijgt praktische ondersteuning en volgt therapie om je verslaving te helpen overwinnen. Mogelijkheden voor therapie zijn onder meer gedragstherapie, motiverende gespreksvoering en groepstherapie.

Praktische ondersteuning

Naast professionele hulp zijn er ook verschillende opties voor praktische ondersteuning bij een verslaving aan pregabaline. Zelfhulpgroepen zijn bijeenkomsten van lotgenoten waar je ervaringen uitwisselt en tips kunt krijgen. Ook kun je online hulp vinden bij het omgaan met een afhankelijkheid aan pregabaline, zoals online therapie. Praktische ondersteuning kun je ten slotte ook krijgen na een professionele behandeling voor je pregabaline-verslaving. Nazorg richt zich op het weer oppakken van je leven. Het legt de nadruk op het veranderen van je levensstijl en het vasthouden van herstel. Zo voorkom je een mogelijke terugval.

Veelgestelde vragen