Ziektes door alcohol: Feiten & preventie

Alcohol maakt mensen ziek, zowel in kleine hoeveelheden als bij overmatig alcoholgebruik. In Nederland gaan jaarlijks ongeveer 9.000 mensen dood aan ziektes door alcohol, volgens de lopende internationale studie Global Burden of Disease. In kleine hoeveelheden zijn de giftige stoffen in alcohol en de schadelijke werking ervan redelijk beperkt. De kans op ernstige ziektes door alcohol neemt echter flink toe bij regelmatig en overmatig drinken. Denk aan leverontsteking, het syndroom van Korsakov en kanker. Op deze pagina vind je uitleg over de mogelijke ziektes door alcohol en bespreken we wat de beste preventiemethode is.

Alcohol en het lichaam

Alcohol heeft een schadelijke werking op het lichaam. Wie veel alcohol drinkt, kan last krijgen van lichamelijke klachten en ernstige ziektes zoals kanker, levercirrose en het syndroom van Korsakov. Ook in kleine hoeveelheden kan alcohol drinken al erg schadelijk zijn. Zo heeft een regelmatig glas alcohol al een verhoogd risico op kanker, volgens een studie van het Deense Kankerinstituut in 2015.

Wanneer je alcohol drinkt, wordt het snel uit de maag en dunne darm in het bloed opgenomen. Zo bereikt het binnen 30 minuten alle weefsels en organen in je lichaam. De meeste alcohol wordt afgebroken door de lever. Hierbij ontstaat onder meer de kankerverwekkende stof acetaldehyde. Bij overmatig drinken kan de lever overbelast raken en worden de schadelijke stoffen van alcohol steeds slechter verwerkt. De kans op permanente schade en ernstige gevolgen neemt hierdoor toe.

Waarom maakt alcohol ziek?

Alcohol maakt ziek omdat alcohol zelf en de afbraakstoffen ervan giftig zijn voor het lichaam. Alcohol komt na opname in de bloedbaan langs alle organen, volgens een rapport uit 2006 in Alcohol Research & Health. Het kan zo overal schade veroorzaken. Alcohol is echter vooral risicovol voor de volgende lichaamsdelen: mond en keel, slokdarm, maag, hersenen, hart, lever en de darmen. Bij deze organen en onderdelen van het lichaam zijn de effecten van alcohol namelijk extra schadelijk of komt alcohol vaker in aanraking met het weefsel. Zo raakt het weefsel van de mond en keel geïrriteerd bij alcohol drinken, waardoor cellen minder goed werken en eerder vatbaar zijn voor ziektes.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 23:00

Verschillende ziektes door alcohol

Het drinken van alcohol kan verschillende ziektes en andere lichamelijke klachten veroorzaken. Het risico op klachten en mogelijke ernstige gevolgen is vooral groot wanneer je te veel alcohol drinkt, volgens de bekende alcoholonderzoeker Jurgen Rehm. Ook zonder problematisch alcoholgebruik kan schade ontstaan aan vitale organen in het lichaam. De effecten van alcohol kunnen namelijk in kleine hoeveelheden zich ook opbouwen. Ook kunnen onderliggende aandoeningen zorgen dat alcohol slecht verwerkt wordt in het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan bestaande leverproblemen of een hoge bloeddruk.

Enkele ziektes door alcohol zijn:

• Kanker
• Hersenziektes
• Ziektes aan hart- en bloedvaten
• Neurologische en psychiatrische aandoeningen

Kanker

Er is een direct verband tussen alcohol drinken en meerdere vormen van kanker, waaronder slokdarm- en borstkanker. De kans op kanker neemt bij verschillende soorten kanker toe naarmate je meer alcohol drinkt, volgens kankerspecialist Edward Giovannucci. Zo is het risico op darmkanker door alcohol 15% wanneer je dagelijks drie glazen alcohol drinkt. Iemand die dagelijks zes glazen alcohol drinkt, heeft echter een kans van 60% om darmkanker te ontwikkelen.

Hersenziektes

Chronisch drinken kan de hersenen beschadigen, vooral wanneer je in grote hoeveelheden drinkt. Dementie en het syndroom van Korsakov zijn veel voorkomende hersenziektes door overmatig alcoholgebruik. Mensen krijgen onder meer problemen met hun geheugen door een vitamine B1-tekort. Vitamine B1 speelt namelijk een belangrijke rol bij de werking van je hersenen en het geheugen. Alcohol zorgt dat vitamine B1 minder goed wordt opgenomen. Op de lange termijn leidt dit tot permanente beschadiging van de hersenen.

Ziektes aan hart en bloedvaten

Alcohol verhoogt de bloeddruk en draagt bij aan hartritmestoornissen en beroertes. Zo kunnen hart- en bloedvaten beschadigd raken door alcohol. Alcohol verhoogt ook stresshormonen zoals cortisol. Hierdoor neemt de hartslag en bloeddruk toe. Tegelijkertijd wordt je hartspier steeds zwakker door de directe effecten van alcohol, volgens onderzoek uit 2017 in Alcohol Research: Current Reviews. Op die manier neemt de kans op cardiovasculaire ziektes door alcohol toe en kun je eerder een beroerte en hartaanval krijgen.

Neurologische en psychiatrische aandoeningen

De werking van alcohol op de hersenen en het zenuwstelsel kunnen ook leiden tot psychische problemen. Alcohol heeft namelijk een grote impact op belangrijke neurotransmitters in de hersenen. Zo verhoogt alcohol de activiteit van GABA. Deze neurotransmitter zorgt voor de roes-effecten van alcohol zoals ontspanning en geluk. Bij regelmatig alcoholgebruik raken neurotransmitters gewend aan de onnatuurlijke boost die alcohol drinken geeft. Zonder alcohol functioneren ze dan niet meer optimaal, waardoor je last krijgt van klachten als angst, depressie en cognitieve problemen.

Preventie en behandeling

Ziektes door alcohol ontstaan met name bij overmatig alcoholgebruik. Minderen of stoppen met drinken van alcohol is daarom de beste manier om lichamelijke klachten en schade aan organen te voorkomen. Zo kan leververvetting genezen wanneer je op tijd de lever ontgift van alcohol, voordat permanente schade ontstaat zoals levercirrose.

Sommige mensen hebben hulp nodig om te stoppen met drinken. Alcohol is namelijk zowel lichamelijk als geestelijk erg verslavend. Mensen met een afhankelijkheid aan alcohol krijgen vaak last van vervelende en gevaarlijke ontwenningsverschijnselen. Hierdoor is stoppen met drinken lastig én riskant. Afkicken onder medische begeleiding beperkt de kans op ernstige problemen tijdens de ontwenning. Het is belangrijk om hierna ook de onderliggende oorzaken van de verslaving aan te pakken. Therapie en counseling helpen om je afhankelijkheid aan alcohol beter te begrijpen en je relatie met alcohol te veranderen.

Zoek jij hulp voor jezelf of iemand anders? Bel nu naar 020 – 532 0030. Onze medewerkers helpen je graag met advies voor de meest geschikte behandelopties in jouw situatie.