Wat is microdosing? Effecten en risico's

Bij microdosing gebruiken mensen psychedelische drugs zoals LSD en paddo’s in zeer kleine hoeveelheden voor lichte effecten. Microdosen zou helpen om je beter te concentreren, fijner te voelen en productiever te zijn. Wetenschappelijk bewijs voor deze effecten is echter nog beperkt, ondanks enkele veelbelovende onderzoeksresultaten. Onderzoekers waarschuwen bovendien voor de potentiële gevaren van microdosing. De populariteit van microdosing neemt echter snel toe in Nederland. Op deze pagina bespreken we alles wat je moet weten over microdosing. We leggen uit wat de effecten en bijwerkingen zijn en bespreken mogelijke schema’s en tips om gezondheidsrisico’s te beperken.

Wat is microdosing?

Microdosing is het innemen van kleine hoeveelheden psychedelische drugs om productiever te zijn of persoonlijke groei te ondersteunen. Door kleine doseringen ervaar je mogelijk positieve effecten zoals een toename van scherpte, creativiteit en productiviteit. Een microdosis is vaak zo’n 5 tot 10% van een normale dosis, volgens een studie uit 2019 in Psychopharmacology. De kans dat je gaat trippen is hierdoor erg klein.

Een strikte microdosing definitie gaat alleen uit van het gebruik van psychedelische drugs zoals LSD, paddo’s en 2CB. Sommige mensen gebruiken de term microdosing echter ook bij andere drugs, zoals ketamine en MDMA. Ze hopen dan met een kleine dosering van deze drugs hun stemming licht te verbeteren en gezondheidsrisico’s zoals verslaving te vermijden.

Hoe werkt microdosing?

Microdosing werkt door een precieze hoeveelheid van een psychedelische drug in te nemen. Op die manier hoopt een gebruiker subtiel de werking van sommige hersengebieden te beïnvloeden. Je activeert dan bijvoorbeeld bepaalde neurotransmitters in je hersenen zonder dat ze je waarneming compleet veranderen, je hersenen verdoven of extreme emoties veroorzaken.

Microdosing bij psychedelica is vooral interessant omdat deze drugs vaak een unieke werking hebben op je lichaam. Zo kunnen hersengebieden meer met elkaar ‘praten’ onder invloed van paddo’s of mescaline, volgens onderzoek met hersenscans in Neuroscience & Biobehavioral Reviews. Dit zorgt voor een boost aan creativiteit en kan leiden tot nieuwe inzichten voor persoonlijke groei.

Welke effecten heeft microdosing?

Dit zijn mogelijke effecten van microdosing van psychedelische stoffen:

• Verbeterde concentratie en focus
• Positiever humeur
• Verminderde psychische klachten zoals angst en depressie
• Meer creativiteit
• Toegenomen probleemoplossend vermogen
• Meer mentale energie

Lichamelijke effecten

Dit zijn lichamelijke effecten van microdosing:

• Meer lichamelijke energie
• Verbeterde slaap

Sociale en psychologische effecten

Dit zijn sociale en psychologische effecten van microdosing:

• Verbeterde emotionele connectie met mensen, dieren en de externe wereld
• Beter in staat om ‘in het moment’ te leven: minder zorgen over verleden en toekomst
• Vermindering van depressieve klachten
• Vermindering van onrustige en gejaagde gevoelens

Wat zijn de nadelen van microdosing?

De nadelen van microdosing zijn onder meer bijwerkingen en het gebrek aan kennis over mogelijke gezondheidsrisico’s. Er is nog maar een paar jaar lang onderzoek gedaan naar microdoseren. Veel is daarom nog onduidelijk over een veilige dosering, mogelijke interacties met medicijnen en welke risico’s microdosing kan hebben op de lange termijn. Ook is de rol van een mogelijk placebo-effect nog niet goed vastgesteld, volgens een rapport van het psychedelica-onderzoeksinstituut ICEERS uit 2020.

Enkele nadelen van microdosing zijn:

• Lichamelijke en psychische bijwerkingen
• Doseren is lastig, waardoor je vaak proefkonijn bent en onprettige effecten ervaart
• Mogelijke gezondheidsrisico op lange termijn
• Veel microdosing drugs zijn (nog) illegaal
• Mogelijk placebo-effect

Microdosing schema?

Bij microdosing volgen veel gebruikers een schema. Zo beperken ze risico’s en kunnen ze voor zichzelf onderzoeken of microdoseren werkt. Een schema bestaat uit dagen van gebruik en dagen van abstinentie. De positieve effecten zouden hierdoor duidelijk zichtbaar moeten zijn. Ook voorkom je dat tolerantie kan ontstaan, waarbij je lichaam gewend raakt aan bepaalde stoffen. Twee bekende microdosing schema’s zijn het Fadiman microdoseren protocol en het Stamets microdoseren protocol.

Fadiman protocol

Het Fadiman protocol is vooral voor beginnende gebruikers. Het bouwt veel rusttijd in voor het verwerken van de effecten. De bedenker achter het schema, psychedelica-onderzoeker James Fadiman, wilde met het protocol de effecten van microdoseren goed kunnen onderscheiden van een normale toestand. Je herhaalt de stappen van het schema 4 tot 8 weken lang. Hierna neem je een pauze van 2 tot 4 weken.

• Dag 1 – eerste dag microdoseren
• Dag 2 – overgang (niet microdoseren)
• Dag 3 – normale dag (niet microdoseren)
• Dag 4 – tweede dag microdoseren

Stamets protocol

Het Stamets protocol is meer gericht op ervaren gebruikers. Je stapelt met dit schema de effecten op door enkele dagen achter elkaar te microdoseren, ook wel stacking genoemd. Paul Stamets, een bekende Amerikaanse mycoloog, ontwikkelde het schema met name voor het gebruik van paddo’s, magische truffels en de Lion’s mane paddenstoel. Je herhaalt de stappen van het schema 4 weken lang en neemt dan een pauze van 2 tot 4 weken.

• Dag 1 t/m 4: microdosing dagen
• Dag 5 t/m 7: overgang (niet microdoseren)
• Dag 8 t/m 11: microdosing dagen
• Dag 12 t/m 14: overgang (niet microdoseren)

Microdosing en psychedelica therapie

In de afgelopen jaren is de belangstelling toegenomen voor microdosing van psychedelica in therapie. Psychedelica therapie is in verschillende landen een experimentele behandelmethode waarbij een kleine hoeveelheid van een drug wordt gebruikt onder begeleiding van een gekwalificeerd therapeut. Psychedelica zouden namelijk kunnen helpen bij het verwerken en verminderen van psychische problemen en trauma’s. De hallucinerende drank ayahuasca wordt soms ingezet bij de behandeling van depressie, verslaving en trauma. Paddo’s zouden helpen bij angststoornissen en posttraumatische stressstoornis (PTSS).

In Nederland kijken verschillende onderzoekers ook naar de mogelijke voordelen van microdosing van drugs als ketamine en MDMA. Zo loopt er de KETA-studie bij het Universitair Medisch Centrum in Groningen (UMCG), waarin de effectiviteit van ketamine wordt onderzocht bij depressie behandeling.

Wetenschappelijk bewijs

De wetenschap is er nog niet over uit of microdosing echt werkt. Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar talloze psychedelica om de precieze effecten beter te begrijpen. Bestaande studies wijzen uit dat (een deel van) de positieve effecten bij veel mensen, zoals een positieve stemming en een boost in creativiteit en energie, mogelijk het resultaat zijn van het placebo-effect. In een dubbelblind onderzoek uit 2022 in Translational Psychiatry rapporteerden mensen die geen psychedelische drugs gebruikten namelijk vaak hetzelfde effect als mensen die wel drugs innamen.

Ook ontbreekt er nog veel kennis over de mogelijke risico’s en gevaren van microdosing. Studies hebben een lange looptijd nodig om goed te onderzoeken wat microdosing op de lange termijn met je lichaam en hersenen doet. De huidige studies missen deze langdurige data. Het zal waarschijnlijk nog jaren duren voordat wetenschappers zeker weten wat microdosing oplevert.

Wat zijn de gevaren van microdosing?

De gevaren van microdosing zijn vooral het verergeren van psychische aandoeningen en mogelijke lichamelijke schade. Psychoactieve stoffen zoals LSD en paddo’s kunnen bestaande psychische problemen verergeren. Mensen die zelf gaan microdoseren en bijvoorbeeld last hebben van een depressie of bipolaire stoornis, kunnen hierdoor meer klachten ontwikkelen.

Microdosering kan ook leiden tot een gevaarlijke hartklepaandoening, volgens Amerikaanse onderzoekers in een studie uit 2023 in Journal of Psychopharmacology. Het risico hierop is vooral groot wanneer je met LSD of MDMA experimenteert.

Het risico op verslaving is bij standaard gebruik van psychedelische drugs normaal gesproken erg beperkt. Voorlopig onderzoek stelt dat er een zeer kleine kans is dat microdoseren verslavend kan zijn, vanwege de zeer kleine doseringen die gebruikers innemen.

Tips voor veilig microdosen

Houd je aan deze tips en uitgangspunten om veilig te microdoseren:

• Wees voorzichtig en begin altijd met een lage dosering. Je wilt geen hallucinerende effecten ervaren bij microdosen.
• Schakel alleen na langere tijd (enkele weken) voorzichtig op naar een hogere dosis wanneer je geen of weinig positieve effecten ervaart.
• Gebruik psychedelische middelen zoals psilocybine of LSD nooit in combinatie met andere type drugs, waaronder alcohol. De combinatie kan leiden tot onvoorspelbare effecten en een bad trip.
• Vermijd microdosing op eigen houtje wanneer je problemen hebt met je mentale gezondheid.
• Weet wat je gebruikt en laat drugs testen waar mogelijk.
• Gebruik zonder medische begeleiding geen drugs zoals MDMA of ketamine om te microdosen, vanwege het risico op verslaving en andere gezondheidsproblemen.

Microdosing ervaringen

Ervaringen van gebruikers die aan microdosing doen zijn veelal positief. Zo ervaren ze positieve emoties, kunnen ze zich beter concentreren en voelen ze zich meer verbonden met hun innerlijke gedachten. Sommige gebruikers waarschuwen echter dat je microdosing niet als magische pil moet beschouwen, zoals microdoser Freke Van Nimwegen. Zij stellen dat microdosing vooral moet worden gezien als zijwieltjes op een fiets, die je zelf aan moet trappen.

De meeste mensen die microdosing proberen hebben al eerder geëxperimenteerd met natuurlijke middelen, zoals ayahuasca en truffels. Hierdoor zijn ze bekend met mogelijke effecten en weten ze beter wat hun eigen grenzen zijn. Dit is belangrijk omdat de verwachtingen van gebruikers een grote rol lijken te spelen bij de effecten van microdosing, volgens psychofarmacoloog Kim Kuypers.

Veelgestelde vragen over microdosing