Ayahuasca: het visionaire plantmedicijn uit de Amazone
Ayahuasca is een krachtige, hallucinerende en visionaire drank van de inheemse stammen in het Amazoneregenwoud. Ayahuasca drink je niet voor je plezier of voor de lol. Hier lees je alles over de werking en gevaren.
Inhoud
Wat is Ayahuasca?
Ayahuasca is een psychoactieve drank die traditioneel wordt gebruikt door inheemse bevolkingsgroepen in het Amazonegebied voor spirituele en medicinale doeleinden. De drank wordt gemaakt van de ayahuasca liaan en andere planten, en bevat DMT, een krachtig hallucinogeen. Ayahuasca ceremonies worden steeds populairder onder mensen die op zoek zijn naar persoonlijke groei, genezing of spirituele ervaringen, maar het gebruik ervan kan risico’s met zich meebrengen en moet altijd onder toezicht van een ervaren begeleider plaatsvinden.
De thee wordt vrijwel altijd gedronken in een ceremoniële setting en wordt gezien als een natuurlijk medicijn, bedoeld voor innerlijke heling en om contact te leggen met de voorvaderen in het geestenrijk. De ceremonies worden geleid door een sjamaan: een traditionele medicijnman van de Indianenstam. De sjamanen volgen eeuwenoude tradities, die generaties lang zijn doorgegeven en tot op de dag van vandaag een belangrijke rol spelen in de culturen van deze inheemse stammen in de Zuid Amerikaanse regenwouden. Van zeker 72 inheemse stammen in de Amazone is bekend dat ze Ayahuasca als heilig sacrament beschouwen en gebruiken.
Wat is er zo speciaal aan deze drank dat zoveel traditionele volkeren het al duizenden jaren consequent gebruiken? De werkingsmechanismen van Ayahuasca zijn fascinerend. De Psychotria Viridis bladeren, ook wel bekend als Chacruna, bevatten grote hoeveelheden DMT (dimethyltriptamine). DMT is de meest psychoactieve, of geestverruimende stof die tot nu toe op aarde gevonden is. DMT staat ook wel bekend als het god-molecuul.
Om de effecten van DMT te ervaren, is het is echter niet voldoende om alleen deze bladeren te consumeren. Ieder mens heeft in zijn maag een aantal enzymen die ervoor zorgen dat DMT afgebroken wordt voordat het onze bloedbaan kan bereiken. Hierdoor kunnen mensen de duizenden verschillende planten, groenten en fruit kunnen eten die DMT bevatten, zonder in een overweldigende hallucinerende trip terecht te komen. DMT komt namelijk voor in vrijwel alle planten, bomen en struiken op aarde.
Het andere primaire ingrediënt van Ayahuasca, de Banisteriopsis Caapi liaan, bevat een aantal chemische stoffen die ervoor zorgen dat precies de juiste enzymen in de menselijke maag worden uitgeschakeld, waardoor de DMT uit de bladeren niet langer afgebroken wordt in de maag. Hierdoor kan de DMT uit de bladeren, wél de bloedbaan en zo uiteindelijk de hersenen bereiken. De ene plant zorgt er dus voor dat de andere actief wordt in het menselijk lichaam. DMT werkt op een krachtige manier op de serotonine-receptoren in onze hersenen, op een vergelijkbare wijze als LSD, paddo’s en andere psychedelische stoffen.
Het Amazoneregenwoud van Zuid Amerika herbergt honderdduizenden verschillende soorten planten, bomen en struiken. Het is dus op zijn minst opvallend dat ‘simpele’ en ‘onderontwikkelde’ junglebewoners, duizenden jaren geleden precies de juiste twee soorten hebben ontdekt, die perfect samenwerken om een intense en visionaire DMT trip te genereren die uren aanhoudt. Als hen gevraagd wordt hoe hun voorouders dit ontdekt hebben, dan krijg je steevast het antwoord dat het regenwoud hen heeft geleerd hoe het brouwsel gemaakt moest worden.
Wat zijn de effecten van Ayahuasca?
Geestelijke effecten
Er zijn verschillende geestelijke effecten die mensen kunnen ervaren tijdens het gebruik van ayahuasca. Deze effecten kunnen variëren afhankelijk van de persoon en de setting waarin het middel wordt gebruikt. Hieronder volgt een lijst met enkele mogelijke geestelijke effecten van ayahuasca:
- Veranderde bewustzijnstoestand: Ayahuasca kan leiden tot veranderde bewustzijnstoestanden, zoals visioenen, emotionele diepgang en een gevoel van verbinding met het universum of een hoger bewustzijn.
- Versterkte emoties: Het gebruik van ayahuasca kan leiden tot een versterking van emoties, zowel positief als negatief. Sommige mensen ervaren diepe emotionele inzichten of het loslaten van emotionele last tijdens een ayahuasca-sessie, terwijl anderen emotionele uitbarstingen of angst kunnen ervaren.
- Veranderde perceptie van tijd en ruimte: Ayahuasca kan leiden tot een veranderde perceptie van tijd en ruimte. Sommige mensen ervaren tijd die snel of langzaam lijkt te gaan, of een gevoel van afstand of nabijheid van objecten.
- Versterkte intuïtie: Het gebruik van ayahuasca kan leiden tot een versterking van intuïtie en inzicht in persoonlijke problemen of levensvragen.
- Spirituele ervaringen: Sommige mensen ervaren spirituele of transcendente ervaringen tijdens het gebruik van ayahuasca, zoals het gevoel van verbinding met een hoger bewustzijn of het universum.
Lichamelijke effecten
- Verhoogde hartslag en bloeddruk: Ayahuasca kan leiden tot een verhoogde hartslag en bloeddruk. Dit kan leiden tot een opgejaagd gevoel of een gevoel van ongemak.
- Misselijkheid en braken: Ayahuasca kan leiden tot misselijkheid en braken. Dit is een normaal onderdeel van het proces en wordt vaak gezien als een manier om emotionele of fysieke toxines te “uiten”.
- Diarree: Ayahuasca kan leiden tot diarree. Dit kan samenhangen met de misselijkheid en het braken.
- Vermoeidheid: Het gebruik van ayahuasca kan leiden tot vermoeidheid en een behoefte aan rust na afloop van de sessie.
- Veranderde spijsvertering: Ayahuasca kan leiden tot veranderingen in de spijsvertering, zoals een vertraagde of versnelde spijsvertering.
In het BNN-programma Drugslab proberen de presentatoren Ayahuasca uit om te zien welk effect het heeft op hun lichaam en hoe ze op elkaar reageren terwijl ze onder invloed zijn.
Hoe wordt Ayahuasca gebruikt?
Ayahuasca wordt in een rituele en ceremoniële setting gedronken, onder leiding van een sjamaan. De inheemse bevolking van de Amazone gebruikt Ayahuasca als heilig sacrament, onder meer om te communiceren met het geestenrijk en om de band met de ziel van de natuur te versterken.
Ayahuasca wordt niet gezien als drug, maar als medicijn en als leraar. Het drinken van Ayahuasca is niet iets wat recreatief gedaan kan worden: het is een serieuze uitdaging waar de gebruiker zich uitgebreid op moet voorbereiden en schrap voor moet zetten. Het doel van een Ayahuasca trip is om een reis door het onderbewustzijn te maken, hiermee spirituele vooruitgang te boeken en onderdrukte emoties en trauma’s los te laten.
Ayahuasca ceremonies in de Westerse wereld
De laatste jaren wordt Ayahuasca ook in de ‘Westerse wereld’ populair. Overal ter wereld worden ceremonies gehouden, vaak onder leiding van sjamanen uit de Amazone. Ook in Nederland worden op meerdere locaties ceremonies aangeboden. Volgens de sjamanen is het juist nu nodig om het collectieve bewustzijn van de mensheid te verruimen, zodat onze connectie met de natuur hersteld kan worden. Dat is volgens hen nu meer dan ooit nodig, omdat de mensheid in hoog tempo bezig is om de natuurlijke balans van de wereld te vernietigen. Het is hun missie om door middel van Ayahuasca mensen weer in contact te laten komen met hun oorspronkelijke connectie als natuurlijk wezen en zo deze balans te herstellen.
In de Westerse wereld worden Ayahuasca ceremonies over het algemeen georganiseerd in meerdaagse spirituele of holistische retreats (retraites), waar persoonlijke heling en verdieping het voornaamste doel is. Een retreat bestaat uit verschillende activiteiten zoals meditaties, ademwerk, dans en natuurwandelingen. Dit helpt de deelnemers te aarden en zich voor te bereiden op het introspectieve karakter van een Ayahuasca trip. In de avonden vinden één of meerdere Ayahuasca ceremonies plaats, die altijd rond zonsondergang starten en een groot deel van de avond en nacht duren.
Set en setting
Ayahuasca is een ceremoniële variant op een psychedelische trip. Psychedelische middelen kunnen je belevingswereld op een intense manier veranderen. Er zijn verschillende factoren die een grote invloed hebben op de beleving van de ervaring. Je mentale toestand, de fysieke omgeving waarin je tript en de aanwezige personen in de ruimte kunnen je ervaring zowel in positieve als negatieve zin beïnvloeden. Het is daarom belangrijk om bewust aandacht te besteden aan deze zogenaamde set en setting, wanneer je een psychedelisch tripmiddel wilt gebruiken.
Gezien de intensiteit van een Ayahuasca ervaring, wordt door vrijwel alle organisatoren van Ayahuasca retreats veel aandacht besteed aan set en setting. Het is gangbaar dat, bij het reserveren van deelname aan een retreat, de organisatie je uitgebreid screent en met je in gesprek gaat over je intenties, je psychische toestand en eventuele fysieke problemen die het gebruik van Ayahuasca kunnen verhinderen. Dit proces is al onderdeel van het creëren van de juiste set en setting: het opbouwen van vertrouwen en het scheppen van een veilige omgeving waarin je de ervaring kunt ondergaan.
Dieta
De voorbereiding op een Ayahuasca ervaring dient al weken voor de ceremonie gestart te worden. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij in de weken voor de ceremonie uitgebreid aandacht besteden aan hun fysieke lichaam en hun mentale gemoedstoestand. Deze periode wordt door de sjamanen ‘dieta’ genoemd, en omvat veel meer dan alleen voedselvoorschriften.
Als voorbereiding op de introspectieve Ayahuasca ervaring, dienen deelnemers zich zo bewust mogelijk te worden van hun lichaam en geest. Het dieta begint met gezonde, plantaardige voeding. Dierlijke producten worden zoveel mogelijk vermeden, evenals koffie, suiker, zout, kruiden en procesmatig geproduceerd voedsel. Sommige van deze producten hebben een sterke interactie met Ayahuasca, wat gevaarlijke of vervelende situaties kan opleveren. Het voornaamste idee achter het dieta is echter om zo simpel, basic en organisch mogelijk te leven in de periode voor de ceremonie.
Ook alcohol en recreatieve geestverruimende middelen dienen te worden vermeden. Seksuele onthouding wordt sterk aangeraden. De sjamanen geloven dat hiermee de levensenergie in het lichaam gevangen blijft, wat de Ayahuasca ervaring ten goede komt. Rust, bezinning en aarden zijn tot slot de overige pijlers van het dieta. TV, smartphones, internet en drukke en stressvolle activiteiten dienen in deze periode ingeruild te worden voor meditatie, wandelingen in de natuur, yoga en ademwerk: dit zijn uitstekende manieren om te aarden en tot rust te komen voor een ceremonie.
Hieronder vind je links naar internetpagina’s met uitgebreide informatie over de specifieke voorschriften van het dieta.
Risico’s van ayahuasca
Lichamelijke risico’s
- Ayahuasca bevat MAO-remmers, bedoeld om het enzym in de maag uit te schakelen wat DMT normaal gesproken afbreekt. De combinatie van een MAO-remmer met antidepressiva medicijnen (SSRI’s en TCA’s) is zeer gevaarlijk en kan het dodelijke serotoninesyndroom veroorzaken. Deze medicijnen mogen in de 6 weken voor een ceremonie niet gebruikt worden.
- Dit geldt ook voor dextromethorfan (DXM), amfetamine, MDMA (xtc) of serotonerge opiaten zoals tramadol. Ook het gebruik van antihistamines (allergie en hooikoorts medicatie) en bloeddrukverlagers kan gevaarlijk zijn.
- Daarnaast kan het gebruik van een MAO-remmer in combinatie met tyraminerijk voedsel vervelende en gevaarlijke gezondheidsrisico’s met zich meedragen. Op de website van Ayacura vind je een uitgebreide lijst met voedsel wat in de periode voor én na een Ayahuasca ceremonie vermeden moet worden.
- Op de website van Ayacura vind je een volledig overzicht van alle medicijnen, kruiden, drugs en andere stoffen die in combinatie met Ayahuasca voor problemen kunnen zorgen en dus ook vermeden moeten worden.
Geestelijke risico’s
- zoals psychoses, schizofrenie, een depressie of een angststoornis? Gebruik dan nooit Ayahuasca of andere psychedelica. Ayahuasca kan deze klachten serieus verergeren, ondanks dat psychedelische middelen ook gebruikt worden om deze aandoeningen te behandelen. Ga nooit zelf proberen je psychische problemen te behandelen met Ayahuasca! Alleen onder zeer professionele begeleiding kan dit positieve effecten hebben.
- Gebruik Ayahuasca nooit in combinatie met andere geestverruimende middelen, inclusief alcohol. De effecten worden hierdoor zeer onvoorspelbaar, waardoor de kans op een vervelende ervaring of gevaarlijk gedrag behoorlijk toeneemt.
- Je kunt door het gebruik van Ayahuasca in een zogenaamde belanden, waarin je overvallen wordt door angst en paniek, verwardheid of vast blijft zitten in negatieve gedachtengangen . Door serieus en nauwkeurig aandacht te besteden aan je set en setting, kun je dit risico aanzienlijk verkleinen.
Legaliteit van Ayahuasca
Ayahuasca is in Nederland verboden. DMT, het psychoactieve ingrediënt in Ayahuasca, staat op lijst 1 van de Opiumwet. Sinds eind 2019 is ook de invoer, het bezit en het gebruik van Ayahuasca verboden. In Nederland worden desondanks nog steeds Ayahuasca ceremonies aangeboden. Wees je er van bewust dat je, door deel te nemen aan een ceremonie, in wettelijke overtreding en dus strafbaar bent.
Verslaving
Ayahuasca heeft geen fysieke verslavende werking, wat inhoudt dat je niet lichamelijk afhankelijk kunt worden van Ayahuasca. Geestelijk is Ayahuasca in praktisch alle gevallen ook niet verslavend. Mentale afhankelijkheid komt in zeer zeldzame gevallen voor, voornamelijk bij mensen die op regelmatige basis ook andere geestverruimende middelen gebruiken en een aanleg hebben voor psychische problematiek.
De meeste gebruikers van psychedelische middelen omschrijven de ervaring als te intens om op regelmatige basis te herhalen.
De laatste jaren wordt er veel onderzoek gedaan naar het behandelen van psychische aandoeningen, waaronder verslavingen, met psychedelica. Ook Ayahuasca lijkt een anti- verslavende werking te hebben. Wanneer een Ayahuasca trip wordt ondergaan met een duidelijke intentie om te werken aan een verslavingsprobleem, kan zo’n ervaring bijdragen aan het herstelproces van een verslaving. Wil je meer weten over hoe psychedelica, waaronder Ayahuasca, bij kunnen dragen aan de behandeling van psychische problemen, neem dan een kijkje op deze pagina.
Zonet werd ik wakker van (alwéér) een rare droom. Ging naar de wc en het woord ‘ayahuasca’ kwam niets vermoedend in mijn hoofd voorbij…wat ik direct ging googlen…
Ik heb (al helemààl: nú!) het sterke vermoeden dat een ervaring met ayahuasca me wellícht zou kunnen ‘helpen’.
Nu moet ik vermelden dat ik antipsychotica al geruime tijd slik, te weten: quietiapine/seroquel. Daarnaast rook ik, sinds alweer ong 3-4 maanden, dagelijks heroïne.
Ik let wèl erg goed op mijn voeding. Ben zo goed als vegetarisch. Drink veel kruidenthee.
Maar ik kamp met een overgevoeligheid, ‘ben’ een HSSP-er en kamp vaak met angsten.
Nu hóóp ik dat een ayahuasca-ervaring me zou kunnen ‘helpen’…