Het 12-stappen-plan is een populair behandelprogramma. Het wordt ook in Nederland veel toegepast.
Twaalfstappenplan
Een populair behandelingsplan waar zowel nationaal als internationaal veel mee gewerkt wordt in klinieken is het 12 stappenplan. Het 12 stappenplan is ook wel bekend als het Minnesota model en werd al in de jaren 30 van de vorige eeuw gebruikt door de Anonieme Alcoholisten in de Verenigde Staten.
Het plan staat dan ook wel bekend als de twaalf stappen van de AA of het AA stappenplan.
De 12 stappen omschrijven feitelijk de weg naar het herstel, vanaf het allereerste moment dat je erkent een probleem te hebben, tot aan het einde van de behandeling wanneer je zelf herstelt bent en jouw ervaringen doorgeeft aan andere verslaafden.
De bedoeling is dat je ook deze mensen probeert te helpen om te herstellen. Alhoewel de stappen door de AA (Anonieme Alcoholisten) in het leven zijn geroepen, zijn de twaalf stappen ook uitermate geschikt voor andere soorten verslavingen.
De 12 stappen van het Minnesota Model
De 12 stappen van het Minnesota Model zijn al meer dan 80 jaren oud. Het taalgebruik is dan ook niet meer helemaal van deze tijd. Daarnaast bevatten de oorspronkelijk stappen ook een religieuze insteek, waarbij de hulp van een hogere macht wordt aangeroepen.
Ben je niet gelovig? Dat is uiteraard geen probleem. In de loop van de jaren zijn de twaalf stappen gemoderniseerd, zodat ze ook zonder religieuze insteek goed gebruikt kunnen worden.
Hieronder lees je de oude en de moderne 12 stappen.
Minnesota model kritiek
Alhoewel het 12 stappenplan ook in Nederland veel wordt gebruikt in de strijd tegen een verslaving, is er ook kritiek³ op het Minnesota model.
Omdat een deel van de verslaafden zich niet verbonden voelt met een hogere macht, staan ze niet achter het stappenplan. Wel is het zo dat godsdienst en levensovertuiging in de moderne variant minder van toepassing is.
Daarnaast biedt het stappenplan weinig ruimte aan context. Een verslaving verschilt per individu en volgens veel specialisten is een individuele aanpak nodig. De oorzaak van de verslaving is namelijk per individu anders. Dat is iets waar in het Minnesota model weinig speelruimte voor is.
Het oorspronkelijke model benadrukt daarnaast dat een verslaving een sociaalpsychologisch probleem is dat kan worden opgelost door verslaafden steun te bieden. Het gaat voorbij aan het feit dat verslaving een ziekte is.
Toch moet hierbij gezegd worden dat het 12 stappenplan inmiddels flink is aangepast aan de moderne tijd, waardoor er meer ruimte is voor context en een individuele aanpak. Klinieken gaan hier allen op een eigen wijze mee om.