Designerdrugs, legaal maar wat zijn de gevaren van NPS?

Designer drugs: steeds vaker hoor je in het nieuws verhalen over dit type drugs. Geestverruimende middelen die soms (maar niet altijd) legaal verkrijgbaar zijn. Hoe zit dat precies? Zijn deze stoffen veiliger dan ‘normale’ drugs? En kun je eigenlijk verslaafd raken aan designer drugs? Je leest het op deze pagina.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 08:00 - 22:00
Weekend 12:00 - 17:00

Wat zijn designer drugs?

Designer drugs zijn chemische stoffen die zijn gecreëerd met behulp van chemie om het psychoactieve effect te versterken. Hoewel deze stoffen niet door de overheid wettelijk worden goedgekeurd, hebben ze krachtige effecten op gebruikers. Ze kunnen onder meer euforie, hallucinaties en verlies van remmingen veroorzaken. Designerdrugs kunnen mensen verslaafd maken en tot gezondheidsproblemen leiden, dus ze moeten altijd met extreme voorzichtigheid worden gebruikt.

Door een molecuul toe te voegen of weg te halen in de chemische structuur van een bestaande drug, ontstaat een nieuwe stof die niet technisch gezien niet onder de Opiumwet valt. Daardoor kunnen designerdrugs legaal aangeboden worden.

Designer drugs bestaan al sinds de jaren ’60. MDMA (de werkzame stof in XTC en amfetamine (speed) zijn in het verleden ontdekt als designer drugs, voordat ze verboden werden en uiteindelijk in het rijtje van ‘klassieke harddrugs’ belanden.

De laatste 10 neemt de populariteit en het gebruik van designer drugs flink toe. Zeker vanwege het feit dat online webshops in de markt zijn gestapt: legaal verkrijgbare drugs kunnen met een paar klikken besteld worden. Postbodes bezorgen de bestellingen nietsvermoedend aan huis.

Ook dealers hebben stoffen als 3-MMC, 2C-B en 4FA/4FMP standaard in hun assortiment. Daarnaast zien drugstest punten designer drugs in toenemende mate langskomen.

Proefkonijn

Omdat designer drugs chemisch gezien totaal nieuwe stoffen zijn, is er nog geen onderzoek gedaan naar de effecten van deze middelen op het menselijk lichaam. Het grote gevaar van designer drugs is dat we op de lange termijn simpelweg niet weten wat het met ons doet.

Door het geknutsel met moleculen zijn designerdrugs dan misschien tijdelijk legaal, maar dit betekent absoluut niet dat ze veilig zijn. Gebruik je deze stoffen, dan ben je in feite je eigen proefkonijn.

Verbod op designer drugs

Het verbieden van nieuwe soorten drugs is een langdurig proces. Nadat een nieuwe drug op de markt verschijnt, moet onderzocht worden wat de effecten en gevaren zijn. Blijkt dat een stof een gevaar voor de volksgezondheid oplevert, dan moeten de politiek en rechterlijke macht allerlei processen door om de stof te verbieden. Hierdoor kunnen designerdrugs, zolang dat proces loopt, legaal verkocht worden.

De Nederlandse overheid werkt op dit moment aan een nieuwe wet die de productie van, de handel in, en het bezit van designerdrugs volledig verbiedt: ‘Wij werken nu aan een algeheel verbod op designerdrugs. Zo voorkomen we dat drugsproducenten na een verbod een kleine chemische aanpassing aanbrengen, waardoor weer een nieuwe legale designerdrug ontstaat’.

4-MMC is opgenomen in de Opiumwet en dus verboden. Sinds oktober 2021 is ook 3-MMC een wettelijk verboden middel en niet langer legaal verkrijgbaar.

Soorten designer drugs

Dit zijn de verschillende soorten designerdrugs:

3-MMC (poes) en 4-MMC (mefedrone, miauw-miauw)

Onder Nederlandse jongeren zijn de designerdrugs 3-MMC en 4-MMC de laatste jaren populair. Deze middelen zijn afgeleid van en nauw verwant aan amfetamine (speed). De effecten van beide stoffen worden omschreven als een combinatie van speed, cocaïne en XTC: oppeppend en stimulerend met euforische momenten.

3-MMC en 4-MMC hebben een hoog verslavingsrisico. Het verval van de aangename effecten van de drugs naar de vervelende na-effecten is zo groot, dat de verleiding om steeds ‘bij te nemen’ erg groot is. De drang om langdurig te blijven gebruiken is bij deze middelen opvallend hoog.

4-MMC is opgenomen in de Opiumwet en dus verboden. 3-MMC is dat nog niet en is momenteel nog legaal te gebruiken.

4FMP, 4FMA en 4FA

Andere stoffen die, vooral in het uitgangscircuit, gebruikt worden als vervanger van XTC zijn 4FMP, 4FA en 4FMA. De eerste twee zijn verschillende namen voor dezelfde stof. Nadat die stof in 2017 verboden werd, is 4FMA in opkomst. 4FMA is chemisch bijna identiek aan 4FA/4FMP, maar nog niet verboden.

De effecten van deze stoffen lijken sterk op die van XTC: gebruikers voelen zich wakker, scherp, liefdevol, sociaal en bewegelijk. Deze middelen staan ook bekent om hun bijwerkingen: slapeloosheid na het gebruik, misselijkheid en oververhitting komen regelmatig voor.

Het gebruik van 4FMP/4FA en 4FMA is lichamelijk niet of nauwelijks verslavend, maar de kans op geestelijke afhankelijkheid is wel aanwezig.

2C-B

Van een heel andere orde is 2CB (en varianten hierop, zoals 2C-I). Dit middel is een synthetisch psychedelisch tripmiddel. 2C-B verandert de manier waarop je je eigen identiteit, je omgeving en de realiteit beleefd.

Het gevaar van 2CB schuilt vooral in het verschil tussen een normale en een te hoge dosering; dit verschil is erg klein en het risico dat je een veel te hoge dosis binnen krijgt is daardoor aanwezig. Een euforische en positieve trip kan hierdoor makkelijk omslaan in een bad trip.

6-APB (Benzofury)

6-APB (benzofury) is een designerdrug met sterk stimulerende effecten. Gebruikers beschrijven het gevoel wat 6-APB oproept als vergelijkbaar met XTC en speed, maar dan een stuk sterker en langer. Een 6-APB trip kan 6 tot 12 uur aanhouden.

Door de aangename geestelijke effecten is 6-APB gevaarlijk voor mensen met een aanleg voor het ontwikkelen van verslavingen.

Synthetische cannabinoïden (Spice)

Naast natuurlijk geproduceerde cannabis, bestaan er ook chemische (synthetische) varianten op de actieve stoffen in wiet en hasj: synthetische cannabinoïden. Er zijn talloze varianten in omloop, waarvan Spice de bekendste en meest beruchte is. Spice wordt in Nederland vrijwel niet gebruikt, maar vormt in Engeland een groot maatschappelijk probleem.

Synthetische cannabinoïden zijn vele malen sterker dan ‘normale’ cannabis. De kans dat je per ongeluk (veel) te veel binnenkrijgt is hierdoor groot, met allerlei nare bijwerkingen en risico’s als gevolg. Angst, paranoia, hallucinaties, hartkloppingen, braken en een gevaarlijk hoge bloeddruk komen regelmatig voor bij hoge doseringen.

Synthetische cannabinoïden hebben een hoog risico op het ontwikkelen van een serieuze verslaving.

Andere designerdrugs

De stoffen die hierboven besproken worden, zijn de designer drugs die in Nederland het meest worden gebruikt. Maar ook van andere soorten chemische stoffen, zoals slaap- en kalmeringsmedicijnen (benzodiazepinen) en sterke pijnstillers (opioïden), maar ook andere soorten drugs, bestaan synthetische varianten die als designerdrug zijn geïntroduceerd.

Tips bij het gebruik van designer drugs

Omdat niet alle risico’s en interacties van designerdrugs bekend zijn, is het aan te raden om de volgende tips altijd nauwkeurig te volgen bij het gebruik van designerdrugs:

Dit zijn tips voor het gebruik van designer drugs:

• Laat je drugs altijd testen voor gebruik: er zijn regelmatig vervuilde pillen en poeders in omloop. Weet wat je gebruikt!
• Combineer drugs (en specifiek designerdrugs) nooit met alcohol, andere drugs en sterke medicatie (zoals benzodiazepinen, opiaten en antidepressiva). Het is onbekend wat de interactie nieuwe designerdrugs is met deze middelen. De kans op mogelijk dodelijke interacties is altijd aanwezig.
• Voorkom oververhitting: zorg dat je af en toe stil zit en uitrust. Kleed je in laagjes, zodat je makkelijker wat uit of aan kunt trekken.
• Gebruik de designerdrug 3-MMC nooit in combinatie met MAO-remmers: dit leidt tot het dodelijke serotoninesyndroom.
• Gebruik nooit designerdrugs wanneer je suikerziekte, een zwak hart, hoge bloeddruk, epilepsie of psychische problemen hebt. Gebruik ook nooit drugs als je zwanger bent.
• Drink tijdens het gebruik nooit meer dan een halve liter water per uur. Zo voorkom je een watervergiftiging. Wissel water af met mineraalhoudende (isotone) drankjes zoals AA, Aquarius of andere sportdrankjes.
• Stimulerende en oppeppende designerdrugs zorgen voor het wegvallen van je eetlust. Eten is daarnaast moeilijk als je onder invloed bent. Probeer altijd om toch wat te eten, bij voorkeur iets zouts. Als vast voedsel te moeilijk is, kun je een smoothie of sapje nemen. Hoe meer je eet, hoe minder heftig de kater.
• Zorg dat je voor en na het gebruik van (designer)drugs voldoende slaapt en gezond eet.
• Anti-oxidanten en vitaminen helpen je lichaam om de schadelijke effecten van drugs te verminderen. Blauwe bessen, frambozen, rozijnen, druiven, bramen, sinaasappels en kiwi zijn goede keuzes.

Symptomen van een verslaving

Hoe verslavend designerdrugs voor sommige mensen ook kan zijn, een regelmatige gebruiker hoeft niet per definitie verslaafd te zijn. Of iemand verslaafd is, hangt vooral af van de beleving en het gebrek aan controle van het gebruik.

Wanneer je dwangmatig en obsessief bezig bent met gebruiken, de high gebruikt om te ontsnappen aan je dagelijkse leven en/of problemen, en hierbij de controle over je gebruik en gedrag verloren bent, dan spreken we van een serieuze verslaving.

Afkicken en behandeling van een designer drugs verslaving

Een verslaving kan je leven in korte tijd volledig op zijn kop zetten. De gevolgen zijn vaak desastreus. Het is daarom enorm belangrijk om zo snel mogelijk te accepteren dat er een probleem is ontstaan waar je de controle volledig over kwijtgeraakt bent. Dit is een lastige en pijnlijke stap. Erkennen dat je hulp nodig hebt is echter wél de eerste stap naar een nieuw leven.

Praten over je verslaving doet veel mensen goed. Durf je het niet aan om met een vriend of familielid over dit onderwerp te praten? Je kunt altijd terecht bij je huisarts. Door het beroepsgeheim van een arts, kun je je huisarts beschouwen als een vertrouwenspersoon. Je huisarts is het eerste aanspreekpunt richting professionele hulp: je huisarts kan je doorverwijzen naar verslavingszorg of een afkickkliniek.

Professionele hulp is vrijwel altijd nodig om een serieuze drugsverslaving succesvol aan te pakken. Een opname in een afkickkliniek, waar je onder medische begeleiding kunt afkicken, is daarom verreweg de beste optie.

Daarnaast is het bijvoorbeeld mogelijk om naar een afkickkliniek in Zuid Afrika te gaan.

Veelgestelde vragen