Smartphone verslaving - Afkicken van je telefoon

In de moderne tijd zijn smartphones helemaal ingeburgerd. Alhoewel de technologie ons helpt om altijd en overal met elkaar te communiceren, zit er ook een keerzijde aan het verhaal.

Je vaker met je smartphone bezig bent dan je zou willen, het ‘niets willen missen’ en continue naar het scherm staren kan op verschillende vlakken in het leven problemen geven. Een smartphone verslaving is dan ook een opkomend probleem en kan bij sommige mensen het leven compleet overnemen, net zoals bij een drugs- of alcoholverslaving. Een verwant probleem is ‘Nomofobie’, de overmatige angst om niet continu bereikbaar te kunnen zijn.

Feiten & cijfers
Uit onderzoek van EenVandaag uit 2017 onder meer dan 20.000 mensen blijkt dat zes op de tien jongeren dagelijks minimaal drie uur besteden aan de smartphone. 15 procent van de jongeren besteed zelfs meer dan zes uur per dag op de telefoon. Voor volwassenen geldt dat 25 procent meer dan drie uur per dag met de smartphone bezig is.

Hoe zit het dan met mensen die zichzelf verslaafd vinden?
Onder volwassenen gaf 15 procent aan verslaafd te zijn aan de smartphone. Onder jongeren lag dit percentage met 25 procent nog een stukje hoger. Kijken we naar wat mensen direct doen zodra ze wakker worden, dan pakt 44 procent van de volwassenen direct de smartphone, tegenover 69% van de jongeren.

We kunnen aan de hand van dit onderzoek dus wel zeggen dat de smartphone een gigantische impact heeft op de samenleving.

Gevolgen van een smartphone verslaving

Ben je verslaafd aan het gebruik van je smartphone en dan met name het ‘niets willen missen’? Dan kun je met de volgende gevolgen te maken krijgen:

Geestelijke gezondheid: Stress en depressie
Je bent de hele tijd op je hoede of er geen nieuwe berichten binnenkomen. Je hebt de smartphone de hele tijd bij je in de buurt om, maar niets te hoeven missen. Aan rust kom je op deze manier niet toe, wat op den duur steeds meer stress met zich meebrengt.

Ook is er verminderde concentratie, wat op school of op het werk voor problemen kan zorgen, doordat er enkel nog aandacht is voor de smartphone.
Je hebt geen controle meer over je eigen leven, maar reageert in feite op wat anderen op het internet zetten. Dit verlies van controle over het eigen leven maakt daarnaast zeer ongelukkig, want in feite ben je op geen enkel vlak nog productief.

Wat zeker een rol speelt is dat mensen enkel positieve dingen op hun sociale kanalen zetten. Hierdoor kun je het idee krijgen dat je eigen leven niets voorstelt en dat alle andere mensen fantastische levens vol hoogtepunten leiden. Deze verkeerde interpretatie kan tot depressies leiden.

Sociale contacten
Op bezoek bij familie of vrienden en iedereen is met de telefoon bezig? Voor veel mensen is dit wellicht een punt van ergernis, maar bij iemand die verslaafd is aan zijn telefoon is dit dagelijkse kost. Alleen de smartphone is nog belangrijk, wat op den duur natuurlijk voor steeds minder sociale contacten zorgt in het echte leven.

Verlies van vrienden, ruzie met familie of het verlies van een baan kan allemaal voorkomen bij mensen met een verslaving aan hun telefoon, doordat de smartphone nu eenmaal nummer één is in het leven van de smartphone-verslaafde.

Fysieke problemen
Het steeds maar voorover gebogen zitten met de smartphone kan problemen met de rug, schouders en de nek geven. Ook de ogen vinden het niet fijn om steeds maar naar het scherm te moeten turen, wat op den duur kan leiden tot verslechterd zicht.

Volgens de klinieken is het erg onwenselijk dat mensen met een smartphone- of socialmedia-verslaving naar huis worden gestuurd. Alhoewel een minderheid van de smartphonegebruikers daadwerkelijk verslaafd is, is het nooit goed dat mensen die problemen ervaren simpelweg naar huis worden gestuurd. Deskundigen willen dan ook dat een smartphone- of socialmedia-verslaving als erkende ziekte gezien wordt, en dan met name het dwangmatig gebruik van social media.

Toch sta je niet helemaal alleen in je zoektocht naar hulp. Veel klinieken doen onderzoek naar andere oorzaken. Wellicht is er tevens sprake van een andere verslaving, of wellicht heb je een erkende psychische stoornis (zie ook: Dubbele Diagnose). In dat geval kan de geestelijke gezondheidszorg of een verslavingskliniek je wel hulp aanbieden met een vergoeding vanuit de zorgverzekeraar.

Ben jij verslaafd aan je smartphone?

Hoe weet je nu of je echt verslaafd bent aan je smartphone? Globaal kun je stellen dat er sprake is van een smartphone verslaving wanneer het je leven heeft overgenomen.

Wanneer je vaak aan sociale media en je smartphone denkt, zelfs wanneer je deze op dat moment niet gebruikt. Ook wanneer je steeds meer tijd doorbrengt op je smartphone, terwijl je dit eigenlijk niet wilt. Het gaat dus om het dwangmatig gebruiken van de telefoon en het maakt je boos of verdrietig wanneer je de smartphone niet kunt gebruiken.

Het smartphonegebruik kan daarnaast ook problemen opleveren op school, op het werk of met familie of vrienden. Verslaafden liegen ook vaak wanneer anderen ze vragen naar het overmatig gebruiken van het apparaat, terwijl het ook gebruikt kan worden om weg te vluchten in de virtuele wereld, weg van je eigen leven.

Wanneer dit verhaal je bekend voorkomt moeten de alarmbellen gaan rinkelen. In dat geval is het zoeken van hulp absoluut aan te raden.

Afkicken? 6 tips om minder tijd door te brengen op de smartphone

Verslaving is een ziekte, waardoor het uitermate moeilijk is om zelf te stoppen of te minderen met het gebruiken van de smartphone.

De volgende tips kunnen helpen om te minderen met het gebruik van de telefoon, alhoewel echte verslaafden meestal professionele hulp nodig hebben.

1. Zet de notificaties ’s nachts, op school, op het werk of tijdens verjaardagen en feestjes uit
2. Laat de telefoon wat vaker thuis
3. Koop een wekker en een horloge, zodat je minder vaak je telefoon pakt
4. Leg de smartphone in een andere kamer wanneer je naar bed gaat
5. spreek met jezelf af om in de ochtend het eerste uur je telefoon niet te gebruiken
6. Gebruik een app om de tijd te meten die jij op je smartphone doorbrengt.

Zo word je meteen geconfronteerd met je eigen gedrag en kun je tijdslimieten instellen.

In geval van de laatste tip is het handig om te weten dat in de nieuwste versie van Android (Android 9.0 Pie) de meetfuncties al zijn inbegrepen.

Onderzoek in de kinderschoenen

De smartphone bestaat net iets meer dan tien jaar en een verslaving is dan ook echt iets van de laatste paar jaren. Experts doen nog altijd onderzoek naar de verslaving aan een smartphone en naar de effecten op de verslaafde. Ook de behandeling staat wat dat betreft nog in de kinderschoenen.

Wanneer we spreken over een verslaving gaat het wellicht niet zozeer om de smartphone zelf, maar eerder om de verschillende communicatiemiddelen die de smartphone te bieden heeft.

Denk hierbij aan mediaplatformen als Facebook en Instagram, maar ook aan berichtendiensten als WhatsApp. Een verslaving aan een smartphone zou je dus ook goed kunnen omschrijven als een verslaving aan social media.

Als we kijken naar de gevolgen van een telefoon verslaving, dan vertoont dit veel overeenkomsten met andere soorten verslavingen. Problemen op het gebied van de fysieke en geestelijke gezondheid, problemen op het werk of met de financiën en problemen met sociale contacten kunnen allemaal een gevolg zijn van de smartphone verslaving.