Ketamine

Ketamine verslaving: Kenmerken, Effecten en Bijwerkingen

Een ketamine verslaving is een gevaarlijke afhankelijkheid aan het gebruik van ketamine en komt in Nederland steeds vaker voor. Volgens onderzoek van het Trimbos instituut is het narcosemiddel een populair tripmiddel onder vooral uitgaande jongvolwassenen, vanwege zijn verdovende, hallucinerende en dissociatieve effecten. Ketamine is echter erg verslavend en kan ernstige bijwerkingen hebben, zeker wanneer het in hoge dosering of in combinatie met andere drugs wordt ingenomen. Op deze pagina leggen we uit wat de precieze effecten en risico’s van ketamine gebruik zijn. Ook bespreken we wat je kunt doen bij een ketamine verslaving.


Wat is Ketamine?

Ketamine is een medicijn dat gebruikt wordt als narcosemiddel en als pijnstiller. In vergelijking met andere narcosemiddelen onderdrukt het minder de ademhaling bij gebruik. Daarom wordt het vooral ingezet bij ouderen en bij kinderen. Ketamine kent een aantal bijwerkingen, waaronder het optreden van hallucinaties. Om dit soort bijwerkingen te voorkomen wordt vaak een benzodiazepine samen met de ketamine toegediend, volgens een onderzoek uit 2020 in Current Opinion in Anesthesiology. In Nederlandse ziekenhuizen wordt ketamine verstrekt onder de namen ‘Ketanest-S’ of esketamine. Het valt daarom onder de Geneesmiddelenwet.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

bel 020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Ketamine als partydrug

Ketamine wordt ook recreatief als partydrug en tripmiddel gebruikt, waar het de bijnamen ‘Special K’, ‘Vitamin K’, ‘keta’ of gewoon ‘K’ heeft. Het recreatieve gebruik van ketamine vindt meestal plaats in lage doseringen, volgens onderzoekers in een studie uit 2022 in Journal of Psychiatric Research. Dit helpt om een volledige verdoving te vermijden. Het middel wordt vooral in poedervorm gesnoven en geeft gebruikers een dromerig gevoel en hallucinaties. Vaak wordt de drug ook gecombineerd met andere drugs, zoals alcohol, GHB en cocaïne.

effecten van ketamine / special k

Verschillend gebruik

Ketamine wordt meestal gesnoven. Het middel wordt dan van een vloeibare vorm omgezet naar een poeder door het in te dampen of uit te koken. De effecten bij ketamine snuiven beginnen meestal binnen 5 tot 15 minuten. Vaak houden ze ongeveer een uur lang aan.

Ketamine kan ook worden geïnjecteerd. Het spuiten van Special K gebeurt meestal in de spieren, waar het een mildere werking heeft vergeleken met het spuiten in een ader. Wanneer je ketamine in een ader injecteert, is het mogelijk dat je in een ‘K hole‘ terecht komt voordat je de injectiespuit kunt verwijderen. Dit is een heftige dissociatieve ervaring met grote gezondheidsrisico’s die verder gaat dan ‘slechts’ een bad trip. Sommige gebruikers spreken ook wel van een bijna-doodervaring, volgens neuroloog Daniel Kondziella in Current Neurology and Neuroscience Reports.


Wat is de werking van ketamine?

De werking van ketamine is complex en omvat meerdere mechanismen waarmee de hersengebieden worden beïnvloed. De belangrijkste werking van ketamine heeft te maken met glutamaat, volgens Finse anesthesiologen in Clinical Pharmacokinetics. Deze belangrijke stimulerende neurotransmitter in het zenuwstelsel wordt door ketamine afgeremd. Dit heeft een verdovende impact op verschillende hersengebieden en veroorzaakt tegelijkertijd een toename van de afgifte van neurotransmitters zoals dopamine, noradrenaline en serotonine.

Ketamine verstoort daarnaast de aanmaak van stikstofmonoxide, waardoor pijnsignalen minder snel doorkomen. Bovendien heeft ketamine een stimulerend effect op het sympathische zenuwstelsel, dat wordt geactiveerd tijdens stress, sterke emoties en gevaarlijke situaties. Zo kan het onder meer de bloeddruk en hartslag verhogen.


Wat zijn de effecten van ketamine?

De effecten van ketamine zijn divers en hangen sterk af van de ingenomen dosering en opgebouwde tolerantie. Omdat ketamine lastig te doseren is, zijn de effecten vaak onvoorspelbaar voor gebruikers. In lage doseringen zorgt ketamine vooral voor een dromerige toestand, waarbij je desoriëntatie ervaart. In hogere dosissen kan ketamine ook hallucinerende effecten en dissociatieve effecten hebben. Je hebt dan het idee dat je geest het lichaam verlaat, waardoor bewegen moeilijk of onmogelijk is. Soms leidt dit tot een K-hole, waarbij je tijdens de trip last hebt van psychische klachten zoals paniekaanvallen en intense angst.

Mogelijke effecten van ketamine zijn:

  • Een ontspannende roes
  • Gevoel van euforie
  • Verhoogde empathie
  • Zin in seks
  • Pijnverlichting
  • Hallucinogene effecten (visueel en van tijd en ruimte)
  • Dissociatieve effecten (buiten je lichaam treden)

Wat zijn de bijwerkingen van ketamine?

De bijwerkingen van ketamine zijn zowel lichamelijk als geestelijk. De kans op heftige bijwerkingen is het grootst bij een hoge dosis ketamine, maar ook in lage dosering kunnen gebruikers last krijgen van vervelende effecten. Het combineren van ketamine met andere drugs, zowel verdovende als stimulerende middelen, wordt sterk afgeraden. De kans op ernstige en onvoorspelbare bijwerkingen neemt dan toe, volgens een studie uit 2006 in Drug and Alcohol Dependence.

Mogelijke bijwerkingen van ketamine zijn:

  • Verhoogde bloeddruk en hartslag
  • Desoriëntatie en verwardheid
  • Misselijkheid en overgeven
  • Angst, woede en paniek
  • Geheugenverlies
  • Onbedoelde hallucinaties en dissociatieve effecten
  • Verminderde motoriek en coördinatie
  • Tijdelijke bewusteloosheid of coma
  • Bijna-doodervaring door K-hole

Wat zijn de risico’s van ketamine?

De risico’s van ketamine zijn onder meer het verslavingspotentieel, het ontwikkelen van psychische klachten en permanente gezondheidsschade. Ketamine is een verslavende drug waarvan je steeds meer nodig hebt om dezelfde geestelijke en lichamelijke effecten te ervaren. Gebruikers die geestelijk afhankelijk raken ontwikkelen door langdurig gebruik vaak chronische gezondheidsklachten. Zo krijgen veel mensen last van zogenaamde ‘ketamine blazen’, waarbij schade aan de nieren, blaas en urinewegen leidt tot ernstige plasproblemen.

Mogelijke risico’s van ketamine zijn:

  • Verslaving
  • Psychische gezondheidsproblemen zoals depressie en angststoornissen
  • Geheugenproblemen
  • Permanente schade aan organen zoals de lever en nieren, en chronische blaasproblemen
  • Overlijden (onder meer door te stikken in eigen braaksel na bewusteloosheid bij gebruik)

Ketamine en depressie

Ketamine heeft volgens sommige wetenschappelijke studies de potentie om te helpen in de behandeling bij depressie. Volgens de Nederlandse hoogleraar psychiatrie Robert Schoevers van het UMC Groningen zou ketamine een anti-depressieve werking kunnen hebben en zo een mogelijke behandelmethode zijn voor mensen die last hebben van een hardnekkige depressie. Reguliere behandelingen zoals psychotherapie, medicatie of elektroshocktherapie hebben geen effect op deze groep.

Bij onder meer het UMC Groningen lopen daarom verschillende onderzoeken naar de effectiviteit en geschiktheid van ketamine als behandelmethode bij depressie. Ook kunnen sommige patiënten al een ‘off-label behandeling’ met ketamine krijgen. Zo kreeg wijlen Friends-acteur Matthew Perry ketamine toegediend voor zijn psychische problemen.


Ketamine verslaving

Ketamine heeft een verslavende werking en kan bij regelmatig gebruik al snel leiden tot een geestelijke afhankelijkheid. Veel gebruikers willen opnieuw de prettige, droomachtige toestand ervaren die de drug hen geeft. Naarmate ze ketamine vaker gebruiken, zal tolerantie optreden in het lichaam voor de effecten van de drug. Zo ontstaat een vicieuze cirkel van toenemend gebruik in steeds hogere doseringen. Een ketamine verslaving is erg gevaarlijk omdat ketamine in vooral hogere dosissen tot grote risico’s leidt. Ook is de kans op ernstige bijwerkingen groter bij een hoge dosis.


Behandeling van een ketamine verslaving

Een ketamine verslaving vereist professionele hulp voor veilig en effectief herstel. Medische evaluatie is noodzakelijk om te bepalen of de verslaving heeft geleid tot ernstige gezondheidsschade, waar tijdens het hersteltraject rekening mee moet worden gehouden.

De eerste fase van een behandeltraject is de detox. Omdat er bij ketamine meestal niet sprake is van een lichamelijke verslaving, ervaren gebruikers vaak weinig lichamelijke ontwenningsverschijnselen tijdens het afkicken. ‘Keta’ leidt vooral tot psychische afkickverschijnselen die in een veilige omgeving en onder begeleiding kunnen worden beperkt en behandeld.

Na het afkicken kan de daadwerkelijke behandeling van start gaan. Deze bestaat meestal uit individuele therapie, zoals cognitieve gedragstherapie, en groepstherapie. Via gesprekken en psychologische evaluaties worden de psychologische aspecten van de verslaving geïdentificeerd en behandeld. Soms wordt gekozen voor farmacotherapie, waarbij klachten worden bestreden met medicatie.

Geen verslaving is hetzelfde. Voor een effectief behandeltraject is individuele, gepersonaliseerde zorg daarom erg belangrijk. Wil je weten welke behandelmogelijkheden mogelijk zijn voor jou of iemand anders? Bel 020 – 532 0030 voor een persoonlijk consult met een van onze medewerkers.


Wat zijn de afkickverschijnselen van ketamine?

De afkickverschijnselen van ketamine zijn meestal niet levensbedreigend, maar kunnen erg variëren in duur en intensiteit. De ontwenningsverschijnselen zijn onder meer afhankelijk van de ernst van de verslaving en individuele kenmerken. Meestal houden ze enkele dagen tot een paar weken lang aan.

Mogelijke afkickverschijnselen van ketamine zijn:

  • Depressie
  • Angst
  • Verwarring en concentratieproblemen
  • Slaapproblemen en vermoeidheid
  • Cravings
  • Fysieke symptomen zoals rillingen, zweten, duizeligheid en misselijkheid

Veelgestelde vragen over ketamine

Is Ketamine verslavend?

Ketamine is geestelijk verslavend, maar leidt meestal niet tot een lichamelijke afhankelijkheid. Door opgebouwde tolerantie bij regelmatig gebruik neemt de verleiding snel toe om ketamine in hoge doseringen te gebruiken.

Hoe lang werkt keta?

De werkingsduur van keta is afhankelijk van de dosis en toedieningswijze, maar gemiddeld werkt het zo’n 1 uur lang. De effecten houden langer aan wanneer je ketamine snuift of inslikt, gemiddeld 1 à 2 uur lang, en ongeveer 30 minuten tot 1 uur wanneer je de drug injecteert.

Hoe wordt ketamine gebruikt?

Je kunt ketamine snuiven of injecteren wanneer het recreatief wordt gebruikt.

bel 020 - 532 0030

Ma-Vrij van 07:00 - 22:00