Wat is verslaving? Soorten, gevolgen en hulp bij verslaving
Wanneer spreken we van een verslaving of van afhankelijkheid? Een verslaving is een ziekte, en is van toepassing op middelen en gewoontes waar iemand geen weerstand aan kan bieden.
Het gaat dan niet alleen over alcohol of drugs, maar iemand kan bijvoorbeeld ook een verslaving ontwikkelen aan gokken of een internetverslaving hebben. Het onverantwoordelijk gebruik van middelen kan tot gevaarlijke situaties leiden.
Lees in dit artikel alles over wat een verslaving is en welke soorten er zijn.
Wat is een verslaving?
Een verslaving is een hersenziekte en een onweerstaanbare behoefte om een bepaald genotsmiddel te gebruiken. Als je verslaafd bent, kun je dus niet meer zonder een bepaald middel kunt. Je weet dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen meebrengt, maar desondanks blijf je toch doorgaan met consumeren. Het ‘willen’ consumeren, wordt op den duur ‘moeten’ consumeren. Het verlangen wordt dan een noodzaak. De ene persoon kan gevoeliger voor genotsmiddelen zijn dan een ander.
We spreken van een verslaving wanneer iemand:
- lichamelijk of geestelijk niet meer zonder een bepaald middel kan
- steeds meer van het middel nodig heeft om hetzelfde effect te bereiken
- last krijgt van ontwenningsverschijnselen (lichamelijk of geestelijk) bij stoppen gebruik
- het grootste deel van de dag bezig is met het gebruik (erover nadenken, het verkrijgen van het middel of gebruik)
Bij een verslaving wordt de persoon helemaal in beslag genomen door het middel. Het gebruik opgeven lijkt geen optie. Ook is er vaak sprake van mislukte pogingen om te minderen of compleet te stoppen.
Welke soorten verslaving zijn er?
Je kunt een verslaving onderverdelen in een lichamelijke verslaving en een geestelijke verslaving.
Lichamelijke verslaving
Bij een lichamelijke verslaving zal het lichaam protesteren wanneer je stopt met gebruiken. De symptomen die je dan voelt, heten ontwenningsverschijnselen. Er zijn middelen die ontwenningsverschijnselen teweeg brengen die heel heftig zijn, zoals alcohol, heroïne en GHB. Andere drugs, zoals cocaïne, XTC en cannabis geven milde of soms helemaal geen ontwenningsverschijnselen. Dat stoppen dan alsnog moeilijk is, komt door de geestelijke afhankelijkheid aan het middel.
Geestelijke verslaving
We spreken van een geestelijke verslaving wanner de gebruiker een sterk verlangen voelt om het middel te gebruiken en zich eigenlijk niet meer prettig voelt zonder. Dit gebeurt voornamelijk bij mensen die vaak gebruiken, bijvoorbeeld iedere week of zelfs elke dag. Geestelijke afhankelijkheid zal een nóg groter probleem zijn wanneer iemand een genotsmiddel gebruikt om problemen te ontvluchten. Geestelijke afhankelijkheid kan bij de meeste middelen optreden: bij alcohol en heroïne bijvoorbeeld en in mildere vorm zelfs bij koffie.
Wat zijn de vijf bekendste verslavingen?
De vijf bekendste verslavingen zijn:
Gevolgen van een verslaving
De gevolgen van een verslaving kunnen per gebruiker verschillen. Het hangt onder andere af van het middel dat wordt misbruikt, de frequentie van gebruik, de dosering, of iemand een carrière heeft en wel of geen sociale contacten heeft om op terug te vallen.
De gebruiker kan last krijgen van lichamelijke problemen, omdat drugs het lichaam belasten. Speed of cocaïne bijvoorbeeld zijn stimulerende drugs die het lichaam zullen uitputten en bovendien de hart- en bloedvaten zullen aantasten.
Verder kan een verslaving zorgen voor psychische problemen. Gebruikers zullen minder interesse hebben in dingen die ze voorheen wel leuk vonden. Ze kunnen depressief worden en compleet de grip op hun leven verliezen.
Ook sociale problemen of problemen op het relationele vlak komen vaak voor, omdat het gedrag van een verslaafde zal veranderen. De interesse in sociale activiteiten of relaties met anderen kan afnemen doordat ze zo bezig zijn met het gebruik. De verslaving gaat zo ten koste van de relaties met de familie en vrienden.
Ten slotte hebben mensen die verslaafd zijn vaak geldproblemen, omdat ze door het gebruik tekortschieten op het werk of al het geld op gaat aan het middel. Het komt zelfs voor dat iemand zo zijn baan verliest.
Hulp bij verslaving
Het gebeurt helaas vaak dat mensen pas laat hulp zoeken voor hun verslaving. Hoe eerder je erbij bent, des te beter en sneller kun je geholpen worden. Er zijn verschillende behandelingsmethoden die je kunnen helpen de controle terug te krijgen over je leven.
Erkennen dat je verslaafd bent geraakt, is de eerste stap naar een leven zonder verslaving. De Nederlandse afkickklinieken behoren tot de beste van de wereld. Op onze website kun je terecht om een kliniek bij jou in de buurt te vinden. Soms kun je binnen 24 uur opgenomen worden, maar alleen in hele urgente gevallen. Voor niet-urgente gevallen zijn de wachttijden over het algemeen erg lang. In het buitenland kun je veel sneller terecht. Neem contact met ons op voor advies of aanvullende informatie. Hoe dan ook: je zult er nooit alleen voor staan.
Veelgestelde vragen
Hoe werkt verslaving?
Verslaving is een complex proces dat zich afspeelt in de hersenen. Het begint wanneer iemand een stof of activiteit gebruikt die een beloning of goed gevoel geeft. Dit kan dopamine, een chemische stof in de hersenen, uitlokken. Na verloop van tijd kan het gebruik van deze stof of activiteit de hersenen gaan veranderen, waardoor de persoon steeds meer nodig heeft om hetzelfde gevoel te krijgen
Waarom is verslaving een hersenziekte?
Bij het consumeren van verslavende stoffen die in ons lichaam vrijkomen, creëren we het gevoel van comfort. Deze stof wordt ook gezien in gedragsverslaving. Vanwege erfelijke of langdurige effecten kunnen ze chemische structuren in de hersenen veranderen, wat resulteert in een verslechtering van de hersenen. Er moet meer gebeuren voordat deze stof in de hersenstam kan worden geactiveerd. Waarom gebeurt hersenbeschadiging op de lange termijn?