Eetverslaving: Wat is het, oorzaken en herkenning
Heb jij je overgewicht te danken aan onbedwingbare eetbuien? Of ben je de controle kwijt over jouw eetgedrag? Wil je niet meer eten omdat je niet tevreden bent over je lichaam? Problemen met eten kunnen zich op verschillende manieren gaan uiten.
Sommige mensen hebben een onbedwingbare behoefte om steeds meer en meer te gaan eten, terwijl een ander juist steeds minder, of helemaal niet, wilt eten. Beide groepen vertonen kenmerken van een verslaving, alhoewel de term “eetstoornis” misschien een betere benaming is.
DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?
Bel voor advies
020 - 532 0030Ma-Vrij van 08:00 - 22:00
Weekend 12:00 - 17:00
Wat is een eetverslaving?
Een eetverslaving kan als psychische aandoening gezien worden. Er is sprake van afwijkend gedrag ten opzichte van het eten. Dit gedrag kan zich uiten in heel erg veel willen eten, of juist zeer weinig tot niets willen eten. Er kan ook afwijkend gedrag worden vertoond in het soort eten. Obsessief bezig zijn met gezond eten of alleen maar een bepaald soort voedsel willen eten.
Er zijn erg veel soorten eetstoornissen te onderscheiden. Vaak worden ze gekenmerkt door dwangmatig gedrag wat erg moeilijk is om te draaien. We bespreken de 4 meest voorkomende stoornissen.
Wat zijn oorzaken van een eetverslaving?
Er zijn genetische, psychologische en omgevingsgerelateerde oorzaken die tot een eetverslaving kunnen leiden. Volgens Allegra Broft, expert op het gebied van eetstoornissen aan Columbia University, zijn er sterke aanwijzingen dat een eetverslaving net zoals bij een verslaving aan verdovende middelen gelieerd is aan veranderde circuits van de hersenen.
Dit zijn mogelijke oorzaken van een eetverslaving:
- Familie: je loopt groter risico op een eetverslaving wanneer familieleden in je omgeving ook met een eetverslaving kampen
- Genen: sommige mensen hebben aantoonbare aanleg om verslaafd te raken aan eten
- Psychologische oorzaken: je kunt eten dwangmatig consumeren als gevolg van andere mentale problemen, zoals een angststoornis of depressie
- Diëten: bij een dieet waarbij je lichaam voedingsstoffen tekort komt, kan het obsessief bezig zijn met minder eten juist extra impulsen tot meer eten ontwikkelen
- Stress: als reactie op stress in je leven kunnen verschillende eetstoornissen zich ontwikkelen
- Emoties: wanneer je emotioneel met eten bezig omgaat, bijvoorbeeld door als straf of beloning gezond of ongezond voedsel te eten, kunnen verslavingen ontstaan
Hoe herken je een eetverslaving?
Een eetverslaving is te herkennen aan een aantal typische gedragingen. Hieronder lees je een aantal belangrijke symptomen van een eetverslaving:
- Je gaat constant op de weegschaal staan om je gewicht te checken
- Je geeft vaak over, en doet dat bijvoorbeeld door laxeermiddelen te slikken
- Je drinkt extra veel om zo je honger te stillen
- Je telt elke calorie die je tot je neemt
- Als je eet, doe je dat meestal wanneer je alleen bent
- Je slaat maaltijden over
- Als het om eten en je gewicht gaat, gedraag je je heel obsessief
- Je hebt de neiging om door te blijven eten ook al zit je vol
- Je grijpt naar eten om jezelf te troosten
- Je bent bang om in gewicht aan te komen
Welke soorten eetverslavingen zijn er?
Anorexia Nervosa
Anorexia nervosa wordt gekenmerkt door een vervormd zelfbeeld en een angst om dik te worden. Door het vervormde zelfbeeld wordt er geen normaal lichaamsgewicht nagestreefd. Het zijn vooral jonge meisjes die aan deze stoornis lijden.
De angst om dik te worden zorgt ervoor dat er weinig tot niets gegeten wordt. Dit kan tot veel lichamelijk- en geestelijke problemen leiden met de dood tot gevolg. Er is een langdurige behandeling nodig door specialisten om deze ziekte te behandelen.
Lees meer over Anorexia Nervosa en de behandelmogelijkheden
Boulimia Nervosa
Boulimia nervosa kent periodes van hevige eetbuien die gevolgd worden door een drang om weer snel van het ingenomen voedsel af te komen. Braken komt hierdoor veelvuldig voor (vinger in de keel steken).
Ook kent boulimia periodes van vasten die vrijwel altijd weer opgevolgd worden door eetbuien. Overmatig sporten en het gebruik van laxeermiddelen komt ook voor. De patiënt is de controle kwijt over het eetgedrag. Deze afwisselende buien zorgen vaak voor lichamelijke- en geestelijke problemen.
Binge Eating disorder
Binge eating disorder lijkt op boulimia nervosa, alleen zonder de behoefte om na een eetbui weer van het voedsel af te komen. Het braken en het gebruik van laxeermiddelen is hier niet van toepassing.
Binge-eating wordt vooral gekenmerkt door hevige eetbuien. In een korte periode wordt er grote hoeveelheden aan (ongezond) voedsel naar binnen gewerkt. Hierdoor ontstaat overgewicht en kent de patiënt veel schaamte. Psychische klachten als depressies komen veel voor.
Orthorexia Nervosa
Een vrij nieuwe stoornis die onlangs in kaart is gebracht. Hier heeft de patiënt een ongewone obsessie om alleen maar “gezond” voedsel te eten. Vaak zal dit leiden tot vegetarisme en wordt er geen vet en conserveringsmiddelen meer gegeten. Er wordt alleen nog maar biologisch gegeten waarbij rauwe groente en fruit de belangrijkste voedingsmiddelen worden.
Vaak eten patiënten die lijden aan orthorexia nervosa niet gevarieerd genoeg en krijgen ze te weinig essentiële voedingsstoffen binnen. Dit kan leiden tot diverse lichamelijke- en geestelijke problemen. Alhoewel orthorexia nervosa nog niet officieel als ziektebeeld wordt gezien zal dit, door de grote toename aan patiënten, hoogstwaarschijnlijk snel veranderen.
Hulp bij eetverslaving
De behandeling van een eetstoornis is vaak een langdurig traject. Niet alleen de dwangmatige obsessie voor eten moet aangepakt worden, maar er moet ook een gedragsverandering plaatsvinden.
Vaak wordt er gekozen voor een intensieve behandeling die, afhankelijk van het type verslaving of stoornis, vaak enkele maanden tot zelfs jaren kan duren.
De professionele hulp in Nederland voor eetstoornissen is van zeer hoog niveau. Heb jij een eetstoornis of ken jij mensen in je omgeving die obsessief bezig zijn met eten? Praat erover en erken de problemen.
Welke behandelingen zijn er voor een eetverslaving?
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor een eetverslaving, zoals psychotherapie, medicatie en een afkickkliniek. Welke behandeling het meest geschikt is, is afhankelijk van de persoon, de onderliggende redenen van de eetverslaving en de ernst ervan.
Psychotherapie
Door behandeling van een psycholoog of andere psychologische hulpverlener kan duidelijk worden welke factoren in je leven een rol spelen bij je eetstoornis. Psychotherapie kan één op één zijn, in familieverband of in groepen. Daarnaast kun je via psychotherapie vaardigheden vaststellen waardoor je niet langer de controle compleet loslaat wanneer je eet.
Medicatie
Sommige mensen met een verslaving aan eten komen in aanmerking voor het gebruik van speciale medicatie om te helpen bij hun eetstoornis. Dit zijn vaak antidepressiva, wanneer een depressie een van de onderliggende redenen is voor de eetverslaving. Medische hulpverleners kunnen ook medicatie voorschrijven tegen obesitas(problemen) om de symptomen van de eetverslaving te helpen bestrijden.
Afkickkliniek
Wanneer een verslaving dusdanig ernstig is, of andere behandelingen geen effect sorteren, is een afkickkliniek voor eetverslavingen de beste optie. Behandeling hier resulteert door de aanwezige professionele hulp in meer effecten op de lange termijn, volgens J. Morris et al. in Clinical psychology & psychotherapy. De intensieve zorg en ondersteuning door specialistische hulpverleners, in combinatie met de afgesloten omgeving, zorgen ervoor dat behandelingen een grotere kans van slagen hebben. Bel 020 – 532 0030 voor een telefonisch consult over de beste behandeling.
Veelgestelde vragen
Wat maakt eten verslavend?
Eten kan op verschillende manieren een verslavende werking hebben. Zowel door de aanwezige voedingsstoffen van het eten zelf, waaronder extra vetten en geraffineerde koolhydraten, als door genetische, psychologische en omgevingsgerelateerde factoren.
Hoe weet je of je een eetverslaving hebt?
Je kunt een eetverslaving herkennen aan een gebrek aan controle over je eetpatronen, zoals overeten, of wanneer je juist overmatige controle probeert te hebben over je eetgedrag.
De hulp in Nederland is nog steeds niet van een top niveau. Veel mensen voelen zich absoluut niet gehoord in de problemen die schuilen achter hun eetstoornis. Ze wachten maanden op mogelijk hulp die hen dan teleurstelt om vervolgens weer maanden te wachten op een nieuwe hulpverlener die hen dan ook weer teleurstelt. Velen zijn door het vele wachten op mogelijk hulp gesloopt en staan er uiteindelijk, alsnog, alleen voor.
Ervaring? Laat me alsjeblieft weten wat er volgens jou wel mogelijk is!
Een bezorgde moeder!!
Ik vind ook niets
Ik ben 2jaar bezig met mij Dochter van 15 jaar en nog niks geholpen ik vind niet normaal
Heel veel instellingen zo als lucertis, de viersprong en heel veel dietist en nog niks.
Heb je wel eens van human concern gehoord (Google maar even) misschien is dat een optie.
Ik ben al 37 jaar verslaafd aan eten. Ik heb op meerdere manieren geprobeerd eraf te komen (via anonieme overeters, een half jaar binge eating disorder behandeling, 2 maanden in een kliniek en nog veel meer behandelingen) maar niets heeft geholpen.
Ik hoop nog steeds dat ik het kan overwinnen maar zoals het er nu uitziet betwijfel ik of er werkelijk adequate hulp bestaat. Al die leuke verhalen van mensen die er met een of andere methode of door een boek te lezen vanaf zijn gekomen. Die waren waarschijnlijk niet echt of niet lang verslaafd.
Ook ik worstel al jarenlang met een eetverslaving. In mijn hoofd ben ik constant bezig met eten. Vrijwel al mijn gedachten worden er door beheerst en dat al jarenlang. Ik eet (en braak) op dagen dat ik vrij ben de hele dag door en omdat ik alleen woon, is daar ook geen rem op, met sterk overgewicht tot gevolg.
Daarbij ga ik voortdurend gebukt onder emoties van verdriet, teleurstelling, boosheid, wanhoop, schaamte en walging over het feit dat ik niet sterk genoeg om ‘het monster’ te verslaan, met een destructief laag zelfbeeld tot gevolg. Mijn ervaring is dat de professionele hulp in Nederland voor deze vorm van eetverslaving (en ik heb al veel geprobeerd) verre van toereikend is. Ik heb de indruk dat behandeling voor bijvoorbeeld Anorexia Nervosa, een eetprobleem dat meer bekend is bij een groot publiek, beter ontwikkelde en toegespitste hulpverlening biedt.
Als ik google op hulp bij een eetverslaving vindt ik helaas vrijwel geen passende ‘hits’; d.w.z. verslavingsartsen, psychologen of psychiaters die gespecialiseerd zijn in mijn probleem. Veel ‘verslavingsaanbod’ is gericht op een drugs- of alcoholverslaving. Toch denk ik dat ik bij lange na niet de enige ben die hiermee kampt. Wie o wie biedt de hulp die ik zo graag wil en ook nodig heb? Suggesties en reacties zeer welkom…van zowel artsen, onderzoekers en/of lotgenoten.
Dag Kristel, zoek eens op hulp van een voedingspsycholoog. Die zijn daar wel in gespecialiseerd. Succes!
Ik voel mij op dit moment ook wanhopig. Ik zoek professionele hulp voor mijn eetverslaving. De verslaving of eetprobleem wordt wel erkend door een psychiater. Maar ze hebben, vind ik, nog niet iets ontwikkeld om deskundig en effectief hulp te bieden voor dit probleem waar veel mensen aan lijden, zowel vrouwen als mannen.
Ik werd zelf in eerste instantie geholpen bij traumaverwerking en manische depressie, maar voor een eetstoornis verwijzen ze je meestal naar een diëtiste. Die geven wel adviezen voor een gezonde eetgewoonte in combinatie met bewegen of sport, maar dat kan ik zelf ook wel bedenken! Het heeft niets geholpen. Integendeel, ik ben juist aangekomen ipv. afgevallen. Ik weeg nog onder de 100 kilo, maar zit er wel tegen aan. Ben 1.65 cm en 37 jr.
Ik vindt het ook belangrijk om geen diabetes en andere welvaartsziektes te ontwikkelen. Ik denk dat een eetverslaving vooral tussen de oren zit. Daar bedoel ik mee dat het denken samenhangt met je zelfbeeld; sociale contacten; zelfrespect; je opvoeding; ervaringen; trauma; je verleden en andere psychiatrische stoornissen en/of lichamelijke klachten of gezondheidsproblemen. Het beste middel op dit moment voor dit probleem anno 2018: Bij elkaar komen met zijn allen, en dit bespreekbaar maken, zonder angst of schaamte, we hebben meer aan ervaringsdeskundigen dan aan opgeleide of geschoolde personen, met de populariteit van social media kunnen we hier meer gehoor aan geven. We staan er niet alleen voor! Marina.
Ik herken je situatie. Ik ben nu 24 maar ik heb al een eetverslaving zolang als dat ik me kan herinneren.
Heeft iemand al ervaring met de therapie; EMDR.
Deze behandeling haalt de lading ( het gevoel) weg bij een trauma. Ik kan me zo voorstellen dat eten in veel gevallen ook als traumatisch wordt ervaren en misschien dat een behandeling met EMDR iets kan betekenen.
Ik word gek van het non-stop aan eten denken. Ik ben 36 jaar vanaf morgen. Ik ben 1.74m lang en heb zojuist 113 op de weegschaal zien staan. Ook ik denk de hele dag aan eten maar ’s avonds na mijn avondeten pak ik gerust nog 2 broodjes en wat te snoepen als de 3 kids op bed liggen. Of ik nu honger heb of niet maar moet het dan gewoon hebben. Ik voel me diep ongelukkig en weet gewoon niet wat ik eraan moet doen. Wie wil er contacten voor wat steun en hulp aan elkaar?
Hey ik heb het zelfde. Is het gelukt om te stoppen met aan eten te denken
Mijn zusje is verslaafd aan eten. Althans vooral binge eten.
Ik weet alleen niet goed wat ik er aan of mee moet. Het evt. koken van gezond eten voor haar gaat er ook niet echt in.
Na 3 happen zit ze vol en dan eet ze zo een half uur later toch weer 2 broodjes frikandel naar binnen.
Ik vind dit persoonlijk erg lastig. Niet alleen omdat mijn zusje verslaafd is maar mijn Vader ook maar dan aan alcohol.
Als wij dan voor een gezinsweekend samen komen onstaan er bij mij nogal wat frustraties. Allerlei emoties die door elkaar heen lopen en uit eindelijk barsten.
Want het is ook gewoon zo dat ik er eigenlijk niks maar dan ook niks over mag zeggen. Dit is te confronterend voor beiden en dan zitten ze me met grote herten ogen aan te kijken om vervolgens boos of verdrietig te worden en alles te ontkennen of het probleem bij mij neer te leggen. Dat ik degene ben die zich aanstelt en zich er niet mee moet bemoeien. Terwijl ik het beste met ze voor heb. Met allebei.
Mijn zusje en ik komen uit een gezin waar mishandeling een onderdeel was (mijn vader werd ook mishandeld door mijn moeder) en ik begrijp dat dat is waarom ze last hebben van hun verslaving. Maar het hebben over behandelingen is taboe. Ik mag dit niet aansnijden. Het is namelijk niet hun probleem. Alles is veroorzaakt door die rot vrouw/moeder. Met haar/hem is niks mis. Ze dealen er mee. Dit is gewoon okay.
En het is niet de verslaving(en) zelf waar ik het meeste moeite mee heb maar de ontkenning hiervan. Het niet door willen hebben dat het toch echt aan hun eigen gedragingen ligt. Dat dat komt omdat ze getraumatiseerd zijn. Ik wil ze niet veranderen. Zoals ze vaak denken dat ik wil. Ik zou graag zien dat ze gezond zijn. Dat ze zich gesteund voelen en niet hoeven te vervallen in hun verslavingen. Ik hou van ze allebei.
Ik ben zelf inmiddels 26 en weet gewoon niet goed wat ik er mee aan moet. Ik ben inmiddels bijna klaar met mijn trauma gerichte behandelingen. En het schijnt wel alsof ik de enige in het gezin ben die de waarheid kan en durft in te zien. Ik zit er gewoon zo midden in.
Beste Makke, wat moet het moeilijk voor je zijn. Je kan andere mensen inderdaad niet veranderen of hun manier van denken omdraaien. Wel kan je laten zien dat het goed gaat met jou! Daar kun je ze misschen wel mee inspireren. Krachtig hoe je er instaat. Blijf goed zorgen voor jezelf. Je zusje en vader hebben mss meer tijd nodig.
Hallo
Mijn naam is wendy ben 35 jaar oud!
Ook ik met een gewicht momenteel van 106 kg en een lengte van 1.69 heb last van een Being Eating syndrome (BED)
Heb verschillende dingen geprobeerd niks helpt of hou ik gewoonweg niet vol waardoor ik weer in mijn oude patroon val en daardoor het weer nog moeilijker wordt om die knop te kunnen om zetten. Nu hou ik van sporten ook ondanks dat het heel zwaar is door die overgewicht, maar helaas kan ik dat ook niet meer zoals eerder doordat ik een hernia had gekregen en zo nu en dan nog goed last van kan hebben. Daarnaast voel ik me waardeloos omdat het me
Maar niet lukt om de knop echt om te zetten en ook nog eens om het vol te houden.
Dus ook psychisch is het ook heel zwaar en dat maakt het nog moeilijker
Opgeven doe en wil ik niet en ben en blijf opzoek gaan naar iets wat wel voor me werkt en daarom is alle tips van harte welkom.
(Pa ik heb dus emdr gehad maar ook ben ik onder behandeling geweest bij een psycholoog maar niks heet nog mogen helpen ook diëtist voedingsconsulent alles)