Modafinil

Modafinil: Werking, effecten, risico's en smartdrug

Modafinil is een medicatie die oorspronkelijk werd ontwikkeld voor de behandeling van slaapstoornissen zoals narcolepsie. Het medicijn verhoogt de beschikbaarheid van bepaalde chemicaliën in de hersenen, waaronder dopamine en glutamaat, terwijl het de aanwezigheid van de neurotransmitter GABA vermindert. Dit zorgt ervoor dat bepaalde hersengebieden actief worden en in meer of mindere mate met elkaar in contact staan.

In Nederland mag modafinil alleen op doktersrecept gebruikt worden, maar toch wordt het steeds vaker gebruikt als prestatieverhogend middel door studenten en anderen die hun cognitieve prestaties willen verbeteren. Hoewel er nog steeds discussie is over hoe effectief smartdrugs zijn, lijkt modafinil hierop een uitzondering te zijn volgens onderzoekers van Harvard en Oxford.


Wat is modafinil?

Modafinil is een medicatie die wordt gebruikt voor de behandeling van narcolepsie en andere slaapstoornissen, en werkt door het veranderen van de niveaus van bepaalde chemicaliën in de hersenen.

Modafinil houdt mensen met dit type slaapstoornis de hele dag wakker en alert. In Nederland mag modafinil alleen op doktersrecept gebruikt worden. Zo vindt het gebruik plaats onder toezicht van een medische professional.

Wat is modafinil?

Hoe werkt modafinil?

Het is niet volledig bekend hoe modafinil precies aan zijn wakkerheid-bevorderende werking komt, al zijn de basismechanismen goed in kaart gebracht. Andere medicijnen die gebruikt worden tegen narcolepsie klachten, zoals RitalinConcerta en dexamfetamine, werken net een beetje anders dan modafinil.

Modafinil verhoogt de beschikbaarheid van bepaalde chemische stofjes (neurotransmitters) in de hersenen. Deze chemische stofjes zorgen dat bepaalde hersengebieden actief of inactief worden en in meer of mindere mate met elkaar in contact staan.

Modafinil verhoogt de aanmaak van dopamine en glutamaat, twee neurotransmitters die verband houden met verhoogde activiteit. Daarnaast verminderd het de aanwezigheid van de neurotransmitter GABA. Dit chemische stofje staat bekend om zijn vermogen om de hersenen in balans te houden en overactieve hersengebieden af te remmen.

Verschil met ritalin, concerta en dex

Andere medicatie, zoals Ritalin, Concerta en dexamfetamine, zorgen ook voor meer dopamine, glutamaat en andere stimulerende neurotransmitters. Dit gebeurt echter op een andere manier: niet de aanmaak wordt gestimuleerd, maar de afbraak wordt afgeremd.

Op deze manier hebben modafinil en vergelijkbare medicijnen dezelfde effecten, maar andere werkingsmechanismen en bijwerkingen.


Modafinil als prestatieverhogende drug

Net als ritalin en dexamfetamine hebben ook studenten modafinil inmiddels ontdekt als prestatiebevorderend middel. De Nederlandse Douane heeft in de afgelopen twee jaar meer dan 400 onderscheppingen van illegale medicijnen en geneesmiddelen gedaan waarbij modafinil werd aangetroffen.

De populariteit van modafinil als steuntje in de rug bij het leren en studeren lijkt dus flink te groeien, al ontbreken harde cijfers. Het middel is online makkelijk (maar illegaal) te bestellen.

De bijwerkingen van modafinil

Wat zijn de bijwerkingen van modafinil?

Stimulerende drugs en medicijnen, oftewel ‘uppers’ zoals speed, cocaïne en Ritalin, hebben doorgaans flinke en potentieel gevaarlijke bijwerkingen. Een verhoogde bloeddruk, hoge hartslag en nervositeit zijn typisch voor deze middelen.

Modafinil heeft, ondanks vergelijkbare oppeppende effecten, deze bijwerkingen niet. De onderzoekers van Harvard en Oxford stellen dat modafinil veilig te gebruiken is op de korte termijn, weinig bijwerkingen kent en er geen lichamelijke gewenning of afhankelijkheid ontstaat. Over de gevaren op de lange termijn is nog weinig bekend.

Dit zijn bijwerkingen van modafinil:

  • Droge mond
  • Lichamelijke onrust
  • Irritatie en agressie naar andere mensen
  • Verminderd libido
  • Verminderde sociale interesse

Modafinil vermindert de werking van de anticonceptiepil. Vrouwen die met enige regelmaat modafinil gebruiken, doen er dus goed aan om niet volledig te vertrouwen op het gebruik van de pil en andere voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het gebruik van een condoom.


Wat te doen bij problemen met het gebruik van modafinil?

Maak jij je zorgen over jouw modafinil gebruik, of gebruik je al langere tijd onafgebroken en heb je het gevoel niet te kunnen stoppen? Neem dan contact op met je huisarts. Hij of zij is je vertrouwenspersoon en je eerste aanspreekpunt op weg naar professionele hulp.

Je kunt ook kiezen voor een tijdelijke opname in een afkickkliniek, waar je op een veilige manier en onder medische begeleiding, de afhankelijkheid kunt aanpakken.


Veelgestelde vragen

Is modafinil verslavend?

Modafinil kan geestelijke verslaving veroorzaken bij regelmatig gebruik als prestatieverhogend middel. Dit type verslaving is goed behandelbaar onder professionele begeleiding. Modafinil lijkt geen lichamelijke verslaving te veroorzaken en er ontstaan geen ontwenningsverschijnselen wanneer het gebruik na langere tijd wordt gestopt.

Is Modafinil een werkende smartdrug?

Of smartdrugs daadwerkelijk de hersenfunctie verbetert is een interessante discussie. De wetenschap is éénduidig: van de meeste middelen zijn deze effecten niet of slechts in beperkte mate aangetoond. Het lijkt er vooral op dat smartdrugs stoffen zijn die door slimme marketing goed verkocht worden.

Toch lijkt modafinil hier een uitzondering op te zijn. Onderzoekers van de universiteiten van Harvard en Oxford zeggen dat modafinil de besluitvaardigheid kan bevorderen, evenals het probleemoplossend vermogen. Als klap op de vuurpijl neemt ook de creativiteit van gebruikers aantoonbaar toe.

Is modafinil legaal in Nederland?

Modafinil is legaal in Nederland, maar alleen op doktersrecept verkrijgbaar. Het gebruik van modafinil zonder recept wordt beschouwd als illegaal en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging.

Hoe lang werkt modafinil?

Modafinil werkt ongeveer 12 tot 15 uur.

Kun je modafinil kopen bij de kruidvat?

Nee, Modafinil is niet verkrijgbaar bij Kruidvat of andere drogisterijen.

bel Bel ons voor advies