MDMA: Effecten, Bijwerkingen en risico's

MDMA is het hoofdbestanddeel in XTC en een van de populairste drugs in Nederland. MDMA staat onder gebruikers bekend om de oppeppende effecten en de ‘sociale warmte’ die ze erdoor voelen. Maar liefst 1 op de 10 Nederlanders heeft weleens MDMA gebruikt, volgens cijfers van het Trimbos-instituut. Recreatief gebruik van de drug heeft echter grote gezondheidsrisico’s, zoals permanente hersenschade en acute oververhitting. Op deze pagina lees je alles wat je moet weten over de werking en bijwerkingen van MDMA, waar je op moet letten als je het middel gebruikt en wat een ‘veilige’ dosering MDMA is.

Wat is MDMA?

MDMA is een synthetische drug met een stimulerende en hallucinogene werking. MDMA is erg populair in het uitgaansleven en op festivals. Dit komt door de energie, euforische gevoelens en sociale warmte die mensen ervaren na gebruik. MDMA heeft verschillende mogelijke bijwerkingen en kan op de lange termijn leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Door regelmatig gebruik van MDMA kun je bijvoorbeeld permanente hersenschade ontwikkelen, volgens een studie uit 2015 in Current Drug Abuse Reviews. Ook heeft MDMA een hoog verslavingspotentieel.

De naam MDMA staat voor 3,4-methyleendioxymethamfetamine. Onder gebruikers is MDMA vooral bekend onder de naam ecstasy, XTC of X. Het komt vooral in poedervorm voor, maar kan ook als kristallen worden verkocht door dealers. Gebruikers moeten de MDMA dan zelf fijnmalen tot een poeder voor gebruik.

Wat is de chemische structuur en werking van MDMA?

De chemische structuur en werking van MDMA is complex. Qua chemische structuur lijkt MDMA veel op amfetamine, waardoor het onder meer stimulerend werkt. De volledige werking van MDMA draait echter vooral om het verhogen van de serotonine voorraad in de hersenen, volgens wetenschappers in een studie uit 2000 in Neurology. Serotonine is een erg belangrijke neurotransmitter die je stemming, gedrag en emoties helpt reguleren. MDMA zorgt ervoor dat er tijdelijk meer serotonine in de hersenen wordt afgegeven, naast andere neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline, waardoor je blijer, energieker en uitgaander wordt richting anderen.

Wat is het verschil tussen MDMA en XTC?

Het verschil tussen MDMA en XTC is dat een XTC-pil naast MDMA ook nog andere werkzame stoffen kan bevatten, zoals cafeïne, speed, mCPP en PMMA. Fijngemalen MDMA-kristallen vormen altijd de basis voor XTC-pillen. De hoeveelheid MDMA in een XTC-pil verschilt echter sterk. Zo zijn er extra krachtige XTC-pillen zoals Blue Punisher die een zeer hoge hoeveelheid MDMA bevatten.

Vanwege de mogelijk andere stoffen in een XTC-pil, en het gebrek aan kwaliteitscontrole, raadt de GGD het aan om altijd drugs te laten testen. Zo weet je zeker of er geen vervuilende stoffen in de XTC-pil of het MDMA-poeder zitten.

Hoe wordt MDMA gebruikt?

MDMA wordt meestal gebruikt in poedervorm of in een XTC-pil. Na het fijnmalen van MDMA-kristallen, kan pure MDMA worden geslikt of in een drankje opgelost. Ook kun je het in een vloeipapiertje rollen en inslikken, dit wordt een MDMA-bommetje genoemd. Snuiven is geen goed idee: het poeder brandt enorm in de neus.

Wat is de dosering van MDMA?

De dosering van MDMA is onder meer afhankelijk van de zuiverheid van de stof MDMA, naast factoren zoals je lichaamsgewicht, opgebouwde tolerantie en andere individuele factoren. Een standaard, veilige dosering is daarom niet aan te geven. Ervaren XTC-gebruikers gaan meestal uit van 1-1,5 mg MDMA per kg lichaamsgewicht. Een lage dosering voor beginnende gebruikers varieert tussen de 0,75 en 1 mg MDMA.

Het is belangrijk om altijd je XTC pillen, MDMA poeders / kristallen te laten testen op de hoeveelheid werkzame stoffen. Soms is er namelijk een groot verschil tussen XTC pillen, MDMA-poeders en kristallen qua zuiverheid, waardoor de risico’s op ernstige bijwerkingen groter zijn.

Wat zijn de effecten van MDMA?

De effecten van MDMA zijn divers en verschillen per persoon. De werkzame stof MDMA is verantwoordelijk voor de diverse effecten die gebruikers ervaren. Gebruikers kunnen zowel lichamelijke als geestelijke effecten ervaren, meestal voor een periode van 4 tot 6 uur lang. De intensiteit waarin deze voorkomen is onder meer afhankelijk van de ingenomen dosis. Volgens psychiater en MDMA-expert Gary Bravo komen gevoelens van genot en seksuele opwinding bijvoorbeeld voornamelijk voor bij een gematigd tot hoge dosering.

Geestelijke effecten van MDMA

Mogelijke geestelijke effecten van MDMA zijn:

• Intense euforie
• Gevoelens van empathie en verbondenheid met je sociale omgeving
• Een meer uitgaande en openstaande houding, waardoor sociale interacties verbeteren
• Toegenomen sensualiteit
• Verhoogde motivatie
• Meer muzikale waardering

Lichamelijke effecten van MDMA

Mogelijke lichamelijke effecten van MDMA zijn:

• Verhoogde energie, onder meer vanwege de extra noradrenaline die door MDMA vrijkomt
• De lichaamstemperatuur stijgt en geeft een gevoel van warmte en ontspanning
• Versterkte zintuiglijke waarneming
• Ontspannende spieren

Wat zijn de bijwerkingen van MDMA?

De bijwerkingen van MDMA zijn milde tot ernstige klachten die zich direct na gebruik en in de dagen erna voordoen. Ze variëren van een verhoogde hartslag en tandenknarsen tot heftige paniekaanvallen en oververhitting.

Mogelijke bijwerkingen van MDMA zijn:

• Verhoogde hartslag en bloeddruk, hartkloppingen
• Hoge lichaamstemperatuur met risico op oververhitting
• Vergrote pupillen
• Gespannen spieren, met name gespannen kaken
• Droge mond en erge dorst, veel zweten
• Moeite met plassen (de drug stimuleert het vrijkomen van het anti-diuretisch hormoon)
• Verminderde eetlust, misselijkheid en overgeven
• Slapeloosheid
• Angstige gevoelens, verward raken of hallucinaties, vooral bij hoge doseringen

Wat zijn de risico’s van MDMA?

De risico’s van MDMA zijn gevarieerd, van acute gezondheidsrisico’s door gebruik tot het risico op verslaving en het gevaar dat de drug zelf vervuild is met andere stoffen. De dosering en persoonlijke gevoeligheid van de gebruiker kunnen ook tot onvoorspelbare reacties leiden. Wanneer de pillen die gebruikers nemen erg langzaam werken, is er ook de kans dat gebruikers zichzelf vergiftigen door extra in te nemen, volgens een studie uit 2019 in Drug Testing and Analysis.

Mogelijke risico’s van MDMA zijn:

• Oververhitting en watervergiftiging
• Permanente orgaanschade aan onder meer hersenen en lever
• Serotoninesyndroom
• Schade aan het gebit door heftig knarsetanden
• Psychische klachten zoals verminderde concentratie, paniekaanvallen, depressie en psychoses
• Onzuiverheden en vervuiling van door andere, onbekende stoffen
• Onvoorspelbare reacties
• Kans op overdosering
• Ontwikkelen van een verslaving

Wat is een MDMA-kater?

Een MDMA-kater is een fenomeen waarbij je enkele dagen na het gebruik van XTC of MDMA last krijgt van emotionele uitputting en sombere, depressieve gedachten. Het staat ook wel bekend als de dinsdagdip, omdat meestal op de derde dag na gebruik het dieptepunt van de kater wordt bereikt. Wanneer je MDMA hebt ingenomen op een feestje op zaterdag, ervaar je dus het dieptepunt op dinsdag.

De MDMA-kater is het gevolg van de werking van MDMA op de hoeveelheid serotonine in je lichaam. Omdat je door MDMA een tijdelijke boost in serotonine krijgt, duurt het meestal enkele dagen voor je hersenen om het normale serotonine-niveau weer te herstellen.

Hulp bij problematisch MDMA gebruik

Bij problematisch MDMA-gebruik is het verstandig om hulp te zoeken. MDMA heeft een zeer verslavende werking op de hersenen, volgens een bekend onderzoek uit 2007 in het medisch-wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Dit maakt het voor mensen met een gebruiksprobleem lastig om uit zichzelf te stoppen. Zonder hulp zullen lichamelijke en psychische klachten verergeren. Dit kan leiden tot blijvende schade aan de hersenen en belangrijke organen zoals het hart.

Mogelijke hulp bij problematisch gebruik kan zijn:

• Detoxificatie: Je volgt een detox-programma onder begeleiding, mogelijk in een kliniek, om de ontwenningsverschijnselen te beperken en succesvol lichamelijk af te kicken.
• Therapie: Je volgt therapie om je verslavingsgedrag beter te begrijpen en zo te kunnen veranderen. Cognitieve gedragstherapie en motiverende gespreksvoering zijn enkele therapievormen die helpen bij de behandeling van problematisch MDMA gebruik.
• Afkickkliniek: Je laat jezelf opnemen in een afkickkliniek waar je 24/7 professionele begeleiding en medische hulp ontvangt om lichamelijk en geestelijk de verslaving te overwinnen.

Maak je je zorgen over je eigen drugsgebruik of dat van iemand in je omgeving? Wil je weten wat voor mogelijkheden er zijn om behandeld te worden in een afkickkliniek? Bel 020 – 532 0030 voor een persoonlijk consult.

Veelgestelde vragen over MDMA

Als populaire drug is er veel kennis over het correcte gebruik van MDMA en de mogelijke risico’s. MDMA gebruik is nooit veilig in principe. Het is daarom belangrijk dat je als gebruiker goed op de hoogte bent van de gevaren. Hieronder geven we antwoord op veelgestelde vragen over MDMA.