Diclofenac en alcohol: Gevaren en bijwerkingen

Alcohol drinken en tegelijkertijd medicijnen gebruiken wordt over het algemeen sterk afgeraden. De lever werkt namelijk minder goed wanneer iemand alcohol drinkt, waardoor medicijnen slechter worden afgebroken en opgenomen, zo blijkt onder andere uit een invloedrijke studie door R. Weathermon et al. in Alcohol Research & Health.

Op deze pagina wordt uitgelegd waarom alcohol drinken als je diclofenac gebruikt, een bekende pijnstiller voor uiteenlopende klachten, gevaarlijk kan zijn. Ook worden de mogelijke bijwerkingen besproken door het combineren van alcohol met diclofenac.

Wat is Diclofenac?

Diclofenac is een populaire ontstekingsremmer en pijnstiller. Het wordt onder meer gebruikt bij ontstekingen zoals gewrichtspijn en artritis, koorts en klachten zoals hoofdpijn en menstruatiepijn. Het medicijn kan op verschillende manieren worden ingenomen, waaronder als tablet en in gelvorm op de huid, waarbij het pijnstillende effect meestal na één uur optreedt en gemiddeld zo’n zes uur lang aanhoudt. De duur van het pijnstillende effect kan echter verschillen per middel. Tabletten met vertraagde afgifte werken bijvoorbeeld minder snel, pas na twee uur, maar houden wel 12 tot 24 uur aan.

Studies hebben aangetoond dat gebruik van Diclofenac verschillende (ernstige) bijwerkingen kan hebben op vitale organen zoals de maag, nieren en het hart. Iemand die diclofenac gebruikt loopt een grotere kans om een hart- en vaatziekte te krijgen of ernstige maagklachten te ontwikkelen zoals een maagdarmbloeding, vergeleken bij inname van andere ontstekingsremmende pijnstillers zoals paracetamol, zo blijkt onder meer uit een groot Deens bevolkingsonderzoek uit 2018.

Wat is alcohol?

Alcohol is een verdovend middel dat het centrale zenuwstelsel beïnvloedt. Volgens cijfers van het Trimbos-instituut drinkt bijna 80% van de Nederlanders wel eens alcohol, wat alcohol het meest gebruikte middel in de samenleving maakt.

Lees hier meer over een alcoholverslaving

Alcohol heeft verschillende lichamelijke en geestelijke effecten en bijwerkingen, zowel op de korte als lange termijn. Zo beïnvloedt het de motoriek en cognitieve vermogens en kan het tot lichamelijke klachten (zoals lever- en maagklachten) leiden. Omdat gewenning bij alcohol relatief snel optreedt, kan regelmatig alcohol drinken al snel uitmonden in een lichamelijke en geestelijke verslaving. Een hoog tolerantieniveau voor alcohol is een mogelijke indicator van een lichamelijke afhankelijkheid, volgens een studie uit 2010 in Addiction.

De combinatie van Diclofenac en alcohol

Wanneer je diclofenac gebruikt en tegelijkertijd alcohol drinkt, zijn hier verschillende risico’s aan verbonden. De combinatie van de twee middelen is in het bijzonder schadelijk voor het maag-darmkanaal. Alcohol irriteert namelijk het maagslijmvlies, terwijl diclofenac de productie van prostaglandinen in het maag-darmkanaal afremt, stoffen die volgens S. Tsutsumi in Digestive Diseases and Sciences nodig zijn ter bescherming van de maag. Gebruik van diclofenac en alcohol samen leidt zo niet alleen tot een toename van gewone maagklachten, zoals misselijkheid, maar verhoogt ook de kans op ernstige maagklachten zoals maagbloedingen en maagzweren.

Of diclofenac en alcohol gevaarlijk zijn voor je gezondheid, hangt onder meer af van de hoeveelheden waarin ze worden ingenomen. Overmatig drinken als je diclofenac gebruikt, wordt sterk afgeraden. Omdat vaak onduidelijk is hoe lang diclofenac effect houdt in het lichaam (tabletten met vertraagde afgifte werken bijvoorbeeld veel langzamer, waardoor de werking langer aanhoudt), kun je echter ook last krijgen van klachten wanneer je uren of een dag na inname pas alcohol drinkt.

Wat zijn de bijwerkingen van Diclofenac en alcohol?

Mogelijke bijwerkingen van diclofenac en alcohol zijn:

• Maag-darmproblemen: alcohol irriteert de maag, net zoals diclofenac, en beide kunnen maagklachten, maagzweren en maagbloedingen veroorzaken. Het risico hierop wordt groter wanneer de twee worden gecombineerd.
• Leverbeschadiging: naast alcohol kan ook diclofenac belastend zijn voor de lever en leiden tot tijdelijke of permanente leverbeschadiging, volgens een veel geciteerde studie door A. Banks et al. in Hepatology. Het risico op leverbeschadiging neemt toe bij gelijktijdige inname.
• Bloedingen: zowel diclofenac als alcohol hebben bloedverdunnende eigenschappen, waardoor bloedingen (zoals in de maag) sneller op kunnen treden.
• Nierproblemen: beide stoffen belasten de nieren en gelijktijdige inname verhoogt het risico op nierproblemen. Vanwege de kans op mogelijk acuut nierfalen door diclofenac, volgens een recente studie uit 2022 in Biomedicines, wordt gebruik ervan bij bestaande nierproblemen ook afgeraden.
• Vermoeidheid: diclofenac en alcohol beïnvloeden het centraal zenuwstelsel en kunnen bijdragen aan vermoeidheid en slaperigheid.
• Duizeligheid: diclofenac kan de bloedtoevoer naar de hersenen verstoren, terwijl alcohol signalen van de zenuwcellen kan blokkeren of afremmen. Op die manier kunnen beide stoffen zorgen voor duizeligheid, en de concentratie of coördinatie verstoren.

Wanneer iemand last krijgt van ernstige bijwerkingen na inname van diclofenac en alcohol, is het belangrijk om direct hulp te zoeken. Raadpleeg een arts of bel het noodnummer (112), zodat een medisch professional kan beoordelen of (directe) behandeling noodzakelijk is.

Is het veilig om Diclofenac en alcohol samen te consumeren?

Het is over het algemeen niet veilig om diclofenac en alcohol samen te consumeren, door de schadelijke effecten en bijwerkingen die de twee middelen gecombineerd kunnen hebben. Alcohol drinken kan ook de werking van diclofenac verminderen en zo een kettingreactie in gang zetten. Omdat alcohol de leverfunctie beïnvloedt, waardoor ‘vreemde’ stoffen volgens C. Lieber in Alcohol Research & Health slechter worden afgebroken, zal diclofenac langer en in een hogere hoeveelheid in het bloed blijven. Deze ophoping van diclofenac in het lichaam kan de kans op ernstige bijwerkingen toe laten nemen.

In welke gevallen kan de combinatie van Diclofenac en alcohol gevaarlijk zijn?

De combinatie van diclofenac en alcohol kan altijd schadelijk zijn, maar is in het bijzonder gevaarlijk voor mensen die al maagklachten, nierproblemen of een slecht werkende lever hebben. Zij kunnen eerder last krijgen van de ernstige bijwerkingen die door de combinatie van de middelen mogelijk zijn, waaronder maagbloedingen en nierfalen.

Veelgestelde vragen over diclofenac en alcohol