Ontwenningsverschijnselen alcohol darmen

Alcohol is een stof die op verschillende organen in het lichaam invloed heeft, waaronder de darmen. Wanneer je alcohol drinkt, wordt het door de maag en de dunne darm opgenomen in de bloedbaan en verspreid door het lichaam. Tijdens dit proces wordt de normale functie van de darmen beïnvloed en kunnen delen van het spijsverteringsstelsel schade oplopen, vooral wanneer je regelmatig veel alcohol drinkt. Als je stopt met drinken na langdurig (en overmatig) alcoholgebruik, kun je ook last krijgen van ontwenningsverschijnselen met betrekking tot de darmen. Op deze pagina wordt uitgelegd welke effecten alcohol kan hebben op de darmen en hoe je deze kunt beperken, waaronder de symptomen bij alcoholontwenning.

Wat doet alcohol met je darmen?

Alcohol beïnvloedt de werking van de darmen en kan schade toebrengen aan het spijsverteringsstelsel. Wanneer iemand alcohol drinkt, komt dit in de bloedbaan terecht en wordt het snel via de maagwand en dunne darm geabsorbeerd. Hierna begint het afbreken van de alcohol door de lever. Het spijsverteringsstelsel speelt een cruciale rol in de verwerking en het uitscheiden van alcohol in het lichaam.

Langdurig en overmatig alcoholgebruik kan leiden tot verschillende spijsverteringsproblemen. Zo neemt de kans op brandend maagzuur toe, kunnen ontstekingen ontstaan en is er een grotere kans op het ontwikkelen van kanker in het spijsverteringsstelsel, volgens een studie uit 2017 in Alcohol.

Specifieke effecten van alcohol op de darmfunctie

Alcohol heeft verschillende effecten op de darmfunctie. Overmatig drinken versterkt deze effecten en kan leiden tot uiteenlopende problemen en aandoeningen gerelateerd aan de darmen, volgens F. Bishehsari et al. in Alcohol Research: Current Reviews. Dit kan gaan om dunnere ontlasting, bacteriële infecties en ontstekingen, maar ook kanker en andere chronische aandoeningen.

Korte termijn effecten

Mogelijke korte termijn effecten van alcohol op de darmfunctie zijn:

• Irritatie van het maagslijmvlies, met maagklachten zoals maagpijn, misselijkheid en braken als gevolg
• Versnelde darmpassage, wat kan leiden tot diarree
• Verstoring van de balans van goede en slechte bacteriën in de darmen (de darmflora), waardoor uiteenlopende darmproblemen kunnen ontstaan en het immuunsysteem verzwakt

Lange termijn effecten

Mogelijke lange termijn effecten van alcohol op de darmfunctie zijn:

• Verhoogd risico op darmkanker
• Verstoorde opname van voedingsstoffen (malabsorptie) in de darmen
• Verstoorde darmbewegingen, met chronische constipatie of diarree als gevolg
• Bacteriële infecties en ontstekingen in het lichaam, doordat alcohol de darmwand beschadigt en slechte bacteriën en giftige stoffen in het bloed terechtkomen
• Alcoholische gastritis (ontsteking van het slijmvlies van de maag)

Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) en alcohol

Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is een veelvoorkomende, chronische darmaandoening die de darmfunctie beïnvloedt. Het wordt gekenmerkt door onder meer buikpijn, een opgeblazen gevoel (veel boeren en winderigheid) en veranderde stoelgangpatronen. Alcohol kan deze symptomen verergeren doordat het de darmen irritieert, darmbewegingen beïnvloedt en ontstekingsreacties in de darmen kan veroorzaken. Volgens een studie uit 2013 in American Journal of Gastroenterology is de kans hierop vooral groot bij overmatig alcoholgebruik. Mensen die beperkt alcohol drinken, zullen waarschijnlijk geen duidelijke toename van symptomen zien.

Veilig alcohol drinken met het prikkelbare darm syndroom is mogelijk, hoewel er geen garantie bestaat dat het drinken van alcohol helemaal niet tot een verergering van symptomen leidt. Het is van groot belang om de alcoholinname zo veel mogelijk te beperken en langzaam te drinken, zodat de belasting op de darmen wordt beperkt.

Sommige alcoholische dranken kunnen ook eerder ongemak veroorzaken en de darmfunctie beïnvloeden, dit verschilt per persoon. Vermijd tenslotte om op een lege maag te drinken, hierdoor kan de maag geïrriteerd raken binnen zeer korte tijd.

Wat zijn de ontwenningsverschijnselen van alcohol op de darmen?

De ontwenningsverschijnselen van alcohol op de darmen zijn onder meer diarree, buikkrampen en overgeven. Alcoholontwenning verwijst naar de symptomen die optreden wanneer iemand plotseling stopt met het drinken van alcohol na lange tijd regelmatig (en veel) alcohol te hebben gedronken. Deze symptomen kunnen variëren in ernst en omvatten zowel fysieke als mentale aspecten, volgens H. Becker in Alcohol Research & Health.

Mogelijke ontwenningsverschijnselen van alcohol op de darmen zijn:

• Diarree
• Buikkrampen en ongemak in de buikstreek
• Maagklachten, zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en maagpijn
• Misselijkheid en overgeven
• Veranderingen in ontlastingspatroon, van constipatie tot een onregelmatige stoelgang

Het is belangrijk om de darmen te ondersteunen tijdens het proces van alcoholontwenning, om zo ongemak te verminderen en het herstelproces makkelijker te maken. Blijf goed gehydrateerd en eet gezond om uitdroging te voorkomen, de darmfunctie te ondersteunen en de darmgezondheid te bevorderen. Vermijd cafeïne en pittig voedsel dat de darmirritatie kan verergeren. Probiotische voedingsmiddelen zoals yoghurt kunnen ook helpen om gezonde darmflora te bevorderen.

Lees hier meer over een alcoholverslaving

Professionele hulp en behandelingsopties bij alcoholontwenning

Bij ernstige alcoholontwenningssymptomen is het belangrijk om professionele medische hulp te zoeken. Een arts kan medicijnen voorschrijven om symptomen te beheersen en complicaties te voorkomen. Ziekenhuisopname kan nodig zijn in ernstige gevallen van ontwenning. Bij een vooraf geplande alcohol detoxificatie stelt een behandelaar vast hoe ernstig de verslaving en afhankelijkheid aan alcohol is. Op basis hiervan en andere factoren, zoals de medische geschiedenis en mogelijk eerdere pogingen om te stoppen, wordt bepaald of een ambulante detoxbehandeling mogelijk is of dat klinische detoxificatie vereist is.

Wat is darmperforatie door alcohol?

Darmperforatie door alcohol is een scheur of gat dat in de darmwand ontstaat na langdurig alcoholgebruik, waardoor de inhoud van de darmen in de buikholte kan lekken. Een darmperforatie is levensbedreigend omdat het vaak leidt tot bloedvergiftiging (sepsis) en vereist daarom direct medische hulp. Het gebruik van alcohol veroorzaakt meestal niet direct de darmperforatie maar draagt hier indirect aan bij, volgens C. I. Neutel et al. in Annals of Epidemiology. Zo zorgt langdurig (en overmatig) alcoholgebruik voor schade aan de maagwand en infecties in het maag-darmkanaal, zoals chronische pancreatitis en alcoholische gastritis. Hierdoor wordt de darmwand zwakker en neemt de kans op darmperforatie toe.

Mogelijke symptomen van darmperforatie zijn onder meer ernstige buikpijn, koorts, snelle hartslag, misselijkheid, braken en een zwelling in de buik. De symptomen dienen zich vaak acuut aan. Soms ontwikkelen ze zich geleidelijk, afhankelijk van de locatie van de scheur of het gat, volgens J. Langell et al. in het medisch-wetenschappelijke blad Medical Clinics of North America. Dit maakt een correcte diagnose dan lastiger.

Preventieve maatregelen tegen darmperforatie door alcohol

Om indirecte darmperforatie door alcohol te voorkomen, is het belangrijk om alcoholgebruik te matigen. Wanneer iemand jarenlang overmatig heeft gedronken, kan een gezonde levensstijl helpen om schade aan de darmwand te herstellen en het risico op aandoeningen te verminderen.

Tips om symptomen van een geïrriteerde darm bij alcoholgebruik te beheersen

Wanneer je gevoelig bent bent voor een geïrriteerde darm bij alcoholgebruik, omdat alcohol de beweeglijkheid en functie van de darm beïnvloedt en ontstekingen kan veroorzaken, kun je verschillende stappen nemen om deze symptomen te beheersen:

• Beperk of vermijd alcohol
• Zorg ervoor dat je voldoende gehydrateerd blijft als je alcohol drinkt
• Eet evenwichtig, waaronder veel vezels, fruit, groenten en magere eiwitten, en vermijd voedingsmiddelen die je spijsvertering kunnen irriteren
• Eet kleinere maaltijden verspreid over de dag in plaats van grote maaltijden, om je spijsvertering gelijkmatiger te belasten
• Stressmanagement, omdat stress een belangrijke factor kan zijn bij PDS-symptomen
• Beweeg regelmatig om de spijsvertering te bevorderen en stress te verminderen
• Zoek persoonlijk advies bij een arts of diëtist