Ambulante detox: Voordelen en risico's

Bij de behandeling van een verslaving is een belangrijke rol weggelegd voor lichamelijke ontwenning, vaak detoxificatie genoemd. Tijdens de detoxificatie stopt iemand met het gebruik van het verslavende middel en wordt het lichaam ontdaan van de schadelijke stoffen die zich hebben opgehoopt. Voorheen moest iemand voor een detoxificatie behandeling in Nederland opgenomen worden in een kliniek of GGZ-instelling, volgens B. Dijkstra et al. in Verslaving. Sinds ongeveer 2010 is het ook steeds vaker mogelijk om in de eigen omgeving te ontgiften via een ambulante detox.

Op deze pagina wordt uitgelegd wat een ambulante detox precies inhoudt en welke voor- en nadelen hieraan zijn verbonden.

Wat is detoxificatie?

Detoxificatie is een proces waarbij iemand stopt met het gebruik van middelen zoals drugs en alcohol en het lichaam zuivert van de schadelijke stoffen die zich hebben opgehoopt. Detoxificatie (ook wel detox of lichamelijk ontgiften genoemd) bestaat uit verschillende fases, waaronder een evaluatie en voorbereiding, het proces van ontwenning en medische begeleiding en ten slotte de overgang naar verdere behandeling.

Detoxificatie is nodig in het herstelproces van een verslaving omdat het de lichamelijke afhankelijkheid aan verslavende middelen helpt doorbreken. Een detox speelt ook een cruciale rol in de slaagkans van een langere verslavingsbehandeling, volgens L. Amato et al. in het gezaghebbende wetenschappelijke blad Cochrane Database of Systematic Reviews.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Wat is ambulante detox?

Ambulante detox is een detox behandeling waarbij iemand in de eigen omgeving lichamelijk kan ontgiften en hiervoor niet opgenomen wordt in een kliniek of verslavingszorginstelling. Iemand die een ambulante detox volgt, bezoekt wel regelmatig (dagelijks of meerdere keren per week) een behandelingscentrum om bijvoorbeeld medicatie voorgeschreven te krijgen en medische zorg (waaronder beoordeling en ondersteuning) te ontvangen. Soms wordt deze medische zorg en ondersteuning direct aan huis geboden.

Volgens een Nederlands onderzoek uit 2012 in Verslaving geven veel mensen de voorkeur aan een ambulante detox omdat zij dan in hun dagelijkse structuur kunnen blijven functioneren, in tegenstelling tot een klinische detox waarbij iemand dagen- of wekenlang wordt opgenomen. Voor mensen met een ernstige drugsverslaving of alcoholverslaving of die een hoog risico hebben op medische complicaties tijdens het detoxificatieproces, kan opname en behandeling in een gespecialiseerde kliniek echter meer geschikt zijn.

Wat zijn de voordelen van ambulante detox?

De voordelen van ambulante detox zijn onder meer de flexibiliteit van een behandeling, de relatief lage kosten en de ondersteuning tijdens de detoxificatie van een vertrouwde omgeving.

Mogelijke voordelen van ambulante detox zijn:

• Flexibiliteit: Een ambulante detox geeft mensen de mogelijkheid om hun dagelijkse leven en verplichtingen voort te zetten tijdens de behandeling, zoals werk, school en familieverplichtigingen.
• Ondersteuning van een vertrouwde omgeving: Door in een vertrouwde omgeving te blijven, kan iemand minder last hebben van stress en het comfort tijdens het herstelproces worden bevorderd.
• Sociale relaties: Ambulante detoxificatie stelt iemand in staat om zijn sociale netwerk te blijven onderhouden, wat een belangrijke rol speelt in het herstel.
• Minder stigmatisering: Omdat de behandeling minder zichtbaar is voor de omgeving, kan een ambulante detox helpen om gevoelens van stigmatisering over een verslavingsprobleem te verminderen.
• Lagere kosten: Een ambulante detox is meestal goedkoper dan een klinische detox behandeling, vooral bij een privé-kliniek, omdat er geen verblijfskosten zijn.

Wat zijn de nadelen van ambulante detox?

De nadelen van ambulante detox zijn onder meer beperkter medisch toezicht, een groter risico op terugval en een mogelijk grotere psychische belasting.

Mogelijke nadelen van ambulante detox zijn:

• Beperkt medische toezicht: In vergelijking met een klinische opname kan ambulante detoxificatie minder intensief medisch toezicht en begeleiding bieden, waardoor minder snel kan worden ingegrepen bij ernstige ontwenningsverschijnselen en complicaties.
• Groter risico op terugval: Omdat iemand bij een ambulante detox in zijn eigen omgeving blijft, is de kans op triggers en stressfactoren om weer te gebruiken groter.
• Psychische belasting: Ambulante detoxificatie kan psychisch zwaarder zijn voor sommige mensen, omdat ze mogelijk moeten dealen met ontwenningsverschijnselen terwijl ze hun dagelijkse verplichtingen nakomen.
• Mogelijk onvoldoende ondersteuning: Sommige mensen kunnen door logistieke problemen niet altijd regelmatig naar een behandelingscentrum gaan voor het ophalen van medicatie en het ondersteunen van de behandeling.

Welke ontwenningsverschijnselen bij een ambulante detox?

Ontwenningsverschijnselen bij een ambulante detox zijn afhankelijk van de middelen waaraan iemand lichamelijk moet ontwennen en de ernst van de verslaving. Veel voorkomende ontwenningsverschijnselen zijn misselijkheid en braken, hoofdpijn, duizeligheid, zweten, slapeloosheid of slaapstoornissen, angstgevoelens en prikkelbaarheid en een depressieve stemming.

Omdat ontwenningsverschijnselen relatief snel in intensiteit kunnen toenemen, is het belangrijk dat een medisch professional deze regelmatig evalueert tijdens de detoxificatie. Om die reden wordt bij ernstige verslavingen meestal een ambulante detox afgeraden, volgens M. Hayashida et al in New England Journal of Medicine.

Veelgestelde vragen over ambulante detox