Medicinale wiet: Gebruik, toepassingen en risico's

Medicinale wiet, ook wel bekend als medicinale cannabis, is het gebruik van cannabis en cannabisproducten voor diverse gezondheidsproblemen. Mensen gebruiken het onder meer voor verlichting van pijn, misselijkheid, spierkrampen, ontstekingen en andere symptomen. Op deze pagina wordt uitgelegd wanneer en hoe medicinale cannabis kan worden gebruikt, en wat de mogelijke bijwerkingen en risico’s zijn bij gebruik. Ook wordt de achtergrond en discussie omtrent medicinale cannabis besproken.

Wat is medicinale wiet?

Medicinale wiet is het gebruik van de cannabisplant of de actieve verbindingen ervan voor medische doeleinden. Gebruikers krijgen het met een doktersrecept bij een apotheek of zorginstelling. Medicinale cannabis kan helpen bij het verlichten van pijn en therapeutische voordelen bieden bij onder meer angst en depressie. Ook wordt medicinale cannabis gebruikt om misselijkheid en braken als gevolg van chemotherapie te verminderen.

Artsen schrijven medicinale cannabis in veel landen steeds vaker voor. De werkzame stoffen van de cannabisplant kunnen namelijk een relatief veilig alternatief vormen wanneer bestaande medicatie en standaard behandelingsmethoden onvoldoende werken of grotere kans hebben op bijwerkingen, volgens een studie uit 2013 in Pharmacology.

Hoe wordt medicinale wiet gebruikt?

Medicinale wiet wordt op verschillende manieren gebruikt, waaronder via orale toediening, inhalatie en crèmes. De keuze voor een van deze manieren is afhankelijk van je medische behoeften en persoonlijke voorkeuren. Toedieningsmethoden verschillen vaak in de duur van absorptie in het lichaam, de mate waarin je in controle bent over de dosering en de mogelijke schadelijke effecten bij gebruik (vooral bij het roken van medicinale cannabis).

Orale toediening (olie en capsules; voedsel en thee)

Medicinale cannabis wordt vaak oraal toegediend via druppels olie of capsules met een gestandaardiseerde dosis. Orale toediening is populair omdat dosering vaak preciezer is dan andere methoden en tot meer voorspelbare effecten leidt, volgens M. Huestis et al. in Archives of General Psychiatry. Medicinale cannabis olie, vaak rijk aan cannabidiol (CBD) of delta-9-tetrahydrocannabinol (THC), kan direct onder de tong worden geplaatst of worden gemengd met voedsel of drank. Capsules met geëxtraheerde cannabisolie worden ingeslikt met water.

In plaats van gebruik te maken van extracten, kun je cannabis ook oraal innemen via bijvoorbeeld thee en andere voedselwaren. De gedroogde bloemen en bladeren van de plant Cannabis Sativa, zoals de cannabisplant voluit heet, laat je dan intrekken in warm water of worden geïnfuseerd met voedsel. Deze manier van inname heeft als voordeel dat de cannabinoïden langzaam worden afgegeven aan het lichaam. Wel is de dosering meestal moeilijker te controleren, volgens een studie uit 2017 in Clinical Chemistry and Laboratory Medicine.

Inhaleren (roken en vaporizers)

Het roken van gedroogde cannabis biedt een van de snelste absorptiemethoden, omdat de werkzame stoffen van de cannabisplant direct in de bloedbaan worden opgenomen via de longen. Het roken van medicinale cannabis heeft echter wel als nadeel dat schadelijke stoffen vrijkomen bij de verbranding. Vaporizers bieden een iets veiliger alternatief. Deze elektrische verdampers verhitten de cannabis namelijk op een lagere temperatuur, met minder schadelijke bijproducten als gevolg. Alsnog wordt het inhaleren van cannabis echter meestal afgeraden voor medische doeleinden, volgens A. Curtis et al. in het medisch-wetenschappelijke tijdschrift Cochrane Database of Systematic Reviews.

Smeren (zalven en crèmes)

Medicinale cannabis kan ten slotte als zalf of crème worden toegediend. Deze producten zijn zogenaamde cannabisinfusies, waarbij cannabis wordt toegevoegd aan een vloeistof of een vet om de actieve verbindingen van de plant te extraheren en te mengen. Cannabiszalf of -crème wordt vaak gebruikt om pijn te verlichten en voor de ontstekingsremmende eigenschappen. De gebruiker ervaart dan geen psychoactieve effecten zoals bij andere methoden.

Wat zijn de bijwerkingen van medicinale wiet?

De bijwerkingen van medicinale wiet zijn afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de ingenomen dosering, toedieningsmethode, cannabissoort en individuele reacties. Het is aan te raden om samen met een zorgverlener zorgvuldig de juiste dosering en toedieningsmethode te bepalen. Vooral de individuele reacties kunnen namelijk sterk variëren. Schakel daarnaast altijd medische hulp in wanneer ernstige bijwerkingen optreden.

Mogelijke bijwerkingen van medicinale wiet zijn:

• Veranderingen in perceptie, cognitie en stemming door de psychoactieve effecten
• Droge mond en ogen, wat wordt veroorzaakt door de invloed van cannabis op de speekselklieren en traanklieren.
• Kan coördinatievermogen en reactievermogen verminderen
• Toegenomen eetlust
• Vermoeidheid, vooral bij hogere doseringen
• Angst en paranoia
• Verhoogde hartslag

Wat zijn de risico’s van medicinale wiet?

De risico’s van medicinale wiet zijn afhankelijk van de mate van gebruik, ingenomen dosering en medische geschiedenis. Ze omvatten onder meer het risico op psychische klachten, verslaving en gevaarlijke interactie met andere medicatie en middelen, volgens een invloedrijke studie uit 2015 in JAMA. Medicinale cannabis biedt verschillende therapeutische voordelen en kan helpen bij chronische pijn. Vanwege deze mogelijke risico’s moet het echter altijd zorgvuldig worden gebruikt.

Mogelijke risico’s van medicinale wiet zijn:

• Psychologische bijwerkingen en langdurige klachten, waaronder angst, paranoia, hallucinaties en psychotische symptomen
• Verslaving, ook bij cannabis kan afhankelijkheid optreden en kunnen ontwenningsverschijnselen ontstaan
• Cognitieve effecten, langdurig gebruik kan vooral bij jongeren negatieve gevolgen hebben voor cognitieve functies
• Interactie met andere medicatie, waardoor de effecten worden versterkt of verzwakt en gevaarlijke reacties kunnen ontstaan

Hoe is de wettelijke status van medicinale wiet in Nederland?

De wettelijke status van medicinale wiet in Nederland is goed geregeld. Artsen hebben de bevoegdheid om medicinale cannabis voor te schrijven aan patiënten. Deze voorgeschreven cannabis wordt dan geleverd door het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC). Dit is een overheidsorganisatie die verantwoordelijk is voor de productie van cannabis voor medicinale en wetenschappelijke doeleinden.

Het BMC verstrekt de medicinale cannabis aan gezondheidsinstellingen, zoals ziekenhuizen en apotheken, in de vorm van verschillende producten zoals olie, gedroogde bloemen en granulaat De overheidsorganisatie zorgt bovendien voor strikte regelgeving en kwaliteitscontrole van de medicinale cannabisproducten.

Welke medische toepassingen heeft medicinale wiet?

Medicinale wiet heeft een breed scala aan medische toepassingen, waaronder voor multiple sclerose, het syndroom van Gilles de la Tourette en vormen van epilepsie. Naast toepassing bij bepaalde aandoeningen kan medicinale cannabis ook worden voorgeschreven bij meer algemene klachten, in het bijzonder pijnbestrijding. Verschillende wetenschappers stellen dat onderzoek naar de heilzame effecten van cannabis echter nog niet altijd erg overtuigend is, volgens onder meer een prominente meta-studie uit 2021 in British Medical Journal.

Een zorgverlener zal altijd kijken naar de voor- en nadelen van medicinale cannabis voor een patiënt. Wanneer iemand al een medicijn gebruikt, kan dit bijvoorbeeld de werking van cannabis versterken of verzwakken. Ook bestaan er risicogroepen. Zo kun je tijdens de zwangerschap cannabis niet gebruiken vanwege de impact die de werkzame bestanddelen hebben op de foetus. Hieronder worden specifieke aandoeningen en symptomen besproken waar medicinale cannabis bij kan helpen.

Pijnbestrijding

Medicinale cannabis heeft een brede medische toepassing als pijnbestrijdings- en pijnverlichtingsmiddel. Iemand die cannabis gebruikt voor chronische pijn, zoals bij neuropathie, artritis en pijn gerelateerd aan ontstekingsziekten, ondervindt hier verschillende voordelen van. Ook bij zorg in de laatste levensfase kan medicinale cannabis gebruikt worden om pijn te verlichten de kwaliteit van leven te verbeteren.

Neuromusculaire en neurologische aandoeningen

Medicinale cannabis heeft aantoonbaar effect bij neuromusculaire aandoeningen zoals multiple sclerose (MS). Cannabis helpt dan onder meer met het verminderen van de intensiteit en frequentie van ernstige spierkrampen. Volgens een studie uit 2019 in Cannabis and Cannabinoid Research heeft medicinale cannabis ook voordelen bij andere aandoeningen waar spierbewegingen een rol spelen, zoals het syndroom van Gilles de la Tourette en bepaalde vormen van epilepsie.

Misselijkheid en braken

Medicinale cannabis kan als anti-emeticum fungeren volgens onder meer K. Louis-Gray et al. in International Journal of Molecular Sciences. Dit betekent dat het effectief kan zijn bij het verminderen van misselijkheid en braken als gevolg van chemotherapie. Het bestanddeel THC in de cannabisplant helpt met name om deze symptomen te beperken.

Stimuleren van eetlust

In sommige gevallen wordt medicinale cannabis ook ingezet om de eetlust aan te wakkeren. Dit gebeurt in het bijzonder voor patiënten met HIV of AIDS, die vaak te maken hebben met ernstig gewichtsverlies. Er wordt de laatste jaren ook onderzoek gedaan naar het gebruik van medicinale cannabis bij eetstoornissen zoals anorexia nervosa. Het onderzoek hiernaar heeft nog niet tot onomstotelijk bewijs geleid voor positieve effecten van cannabisgebruik bij patiënten met een eetstoornis, volgens een studie uit 2020 in Substance Use & Misuse.

Wat is het debat rondom medicinale wiet?

Het debat rondom medicinale wiet draait om de vraag of medicinale cannabis breed zou moeten worden gepromoot voor de behandeling van verschillende klachten. Voorstanders in dit debat wijzen op de potentiële therapeutische voordelen, waaronder pijnverlichting, ontstekingsremmende effecten, anti-emetische eigenschappen (tegen misselijkheid en braken) en verbetering van de slaapkwaliteit.

Tegenstanders van medicinale cannabis stellen dat de concrete effecten van cannabis nog niet overtuigend genoeg zijn aangetoond, volgens onder meer M. Pratt et al. in Systematic Reviews. Meer goed opgezette studies zouden eerst moeten worden uitgevoerd naar de concrete effecten van cannabis. Ook bestaan er zorgen dat versoepeling van regelgeving kan leiden tot mogelijk misbruik en gebrek aan controle. Zo is het ontwikkelen van cannabisverslaving door langdurig gebruik een reëel risico voor gebruikers.

Wat is de toekomst van medicinale wiet?

De toekomst van medicinale wiet is over het algemeen positief gestemd. De acceptatie en het gebruik van medicinale wiet nemen wereldwijd toe, ondersteund door groeiend wetenschappelijk onderzoek en veranderende houdingen ten opzichte van cannabis. Het groeiend bewustzijn van de therapeutische voordelen van medicinale wiet leidt in veel landen tot een toename van het aantal voorschriften.

Huidige trends en toekomstperspectieven van medicinale wiet zijn:

• Meer onderzoek en wetenschappelijke ontwikkelingen: Onderzoekers blijven zich concentreren op het begrijpen van de specifieke mechanismen waarmee cannabinoïden werken en hoe ze kunnen worden geoptimaliseerd voor verschillende medische aandoeningen.
• Potentiële wetswijzigingen: Steeds meer landen overwegen of implementeren wetgeving om het gebruik van medicinale cannabis uit te breiden.
• Technologische ontwikkelingen: Technologische vooruitgang in de cannabis industrie kan leiden tot nieuwe en verbeterde productiemethoden, doseringsvormen en toedieningsmethoden.
• Personalisatie van behandeling: Aan de hand van nieuwe inzichten en technologische vooruitgang, kan een arts een behandeling verder personaliseren. Patiënten krijgen zo preciezer medicinale wiet voorgeschreven op basis van hun unieke behoeften en klachten.

Veelgestelde vragen over medicinale cannabis