Groepstherapie: Wat is het en wat zijn de voor- en nadelen?

Bij groepstherapie wordt er therapie gevolgd in een groep. Mensen komen bijeen om te praten over hun problemen. Over het algemeen bestaat een therapiegroep uit zo’n 5 tot 10 leden. Soms wordt er ingegaan op één gemeenschappelijk thema, in andere gevallen zijn er uiteenlopende thema’s mogelijk.

De leden doen hun verhaal, geven hun mening en samen wordt er gepraat. De groepstherapeut begeleidt de groep en zal verdiepende vragen stellen. Zo ontstaat er een leerzame interactie die tot verschillende inzichten kan leiden.

Voorbeelden van groepstherapie zijn inzichtgevende groepstherapie, gezinstherapie en themagerichte groepstherapie.

Lees hier meer over behandeling verslaving

Wat is groepstherapie

Groepstherapie is, zoals het woord al verklapt, therapie in groepsverband. De keuze om groepstherapie te volgen wordt door de behandelaar en de cliënt gemaakt, bij het bespreken van de behandeling of bij een tussenevaluatie.

Groepstherapie kan voor sommige mensen in het begin een beetje spannend zijn; met andere mensen open over je problemen praten, maar ook het aanhoren van de de problemen van anderen. Over het algemeen ervaren de meeste mensen dit soort therapie uiteindelijk als iets waardevols omdat het veel voordelen met zich meebrengt.

In een groep vind je herkenning en maak je kennis met mensen die kampen met dezelfde problemen en die echt begrijpen wat je voelt. Je krijgt steun van elkaar en ook leer je hoe de andere deelnemers omgaan met dezelfde soort problemen. Groepstherapie kan hoop voor de toekomst bieden en je helpen beter leren om te gaan met je problemen. De wisselwerking tussen de deelnemers onderling is een belangrijke factor.

De therapeut is de gespreksleider. Tijdens bijeenkomsten is er afwisselend aandacht voor de afzonderlijke deelnemers. De ene keer komt deelnemer A meer aan bod, de andere keer deelnemer B. De groepsleden kunnen veel van elkaar leren.

Het uiteindelijke doel van groepstherapie is om meer inzicht te krijgen in de oorzaken van je problemen. Met dat inzicht kun je vervolgens nieuw gedrag verwerven door in de groep te oefenen. Zo kun je erachter komen welk gedrag het beste bij je past en het beste werkt. Groepstherapie gaat meestal gepaard met individuele therapie.

Hoe ziet een groepstherapie er uit?

Een therapiegroep bestaat meestal uit 5-10 leden. De groep wordt begeleid door een of twee therapeuten, wat afhankelijk is van de omvang van de groep. Therapie vindt dus plaats in een groep, maar iedereen werkt aan zijn of haar eigen problemen.

Soms is er sprake van een ‘open groep’, waarbij er mensen zijn die hun behandeling afronden, terwijl er weer nieuwe deelnemers instromen.

Er zijn verschillende soorten groepstherapie, namelijk:

Groepspsychotherapie

Bij groepspsychotherapie ligt de focus meer op inzicht krijgen in je patronen. Dit soort therapie bestaat doorgaans uit 18-20 sessies.

Lees hier meer over psychotherapie

Gestructureerde groepen

In het geval van gestructureerde groepen worden er volgens een vast draaiboek belangrijke onderwerpen besproken en vaardigheden aangeleerd. Het gaat hier meestal om maximaal 10 sessies.

Wat doet een groepspsychotherapeut?

De groepspsychotherapeut leidt de therapiesessies, maar neemt daarbij een terughoudende positie in. Hoe de therapie verloopt, is vooral afhankelijk van de input van de verschillende groepsleden. Over het algemeen zijn vooral de deelnemers aan het woord, en zal de psychotherapeut soms wat zeggen of een groepslid iets vragen.

De groepstherapeut is verantwoordelijk voor een soepel en goed verloop van de bijeenkomst. Hij of zij luistert naar de deelnemers, biedt een veilige omgeving en zorgt voor een aangename communicatie tussen de verschillende deelnemers.

De groepstherapeut zal soms iemands uitspraken interpreteren of verduidelijken. Ook worden eventuele conflicten tussen leden in goede banen geleid. Verder zal de therapeut ervoor zorgen dat iedereen voldoende aan bod komt en maakt hij of zij met de deelnemers afspraken over de omgang met elkaar tijdens de sessies. De groepsleden dienen elkaar te respecteren en ze moeten elkaar laten uitpraten.

Waarom groepstherapie?

In groepsverband doen zich andere interacties voor dan bij een individuele behandeling. Mensen zijn sociale wezens, en een groep weerspiegelt het echte leven waar problemen zichtbaar worden. In een groep leer je ook van anderen, wat verhelderend kan werken. Groepstherapie is een effectieve aanpak. Hoe hechter de groep, hoe groter het effect.

Groepstherapie voordelen

Een groepsbehandeling heeft veel voordelen. Hieronder lees je welke dat zijn.

• Het nodigt je uit tot praten over je problemen. Je wordt je bewust van de manier waarop jij met andere omgaat. Mensen nemen vaak een bepaalde rol aan binnen de groep.
• Herkenning en erkenning. Het herkennen van soortgelijke problemen bij anderen kan opluchten en je minder eenzaam laten voelen. Verder ervaar je erkenning en begrip. Je zult mensen leren kennen die echt begrijpen wat je voelt. Deelnemers kunnen steun en troost bij elkaar vinden.
• Inspiratie: je leert hoe anderen omgaan met problemen, je kunt een voorbeeld aan elkaar hebben, maar ook iets betekenen voor anderen.
• Ontwikkelen sociale vaardigheden. Je leert te praten en te communiceren, je mening te geven en ook frustraties te uiten. Je kunt in een veilige omgeving proberen jezelf op andere manieren te uiten. In de groep kun je dus nieuw gedrag testen.
• In een groep wordt zichtbaar hoe jij in de realiteit reageert, waarbij de groep jou helpt te begrijpen wie je echt bent.
• Altruïsme: jij hebt anderen iets waardevols te bieden.
• Groepstherapie biedt hoop: verbetering zien bij groepsleden heeft een therapeutisch effect en geeft ook jou hoop voor de toekomst.

Door contact met de andere groepsleden ontdek je patronen in jezelf en in jouw relaties met anderen. Door mee te leven met anderen, kun je in contact komen met je eigen, verborgen verdiet. Zo leer je net zoveel van het proces van een ander als dat van jezelf.

De nadelen van groepstherapie

Groepstherapie kan behoorlijk confronterend zijn. Je kunt jezelf namelijk behoorlijk tegenkomen in de interacties met groepsleden. Maar je hoeft echt niet meteen bij de eerste sessies al je gevoelens te delen. Het is een geleidelijk proces.

Daarnaast vinden mensen het soms moeilijk om met onbekenden over hun problemen te praten en om te moeten luisteren naar verhalen van anderen.

Echter kun je in een groep juist veel van anderen leren, geïnspireerd raken en steun zoeken. Groepstherapie kan veel bieden door het samenspel van vele relaties.

Veelgestelde vragen