Facebook verslaving: Oorzaken, gevolgen en behandeling

Iemand met een Facebook verslaving heeft de controle over het gebruik van het social media platform verloren, met negatieve gevolgen voor de gezondheid, omgeving en het eigen functioneren. De hersenen worden dan onder meer afhankelijk van beloningen die het Facebook gebruik afgeeft, vergelijkbaar met een middelenverslaving. Dit zorgt ervoor dat uit jezelf stoppen met Facebook lastig wordt, ondanks de negatieve effecten ervan. Op deze pagina wordt uitgelegd wanneer je verslaafd bent aan Facebook en wordt advies gegeven wat je kunt doen om te stoppen of minderen met het gebruik.

Wat is een Facebook verslaving?

Een Facebook verslaving is een gedragsverslaving waarbij iemand buitensporig veel op Facebook zit, ondanks negatieve gevolgen voor de eigen gezondheid, omgeving en functioneren. Er is vaak sprake van een dwangmatige behoefte om het sociale netwerk te gebruiken, vergelijkbaar met een gok- of drugsverslaving. Iemand met een Facebook verslaving kan daarnaast ook last hebben van co-morbide aandoeningen zoals depressie, volgens een studie uit 2020 in International Journal of Mental Health and Addiction.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Hoe ontstaat een Facebook verslaving?

Een Facebook verslaving ontstaat door individuele factoren en de eigenschappen van het social media platform zelf. Sommige mensen lopen een groter risico om verslaafd te raken. Zo kunnen persoonlijkheidskenmerken, genetische factoren en mentale problemen een grote rol spelen. Uit een onderzoek in 2019, gepubliceerd in Psychiatry Research, blijkt dat mensen met een laag zelfbeeld of een narcistische persoonlijkheid eerder negatieve gebruikspatronen kunnen ontwikkelen op Facebook.

Waarom is Facebook verslavend?

Facebook is verslavend omdat het verschillende ontwerpelementen en psychologische mechanismen bevat die gebruikers aantrekken en betrokken houden. Zo zijn er verschillende onderdelen op het platform die voortdurend beloningsmechanismen in de hersenen activeren, volgens D. Meshi et al. in Frontiers in Human Neuroscience, waaronder de likes, reacties en meldingen. Het platform is ook speciaal ontworpen om eindeloos scrollen mogelijk te maken en creëert een angst om niets te missen van de updates die vrienden, familie en anderen posten.

Wat zijn de gevolgen van een Facebook verslaving?

De gevolgen van een Facebook verslaving zijn breed en hebben niet alleen invloed op je eigen welzijn, maar ook op fysieke relaties en je functioneren op werk of school. Volgens een studie uit 2019 in Journal of Behavioral Addictions, kan een Facebook verslaving onder meer leiden tot het ontwikkelen of verergeren van een depressie en ernstige slapeloosheid.

Mogelijke gevolgen van een Facebook verslaving zijn:

• Gezondheidsproblemen (waaronder chronische slapeloosheid)
• Psychologische problemen (waaronder depressie)
• Sociale isolatie
• Productiviteitsproblemen op werk of studie
• Problemen om relaties te onderhouden

Wanneer ben je verslaafd aan Facebook?

Je bent verslaafd aan Facebook wanneer je weet dat je veel op Facebook zit, maar grote moeite hebt om met dit gebruik te stoppen.

Dit zijn voorbeelden van situaties waarin je verslaafd kunt zijn aan Facebook:

• Je zit vaak langer op Facebook dan je je had voorgenomen, ondanks andere verplichtingen
• Je logt de hele dag in op Facebook om ‘even snel alles te checken’, uit angst om iets te missen (fear of missing out)
• Je hebt onsuccesvolle pogingen gedaan om het Facebook gebruik te minderen
• Je geeft prioriteit aan Facebook, boven verplichtingen of ontspanningen in het ‘echte’ leven, zoals werk, persoonlijke relaties en hobby’s
• Je ervaart negatieve effecten van het overmatige Facebook gebruik, zoals gezondheidsproblemen, verminderd functioneren en beschadigde relaties

Stoppen of minderen met Facebook

Het stoppen of verminderen van Facebook-gebruik kan een uitdaging zijn, zeker wanneer je merkt dat je er verslaafd aan bent geraakt. Wanneer je er niet in slaagt om uit jezelf met Facebook te minderen of volledig te stoppen, is het verstandig om professionele hulp te zoeken. Dit kan bestaan uit behandeling door een therapeut, die door middel van gedragstherapie, counseling, groepstherapie of andere interventies zal proberen om het problematische gebruik te stoppen.

Bij een gedragsverslaving zoals Facebook verslaving is vaak ook sprake van co-morbide aandoeningen, zoals een depressie. Deze mogelijke onderliggende oorzaken moeten eveneens in een behandelingstraject worden behandeld. Soms wordt daarom een korte klinische opname aangeraden. Dit heeft als voordeel dat een multidisciplinair team de verschillende facetten van de verslaving tegelijkertijd kan behandelen.

Wil je meer weten over behandelingsopties in jouw situatie? Bel 020 – 532 0030 voor een persoonlijk consult over de behandelingsopties die mogelijk zijn bij jouw Facebook verslaving.