Hoe werkt dialectische gedragstherapie voor borderline?

Dialectische gedragstherapie (DGT) is een psychotherapeutische behandelmethode voor (ernstige) borderline problematiek die iemand helpt om meer controle te krijgen over emoties en gedrag. DGT focust zich op acceptatie en het aanleren van bepaalde vaardigheden om emoties, gedachten en gedrag beter te begrijpen en te beheersen. In dit artikel wordt uitgelegd hoe mensen met emotionele instabiliteit en borderline problematiek door DGT kunnen worden geholpen. Ook worden de verschillende onderdelen van de behandelmethode besproken, waaronder individuele therapie, vaardigheidstraining en telefonische consultatie.

Wat is dialectische gedragstherapie (DGT)?

Dialectische gedragstherapie (DGT) is een psychotherapeutische therapie die helpt om emoties beter te reguleren. Dialectische gedragstherapie is een vorm van cognitieve gedragstherapie (CGT) en werd oorspronkelijk ontwikkeld voor mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), die vaak last hebben van emotionele instabiliteit en zelfdestructief gedrag. De therapie kan ook voor vergelijkbare aandoeningen en bij interpersoonlijke problemen worden ingezet om heftige emoties zoals verdriet, angst en boosheid beter in evenwicht te brengen. Volgens een studie uit 2012 in Journal of Clinical Psychology kan DGT daarnaast helpen om depressie te verminderen.

Hoe werkt DGT?

DGT werkt door acceptatie van jezelf te combineren met het zoeken naar ruimte voor verandering. De invulling hiervan in een behandeling verschilt per instantie en therapeut. Meestal wordt er een vorm van individuele therapie en vaardigheidstraining geboden, volgens C.J. Robins et al. in Journal of Personality Disorders. Daarnaast kan een patiënt gebruik maken van telefonische consultatie en worden aanvullende behandelingen geboden zoals psychomotorische therapie (PMT).

Individuele therapie

Bij individuele therapie heb je regelmatig een afspraak met een behandelaar (ook wel individueel therapeut of counsellor genoemd). Tijdens deze gesprekken bespreek je hoe de week is verlopen en onderzoek je moeilijke momenten die je hebt gehad. Samen met je behandelaar maak je plannen om zulke momenten in de toekomst beter aan te pakken door bepaalde vaardigheden toe te passen. Daarnaast ligt de focus op het versterken van je motivatie.

Vaardigheidstraining

Bij vaardigheidstraining oefenen patiënten verschillende vaardigheden in groepsverband. De training is praktisch en gestructureerd van opzet. Het doel is om merkbare veranderingen in het dagelijks leven te maken. De vaardigheden tijdens de training kunnen te maken hebben met:

• Intermenselijke effectiviteit of interpersoonlijk functioneren
• Emotieregulatie (emoties begrijpen, emotionele kwetsbaarheid verminderen en emotionele pijn verminderen)
• Frustratietolerantie of het omgaan met crises
• Het goed waarnemen van jezelf

Telefonische consultatie

Telefonische consultatie kan een belangrijke rol spelen in een behandeling en stelt een patiënt in staat om direct ondersteuning te krijgen bij stressvolle situaties. Ook kan telefonische consultatie helpen om de aangeleerde vaardigheden in de praktijk te brengen.

Psychomotorische therapie (PMT)

Bij psychomotorische therapie (PMT) wordt sport en spel ingezet om de geleerde DGT vaardigheden in de praktijk te oefenen. PMT wordt vaak gecombineerd met groepstherapie of is een aanvulling hierop.

Wat zijn de behandeldoelen van DGT?

De behandeldoelen van DGT zijn gericht op het verbeteren van de kwaliteit van het leven van de patiënt. Dit wordt bereikt door de wisselwerking tussen acceptatie en verandering, die centraal staat in het behandeltraject. Concrete doelstellingen zijn onder meer om bepaalde emoties en gedrag beter te begrijpen en op een andere manier mee om te kunnen gaan. Ook helpt DGT iemand om meer zelfbewust te worden en controle te krijgen over gedrag, volgens S. van Dijk et al. in Journal of Affective Disorders.

Mogelijke behandeldoelen van DGT zijn:

• Emotionele regulatie: Het ontwikkelen van vaardigheden om emoties te herkennen, begrijpen en beheersen.
• Interpersoonlijke effectiviteit: Het verbeteren van vaardigheden om gezonde en effectieve relaties met anderen te onderhouden.
• Mindfulness: Helpen om bewustzijn te versterken van het ‘huidige moment’ zonder hier een (negatief) oordeel over te vormen.
• Stresstolerantie: Het ontwikkelen van strategieën om stressvolle situaties te doorstaan zonder toevlucht te zoeken naar schadelijk gedrag, zoals zelfbeschadiging of verslaving.
• Verandering van zelfdestructief gedrag: Zelfdestructieve gewoonten en gedragingen verminderen.
• Verhogen van zelfrespect en zelfacceptatie: Je zelfbeeld verbeteren en een gevoel van eigenwaarde ontwikkelen.

Voor wie is DGT?

DGT is vooral voor mensen met de diagnose Borderline persoonlijkheidsstoornis, die last hebben van grote emotionele stabiliteit. De therapie kan echter ook ingezet worden bij andere psychische aandoeningen en interpersoonlijke problemen, volgens een studie uit 2021 in Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation. Wanneer je met een of meerdere van deze problemen worstelt, kan DGT mogelijk helpen:

• Heftige stemmingswisselingen
• Zelfbeschadigend gedrag
• Intermenselijke conflicten
• Impulsief gedrag
• Angst om in de steek gelaten te worden
• Vaak erg gespannen of paniekerig voelen
• Het ervaren van instabiele relaties
• Laag zelfbeeld
• Suïcidaal gedrag

Veelgestelde vragen over DGT