Lijm snuiven: Werking, effecten en risico's

Lijm snuiven is het inademen van de chemische dampen van lijm om psychoactieve effecten te ervaren. Vaak wordt de lijm hiervoor in een plastic zak gestopt of wordt de lijm toegebracht op een stof en in het gezicht gedrukt. Lijm snuiven heeft grote acute en lange termijn risico’s voor de gezondheid en leidt vaak tot verslavingsproblemen. Het recreatief gebruik van lijm begon in Amerika in de jaren ’60 en is vooral in landen met veel armoede en straatkinderen nog steeds een groot probleem, volgens een studie uit 2020 in Substance Use & Misuse. Lees verder om meer te weten te komen over de effecten en risico’s van lijm snuiven en welke behandelingsopties er mogelijk zijn bij een verslaving.

Hoe werken snuifmiddelen zoals lijm?

Snuifmiddelen zoals lijm werken via chemicaliën die dampen afgeven, ook wel bekend als vluchtige stoffen. Wanneer deze dampen worden ingeademd, komen ze via de longen in de bloedbaan terecht en bereiken ze de hersenen. De vluchtige stoffen kunnen verschillende effecten hebben, zoals een gevoel van euforie, verdoving of hallucinaties. Dit komt doordat de chemicaliën de werking van bepaalde neurotransmitters in de hersenen beïnvloeden, volgens een studie uit 2015 in Journal of Addiction Research and Therapy. Naast lijm zijn er verschillende andere vluchtige snuifmiddelen die voor deze effecten kunnen worden gebruikt, zoals poppers, lachgas en andere medische gassen, verf en lakverdunners.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Soorten lijm die vaak misbruikt worden

Lijmen die vaak misbruikt worden zijn lijmen die vluchtige oplosmiddelen bevatten. Een lijmstof zonder deze vluchtige stoffen, zoals een watergedragen lijm, heeft meestal geen verdovende of hallucinogene werking.

Soorten lijm en bekende lijmmerken die misbruikt kunnen worden zijn:

• Modelbouwlijm, van merken zoals Revell en Craft Emotions
• Rubbercement, zoals van Collall en Talens
• Contactlijm, van bekende merken zoals Bison Kit en Pattex
• Pvc-lijm, bijvoorbeeld door Eurocol en Stauf

Waarom snuiven mensen lijm?

Mensen snuiven lijm omdat het een toegankelijke manier is om drugs te gebruiken en de lijm middelen vrijwel direct effect hebben. Lijm is makkelijk verkrijgbaar, niet duur en eenvoudig te gebruiken (bijvoorbeeld door een plastic zak ermee te vullen). Dit maakt het vooral onder arme straatkinderen een populair middel om te misbruiken, volgens een Zuid-Afrikaanse studie in Journal of Adolescence. Regelmatig gebruik van lijm kan bovendien leiden tot een geestelijke afhankelijkheid, waardoor iemand niet meer zomaar uit zichzelf kan stoppen.

Psychologische factoren

Psychologische factoren waarom mensen lijm snuiven zijn:

• Ontsnappen aan de werkelijkheid: Mensen kunnen stoffen gebruiken als een manier om tijdelijk te ontsnappen aan stress, problemen of onplezierige emoties
• Zelfmedicatie: Verlichten van emotionele pijn of psychische problemen
• Onderliggende psychologische stoornissen: Impulsiviteit, aandachtsproblemen of persoonlijkheidsstoornissen kunnen de kans op het snuiven van vluchtige oplosmiddelen zoals lijm vergroten

Socio-economische invloeden

Socio-economische invloeden waarom mensen lijm snuiven zijn:

• Armoede en werkloosheid: Lijm snuiven als copingmechanisme tegen uitzichtloosheid, stress en frustratie vanwege de leefsituatie
• Gebrek aan ondersteuning: Een gebrek aan ondersteuning voor gezonde manieren om met stress en isolatie om te gaan voor mensen die het socio-economisch lastig hebben
• Gebrek aan kennis: Er kan te weinig kennis zijn over de grote gezondheidsrisico’s van het snuiven van lijm en andere oplosmiddelen
• Gebrek aan toegang tot verslavingszorg: Mensen die lijm snuiven hebben vaak beperkte financiële middelen en zullen minder snel toegang hebben tot een geschikte verslavingsbehandeling om het chronisch gebruik te stoppen

Wat zijn de effecten van lijm snuiven?

De effecten van lijm snuiven zijn enigszins vergelijkbaar met die van verdovende middelen zoals alcohol, volgens een medische rapportage door de Singaporese arts Haresh Tulsidas, maar wijken vooral in een hogere dosis af. Gebruikers raken bij een lage dosis in een (lichte) roes en ervaren korte termijn effecten zoals een gevoel van euforie en desoriëntatie. In een hoge dosering komen gebruikers vaak terecht in een dromerige toestand en ervaren ze hallucinaties. Een regelmatige hoge dosis leidt vaak tot lange termijn effecten zoals een onregelmatige ademhaling (doordat verlammingsverschijnselen optreden van onder meer de ademhalingsspieren) en neurologische schade.

Wat zijn risico’s van lijm snuiven?

Risico’s van lijm snuiven zijn niet alleen beperkt tot neurologische schade maar omvatten ook lichamelijke gevolgen en psychische problemen. De chemicaliën in de dampen van lijm kunnen bij chronisch gebruik het zenuwstelsel permanent aantasten, longschade toebrengen en ernstige hartritmestoornissen veroorzaken. Het snuiven van lijm kan ook leiden tot psychische problemen zoals verslaving, psychose en angststoornissen, volgens een studie uit 2003 in The International Journal of Psychiatry in Medicine. Daarnaast zijn er acute risico’s aan het gebruik verbonden. Denk aan een overdosis, vergiftiging of de verhoogde kans op ongevallen en het oplopen van verwondingen.

Behandeling en preventie

Een behandeling voor het misbruiken van lijm bestaat onder meer uit medische begeleiding, psychologische behandeling en ondersteunende therapie. Vanwege de opgebouwde afhankelijkheid is soms een medisch begeleid ontgiftingsproces noodzakelijk om veilig af te kicken. Bij een milde verslaving is een ambulante detox ook mogelijk, vaak in afstemming met een medisch hulpverlener.

De behandeling zelf bestaat uit een combinatie van counseling en therapie. Hierin worden onderliggende oorzaken van het misbruik aangepakt, leer je gezonde copingmechanismen te ontwikkelen en wordt gedragsverandering bevorderd. Voor een drugsverslaving wordt vaak specifiek cognitieve gedragstherapie aanbevolen. Deze vorm van therapie is erg succesvol om negatieve gedachten te bestrijden en meer gezonde oplossingen te vinden voor stress en emoties.

Voorlichting en preventie

Preventie van het misbruik van lijm bestaat onder meer uit voorlichtingscampagnes over de grote risico’s die oplosmiddelen in lijm kunnen hebben voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Ook staat de Nederlandse overheid erg riskante chemicaliën in lijm niet langer toe, zoals de stof tolueen. Meer bewustzijn over de gevaren van lijm snuiven helpt om het aantal gebruikers af te remmen en eerder probleemgevallen te identificeren en helpen.

Ken jij iemand die lijm snuift of heb je zelf een probleem met lijm snuiven? Bel met een van onze medewerkers voor een persoonlijk advies over behandelmogelijkheden in jouw situatie: 020 – 532 0030.

Veelgestelde vragen over lijm snuiven