Gedrag van een gokker: Herkennen van signalen

Op tijd ingrijpen bij een gokprobleem is vaak lastig vanwege het gebrek aan duidelijke symptomen. Toch zijn er enkele signalen die kunnen helpen om een gokverslaving bij anderen te herkennen, zoals plotselinge stemmingswisselingen en veranderingen in gedrag. Ook begrip van de risicofactoren van een gokprobleem helpen je om alert te zijn. Op deze pagina vind je uitleg over het gedrag van een gokker en hoe je een gokprobleem op tijd kunt herkennen. Ook bespreken we wat je kunt doen wanneer je vermoedt dat jezelf of iemand in je omgeving worstelt met een gokverslaving.

Wat is een gokverslaving?

Een gokverslaving is een aandoening waarbij je niet meer kunt stoppen met gokken, zelfs wanneer dit negatieve gevolgen heeft voor je gezondheid, relaties en financiën. Het overmatig gokken bij een gokverslaving kan zorgen voor ernstige psychische klachten, beschadigde relaties en grote financiële problemen. Vrienden en familie zien vaak pas laat de ernst van de situatie in, omdat de gokverslaving verborgen gehouden wordt voor de naaste omgeving.

Met de opkomst van online gokken is het verbergen van de problemen bovendien erg makkelijk geworden, blijkt uit recent onderzoek in Australië. Volgens een studie uit 2022 in BMC Public Health kunnen veel gokkers dankzij de opkomst van online casino’s makkelijker leugens volhouden over hun problematisch gokgedrag. Zo weten vrienden en familie langere tijd niet wat de daadwerkelijke grootte van de problemen is.

Wat zijn oorzaken van een gokverslaving?

Oorzaken van een gokverslaving zijn onder meer de werking van gokspelen op je hersenen, biologische factoren en de rol van je omgeving. Mensen die gaan gokken ervaren vaak een natuurlijke “high”, volgens onderzoeker Mal Flack in Journal of Gambling Studies. Dit komt doordat je hersenen tijdens het gokken extra neurotransmitters aanmaken zoals dopamine en noradrenaline, net zoals bij drugs. Veel gokspelen zijn speciaal ontworpen om deze effecten op de hersenen te maximaliseren. Na verloop van tijd raken je hersenen gewend aan deze stimulatie. Je ervaart de gewenste opwinding dan alleen wanneer je met meer geld gokt en grotere risico’s neemt.

Ook genetische aanleg kan een rol spelen in gokverslaving. Dit betekent dat je groter risico loopt op het ontwikkelen van een gokprobleem wanneer familieleden verslavingsproblemen hebben. Wetenschappers hebben meerdere genen gevonden die ervoor zorgen dat het gokken leidt tot een intensere roes. Volgens een studie uit 2001 in Clinical Genetics dragen sommige gokkers bijvoorbeeld een genvariant waarmee de afgifte van dopamine tijdens het gokken groter is. Sommige mensen zijn ook van nature impulsiever dan anderen, bijvoorbeeld omdat ze ADD hebben. Ze lopen hierdoor meer risico om een gokstoornis te ontwikkelen.

Enkele oorzaken van een gokverslaving zijn:

• Werking van gokken op de hersenen (o.a. extra afgifte dopamine en noradrenaline)
• Genetische aanleg
• Risicozoekend gedrag en impulsiviteit (extra aanwezig bij mensen met aandachtsstoornissen)
• Omgeving waarin gokken normaal en toegankelijk is
• Escapisme: gokken gebruiken om negatieve gedachten te ontvluchten

Gedrag en symptomen van een gokker

Het gedrag van een gokker ontwikkelt zich vaak in kleine stapjes, volgens Zweedse onderzoekers in Addiction Research & Theory. In eerste instantie raak je vooral enthousiast en opgewonden van het gokken. Naarmate je meer geld vergokt, begint het gokken een steeds grotere rol te spelen in je leven. Je hebt hierdoor steeds minder tijd en aandacht voor andere verantwoordelijkheden, zoals werk, studie en relaties. Ook beginnen gokverslaafden meer te liegen en bedriegen om schulden te verbergen en om geld te lenen.

Veel voorkomende symptomen van een gokker zijn:

• Je gedachten worden gedomineerd door gokken, ook wanneer je andere dingen doet
• Je raakt niet meer enthousiast van het gokken van kleine bedragen, maar wilt steeds meer inzetten om een gevoel van opwinding te ervaren
• Je kunt niet stoppen of minderen met gokken, ook wanneer je inziet dat je aan het verliezen bent
• Je wilt voortdurend grote risico’s nemen om verliezen goed te maken
• Je raakt snel boos en ervaart gevoelens van angst, schuld en schaamte over je verloren geld

Gokgedrag herkennen

Het is belangrijk om de signalen van problematisch gokgedrag op tijd te herkennen bij jezelf of naasten. Snel ingrijpen bij een gokprobleem beperkt de mogelijke financiële schade en andere negatieve gevolgen. Ook is de kans op terugval kleiner wanneer je in een vroeg stadium professionele hulp zoekt voor een gokprobleem.

Er zijn verschillende signalen waaraan je mensen met een gokverslaving of een beginnend gokprobleem kunt herkennen:

• Voortdurend bezig met gokken
• Geleidelijk verwaarlozen van verantwoordelijkheden op werk en school of in relaties
• Liegen over het gokgedrag en de bedragen die worden ingezet
• Geld gebruiken om te gokken dat voor andere dingen bedoeld was (van cadeautjes tot boodschappen en de huur)
• Verandering in stemming, van depressieve gevoelens tot erg emotioneel en prikkelbaar reageren

Herken je een of meer van deze signalen bij een vriend of familielid? Probeer het gesprek aan te gaan om vast te stellen of er mogelijk sprake is van verslavingsgedrag. Vermijd hierbij beschuldigingen of kritiek en luister goed naar het perspectief van de ander. Je kunt vervolgens ondersteuning en aanmoediging bieden om hulp te zoeken.

Stoppen met gokken

Professionele hulp is de beste manier om succesvol te stoppen met een gokprobleem. Behandeling van een gokverslaving kan op afstand worden gevolgd, maar klinische opname is vaak de meest effectieve optie. Het voordeel van een kort verblijf in een afkickkliniek is dat je intensief begeleid wordt en therapie volgt onder leiding van verschillende experts. Bij veel verslavingen is vaak sprake van onderliggende oorzaken. Bij een mogelijke dubbele diagnose vind je in een gespecialiseerde afkickkliniek alle zorg die je nodig hebt om volledig te herstellen. Op die manier verklein je ook de kans op terugval in de verslaving, waardoor iemand weer begint met gokken.

Ben je op zoek naar hulp om te stoppen met gokken, of wil je weten hoe je iemand in je omgeving kunt helpen? Bel nu naar 020 – 532 0030 voor al je vragen over geschikte behandelingen in jouw situatie.