Etizolam: Gebruik, effecten, behandeling en afkickverschijnselen

Vanwege het risico op misbruik en de gevaarlijke gezondheidseffecten, zijn steeds meer officieuze kalmeringsmiddelen zoals etizolam in recente jaren onder verscherpt toezicht komen te staan. Deze middelen hebben hetzelfde effect als veel benzodiazepines, maar konden (of kunnen) legaal zonder recept worden gekocht.

Op deze pagina wordt uitgelegd welke effecten en bijwerkingen het kalmeringsmiddel etizolam heeft. Ook wordt het risico op een verslaving aan etizolam besproken en de opties voor behandeling hiervan.

Wat is etizolam?

Etizolam is een geneesmiddel voor het bestrijden van angst en slapeloosheid, maar wordt de laatste jaren steeds meer als recreatieve drugs gebruikt vanwege de kalmerende en ontspannende effecten. Etizolam valt onder de categorie ‘nieuwe benzodiazepines’. Dit zijn middelen die qua structuur en effecten lijken op bestaande benzodiazepines (sterke pijn- en kalmeringsmiddelen), maar wettelijk meestal niet onder controle en toezicht staan. Volgens een rapport uit 2021 van het Trimbos-instituut is etizolam een van de populairste nieuwe benzodiazepines in Nederland en is het vaak een oorzaak van vergiftigingen.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Hoe werkt etizolam?

Etizolam werkt door de effecten van de neurotransmitter gamma-aminoboterzuur (GABA) in de hersenen te versterken. Deze belangrijke neurotransmitter remt de communicatie tussen hersencellen en hersengebieden en helpt zo om emoties en de stemming te reguleren. Etizolam bindt zich aan GABA-receptoren in het zenuwstelsel en versterkt zo de werking van de neurotransmitter, volgens S. Nielsen et al. in Drug and Alcohol Review. Dit leidt ertoe dat meer hersenactiviteit kan worden afgeremd en overactieve hersengebieden worden gekalmeerd.

Wat zijn de effecten van etizolam?

Etizolam heeft verschillende geestelijke en lichamelijke effecten door de werking op het centrale zenuwstelsel. Deze effecten kunnen variëren afhankelijk van de dosering, individuele gevoeligheid en andere factoren, volgens C. Fracasso et al. in European Journal of Clinical Pharmacology.

Mogelijke effecten van etizolam zijn:

• Angstreductie: Etizolam heeft een kalmerend effect en kan angst verminderen (ook wel anxiolyse genoemd). Ook kan het gevoelens van spanning, zorgen en nervositeit verminderen.
• Sedatie: Etizolam heeft een kalmerend en ontspannend effect, wat kan leiden tot slaperigheid en verminderde opwinding.
• Spierontspanning: Door etizolam kunnen spieren ontspannen, wat kan helpen bij het verminderen van spierspanning en spasmen.
• Hypnotische effecten: Etizolam kan een hypnotisch effect veroorzaken, vooral in hoge doseringen, waardoor iemand sneller in slaap valt en een meer vaste slaap heeft.
• Voorkomen van epileptische aanvallen: Etizolam kan epileptische aanvallen voorkomen of verminderen door de remmende en onderdrukkende effecten op het centrale zenuwstelsel.

Wat zijn de bijwerkingen van etizolam?

Het gebruik van etizolam kan tot verschillende bijwerkingen leiden op de werking van de hersenen en het lichaam. Volgens S. Tamburin et al. in Frontiers in Psychiatry neemt de kans op en intensiteit van deze bijwerkingen vooral toe bij een hoge dosering en wanneer iemand zonder medisch toezicht etizolam (langdurig) gebruikt.

Mogelijke bijwerkingen van etizolam zijn:

• Sedatie: Etizolam kan tot ongewenste slaperigheid en vermoeidheid leiden, vooral bij hogere doseringen. Hierdoor kan iemands spraakvermogen ook worden aangetast (praten met dubbele tong).
• Verwardheid: Etizolam kan het geheugen en de concentratie beïnvloeden, waardoor cognitieve prestaties afnemen, iemand minder alert is en een verwarde uitstraling kan hebben.
• Coördinatieproblemen en verminderde reactiesnelheid: Etizolam kan de coördinatie van het lichaam en reactiesnelheid beïnvloeden, waardoor bijvoorbeeld veilige deelname aan het verkeer onmogelijk wordt.
• Slappe spieren: Etizolam kan leiden tot spierzwakte en verminderde spierspanning. In ernstige gevallen veroorzaakt dit een vertraagde hartslag en ademhaling. Ook kan ooglidkramp ontstaan door langdurig gebruik van etizolam.
• Veranderingen in stemming en gedrag: Iemand kan door etizolam een verandering in stemming en gedrag ervaren, zoals emotionele instabiliteit of prikkelbaarheid. Bij langdurig gebruik kan etizolam leiden tot depressieve gevoelens.
• Misselijkheid: Etizolam kan zorgen voor maagklachten, misselijkheid en braken.

Wat zijn de afkickverschijnselen van etizolam?

De afkickverschijnselen van etizolam kunnen zeer ernstig zijn wanneer iemand die het middel gebruikt plotseling stopt. Het lichaam bouwt bij langdurig gebruik van etizolam namelijk een gevaarlijke afhankelijkheid op, net zoals bij benzodiazepines.

Stoppen met etizolam kan leiden tot ernstige afkickverschijnselen zoals epileptische aanvallen, hartproblemen en psychotische symptomen. Volgens een recente case studie uit India in Asian Journal of Psychiatry is zelfs ernstige catatonie (een zeldzame en levensgevaarlijke neuropsychiatrische aandoening) een mogelijk gevolg van het stoppen met het middel.

Mogelijke afkickverschijnselen van etizolam zijn:

• Angst en paniek, waaronder hevige angstgevoelens, paniekaanvallen en rusteloosheid
• Slaapproblemen
• Lichamelijke symptomen zoals hoofdpijn, spierpijn, trillen, zweten en maagdarmklachten
• Epileptische aanvallen
• Delirium
• Hartproblemen, zoals een verhoogde hartslag en hoge bloeddruk
• Psychotische symptomen, waaronder paranoia en hallucinaties

Behandelmethoden bij etizolam verslaving

Er zijn verschillende behandelmethoden mogelijk bij een etizolam verslaving. De keuze voor een geschikte behandeling is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de ernst van de afhankelijkheid, of iemand andere drugs gebruikt, of er eerdere behandelpogingen zijn geweest en mogelijke co-morbide aandoeningen.

Mogelijke behandelmethoden bij etizolam verslaving zijn:

• Detoxificatie: Het eerste stadium van de behandeling is meestal detoxificatie. Hierbij wordt het lichaam ontdaan van de ingenomen etizolam. Vanwege de mogelijke ernstige afkickverschijnselen is het verstandig om dit onder medisch toezicht te doen. Afhankelijk van de duur van gebruik en dosering kan de etizolam verslaving geleidelijk worden afgebouwd of in één keer worden gestopt.
• Medicamenteuze behandeling: Soms worden medicijnen voorgeschreven om ontwenningsverschijnselen te beheersen en de cravings naar etizolam te verminderen.
• Therapie en counseling: Individuele therapie, groepstherapie en counseling kunnen allemaal worden ingezet voor de behandeling van een etizolamverslaving. Deze vormen van therapie helpen om onderliggende oorzaken van de afhankelijkheid te identificeren, gezonde copingmechanismen te ontwikkelen en gedrags- en denkpatronen aan te pakken die bijdragen aan de verslaving.
• Ondersteunende programma’s: Deelname aan ondersteunende programma’s zoals zelfhulpgroepen kan waardevol zijn bij het herstel van etizolamverslaving. Deze programma’s bieden ondersteuning, begrip en de mogelijkheid om ervaringen te delen met anderen die vergelijkbare uitdagingen hebben doorgemaakt.

Behandeling van een etizolamverslaving vereist meestal een individueel behandeltraject dat in overleg met een huisarts of behandelaar wordt opgesteld. Hierin is aandacht voor individuele behoeften en kan behandeling zo gericht mogelijk plaatsvinden. Bel 020 – 532 0030 voor een telefonisch consult over welke opties voor behandeling er in jouw situatie zijn.

Veelgestelde vragen over etizolam