Stoppen met alcohol cold turkey: Fasen en risico's

Cold turkey afkicken van alcohol is een methode waarbij iemand direct en volledig stopt met het gebruik van alcohol, om zo een verslaving te stoppen. De Cold Turkey-manier wordt vaak gekozen door mensen voor wie geleidelijk afbouwen niet werkt. Ook mensen met een milde verslaving, waarbij het risico op heftige ontwenningsverschijnselen relatief klein is, kunnen kiezen voor cold turkey afkicken. Voor het afkicken van alcohol wordt meestal professionele begeleiding aangeraden, om complicaties te voorkomen of tijdig te behandelen. Op deze pagina wordt uitgelegd wat cold turkey afkicken precies inhoudt en wanneer deze afkickmethode gevaarlijk kan zijn.

Wat is Cold Turkey stoppen met alcohol?

Cold turkey stoppen met alcohol is een directe en soms gevaarlijke methode om te stoppen met drinken. Je stopt hierbij volledig en abrupt met alcohol, vaak zonder professionele begeleiding. Het doel hiervan is om snel en volledig te breken met een afhankelijkheid aan alcohol. Geleidelijk afbouwen van alcohol is over het algemeen een veiligere methode dan cold turkey stoppen, volgens een Duitse studie uit 2017 in Addiction Biology. Wel duurt het langer en kan de motivatie om te stoppen tijdens het afbouwproces weer afnemen.

Cold turkey afkicken van alcohol is vooral geschikt voor mensen die nog maar korte tijd probleemdrinkers zijn en beschikken over een sterke motivatie om te stoppen met alcohol drinken. Cold turkey stoppen is niet geschikt en zelfs gevaarlijk voor mensen die al lange tijd alcohol misbruiken en/of een ernstige alcoholverslaving hebben. Je krijgt dan te maken met ernstige ontwenningsverschijnselen. Ook mensen met onderliggende problemen met hun gezondheid lopen meer risico bij cold turkey afkicken, zoals hart- en leverziekten, diabetes en depressie.

Lees ook: Wanneer ben je een alcoholist?

Waarom kiezen mensen voor Cold Turkey?

Mensen kiezen voor Cold Turkey vanwege de snelle resultaten die het oplevert en om uitstelgedrag te voorkomen, volgens een studie door gezondheidsonderzoekers van de Universiteit van Queensland uit 2015. Sommige mensen zijn bang dat ze bij een geleidelijke afbouw weer in oude patronen vervallen. Ze denken dat een abrupte stop een grotere kans op succes biedt. Ook kunnen ze persoonlijke motivaties hebben om meteen te stoppen met drinken in plaats van een lang hersteltraject in te gaan, zoals een relatieprobleem of financiële zorgen.

Geleidelijk afbouwen werkt voor sommige mensen daarnaast niet goed. Ze vinden het bijvoorbeeld lastig om zich langdurig te houden aan een plan. Ook kunnen ze onvoldoende ondersteuning in de omgeving ervaren om langere tijd in stapjes te minderen. Vaak heeft deze groep ook ervaring met eerdere stoppogingen die niet succesvol waren. De Cold Turkey manier lijkt dan een methode om in korte tijd wel resultaat te boeken.

Wat zijn de fases van afkicken cold turkey?

De fases van cold turkey afkicken zijn opgedeeld in een acute en post-acute ontwenningsfase, gevolgd door een langdurige herstelfase. De acute fase duurt ongeveer een week en is de periode waarin je het meest last hebt van ontwenningsverschijnselen. De post-acute fase duurt gemiddeld een paar weken en is een periode waarin je last blijft houden van wisselende klachten. De laatste, lange termijnfase kan een jaar duren. Dit is de tijd waarin je lichaam langzaam herstelt. Ook werk je dan aan de onderliggende problemen van het probleemgebruik om zo permanente veranderingen in je leven te maken.

Acute Fase (Dag 1-7)

De eerste week nadat je abrupt stopt met drinken is de meest cruciale. Vooral van dag 1 tot 3 zijn de ontwenningsverschijnselen zeer heftig. In de dagen hierna neemt de intensiteit bij veel mensen af.

6 uur nadat je stopt met drinken: Al binnen 6 uur na je laatste glas alcohol kunnen milde symptomen beginnen. Zo heb je angsten, krijg je last van hoofdpijn en begin je overmatig te zweten. Ook kun je last krijgen van trillende handen en misselijk worden.

12-48 uur nadat je gestopt bent: De milde symptomen van de eerste paar uur worden steeds heftiger. Je bent prikkelbaar en slaapt slecht door zeer intense, levendige dromen. Ook ontwikkelen zich nu meer ernstige klachten zoals hallucinaties en epileptische aanvallen, volgens een studie uit 2017 in American Journal of Emergency Medicine.

48-72 uur na het stoppen met alcohol: Gevaarlijke ontwenningsverschijnselen zoals een delirium tremens, hartkloppingen en ernstige verwardheid beginnen meestal rond deze tijd. Het is belangrijk om direct hulp te zoeken wanneer je signalen opmerkt van een delirium tremens zoals verwarde dromen, koorts en een snelle hartslag. Zoek ook hulp wanneer je last krijgt van suïcidale gedachten of een epileptische aanval krijgt.

Post-Acute Fase (Week 2-4)

In de post-acute fase blijven veel klachten nog enkele weken opspelen. Veel mensen hebben van week 2 tot 4 nog last van vermoeidheid, stemmingswisselingen, depressieve gevoelens, angsten en slaapproblemen. Deze klachten zijn vaak minder intens dan tijdens de eerste week van het afkicken. Bij mensen met een ernstige verslaving kan het wel langer duren voordat de intensiteit afneemt, volgens een studie uit 2005 in Alcoholism: Clinical and Experimental Research.

Tijdens deze maand komen ook nieuwe symptomen voor zoals spierpijn en maagklachten. Ook heb je vaak grote moeite om je te concentreren op dagelijkse taken. Veel mensen krijgen daarnaast te maken met mentale uitdagingen, zoals een angst om terug te vallen, gevoelens van eenzaamheid en het moeilijk vinden om je vrije tijd anders te besteden. Je verstoorde slaapritme en lage energieniveau tijdens de dag versterken deze uitdagingen en andere klachten tijdens deze post-acute fase.

Langetermijnfase (Maand 2-12)

Voor de derde fase van herstel wordt vaak een jaar gegeven. Tijdens deze langetermijnfase nemen je fysieke en mentale symptomen geleidelijk af en begint het lichaam met herstel. Zo merk je dat je gezonder wordt (en zie je dit ook terug in je uiterlijk!), krijg je steeds meer energie en verbetert je humeur. Ook relaties verbeteren geleidelijk, naarmate mensen in je omgeving zien dat je het stoppen weet vol te houden.

Herstel is niet in alle gevallen mogelijk. Lichamelijke en neurologische schade door het alcoholgebruik kan permanent zijn, zoals Korsakov Syndroom en andere chronische ziektes. Ook blijven veel mensen het uitdagend vinden om hun alcohol abstinentie vol te houden. Zo kun je getriggerd worden om weer te drinken in bepaalde situaties, zoals bij plotselinge stress in je leven. Psychologisch herstel en terugvalpreventie is hiervoor belangrijk.

Wat zijn de ontwenningsverschijnselen?

De ontwenningsverschijnselen bij cold turkey afkicken van alcohol zijn zowel lichamelijke als psychische klachten. Ze variëren van milde tot ernstige symptomen, afhankelijk van de ernst van de verslaving en individuele factoren.

Lichamelijke symptomen

Mogelijke lichamelijke symptomen bij cold turkey afkicken van alcohol zijn:

• Veel zweten en een schommelende lichaamstemperatuur
• Vermoeidheid en weinig energie
• Heftig trillen en beven
• Misselijkheid en braken
• Diarree

Mentale symptomen

Mogelijke mentale symptomen bij cold turkey stoppen met drinken zijn:

• Heftige angst en paniekaanvallen
• Stemmingswisselingen, van intens geluk tot intense somberheid
• Concentratieproblemen
• Slapeloosheid en nachtmerries
• Rusteloze gevoelens

Gevaarlijke symptomen

Mogelijke gevaarlijke symptomen bij cold turkey stoppen met alcohol zijn:

• Delirium tremens, dat kan leiden tot de dood
• Epileptische aanvallen
• Hallucinaties, waarbij je dingen ziet, hoort of voelt die er niet zijn
• Ernstige verwardheid
• Hoge bloeddruk en hartkloppingen

Ervaringen met Cold Turkey stoppen met alcohol

De ervaringen van mensen die Cold Turkey stoppen met alcohol kunnen behoorlijk verschillen. Dit laten de volgende verhalen zien van twee probleemdrinkers die met ons deelden hoe zij Cold Turkey stopten:

Laura dronk regelmatig een paar glazen wijn in de avond om tot rust te komen van de dagelijkse drukte en stress. Op een gegeven moment merkte ze dat deze wijntjes elke avond een must werden. Direct stoppen met het drinken leek haar de beste stap om erger te voorkomen. De eerste paar dagen was het doorbijten en had ze last van hoofdpijn en een slecht humeur. Ook kon ze niet goed slapen en zweette ze veel in bed. Na een week merkte Laura dat ze steeds meer energie kreeg. Nu drinkt ze alleen nog af en toe een alcoholisch drankje.

Stefan dronk al jarenlang zeer zwaar. Hij probeerde meerdere keren om te minderen, maar dit was nooit succesvol. Toen hij ernstige gezondheidsklachten kreeg door zijn beschadigde lever, besloot hij dat het genoeg was. Stefan stopte thuis abrupt met drinken. Dit leidde na een paar dagen tot zulke heftige ontwenningsverschijnselen dat hulp nodig was. Uiteindelijk voltooide Stefan zijn ontwenning in een verslavingskliniek, waar hij medicatie en medische begeleiding kreeg voor zijn afkickverschijnselen. Na de ontwenning volgde hij een traject van therapie en nazorg om een terugval in zijn drinkgedrag te voorkomen.

Bovenstaande namen zijn geanonimiseerd om de privacy te waarborgen.

Wat zijn de risico’s van cold turkey stoppen met alcohol?

De risico’s van cold turkey stoppen met alcohol zijn vooral de ernstige, mogelijk levensbedreigende afkickverschijnselen. Cold turkey stoppen is een moedige stap, maar niet verantwoord om op eigen houtje te doen bij een geschiedenis van langdurig en overmatig alcoholgebruik. Bovendien kan het heftige ontwenningsproces ervoor zorgen dat je zonder professionele begeleiding snel afhaakt.

Enkele risico’s van cold turkey stoppen met alcohol zijn:

• Heftige ontwenningsverschijnselen, zoals hallucinaties, intense hoofdpijn en nachtmerries
• Levensbedreigende complicaties zoals een delirium tremens en epileptische aanvallen
• Ontwikkelen van suïcidale gedachten
• Niet in staat zijn om op eigen houtje de ontwenning te doorstaan door de intense klachten, zelfs wanneer je heel gemotiveerd bent om te stoppen

Voorbereiding op Cold Turkey

Wanneer je besluit dat je in één keer helemaal stoppen wilt met drinken, is het belangrijk om je goed voor te bereiden op de Cold Turkey-methode. Je beperkt zo de gezondheidsrisico’s van stoppen en vergroot de kans op succes. Een goede en veilige voorbereiding bestaat uit een medische controle, het regelen van praktische zaken rondom de stoppoging en aandacht voor de psychologische aspecten nadat je gestopt bent.

Medische voorbereiding

De veiligste methode om Cold Turkey te stoppen is door eerst een gezondheidscheck te doen. Je huisarts kan bijvoorbeeld je bloeddruk controleren en bepalen hoe risicovol het is om zomaar te stoppen met drinken op basis van je bestaande medische aandoeningen. In gesprek met de huisarts kan deze ook medicijnen voorschrijven om je te helpen tijdens de alcoholontwenning, zoals naltrexon. Ook kun je een medisch noodplan maken, met contactgegevens van je huisarts en een crisisdienst.

Praktische voorbereiding

Vooraf praktische zaken regelen kan een grote hulp zijn. Je omgeving inrichten op een nieuwe situatie zonder alcohol, helpt je om te breken met oude gewoontes. Dit betekent onder meer dat je alle alcohol uit huis verwijdert. Ook kun je verlof aanvragen en je sociale kringen informeren over je tijdelijke afwezigheid. Je kunt vrienden of familieleden vragen of ze extra steun willen geven tijdens de ontwenning. Daarnaast kun je al boodschappen in huis halen om het makkelijk te maken om gezond te eten en zo je lichaam in herstel te ondersteunen.

Mentale voorbereiding

Een mentale voorbereiding is belangrijk om niet op te geven en jouw duurzame herstel te ondersteunen. Je kunt bijvoorbeeld je motivatie versterken door een lijst te maken met de voordelen van een alcoholvrij leven. Ook kun je alvast mogelijke triggers identificeren waardoor je wilt drinken en copingstrategieën leren om hiermee om te gaan. Daarnaast is het belangrijk om je mindset positief te houden door al je successen te vieren, hoe klein ze ook zijn, en geduldig te blijven met jezelf.

Tips en strategieën voor cold turkey stoppen met alcohol

Nuttige tips en effectieve strategieën voor cold turkey stoppen met alcohol zijn:

• Zoek vooraf medisch advies om je gezondheid te evalueren en risico’s tijdens de ontwenning vast te stellen
• Probeer een netwerk van vrienden/familie te verzamelen voor hulp en mentale ondersteuning
• Drink voldoende water en eet gezond
• Vermijd bekende triggers tijdens het afkicken van alcohol
• Vind afleiding in hobby’s en nieuwe activiteiten
• Overweeg professionele begeleiding en hulp, zoals een verslavingscounselor of therapeut

Wat zijn alternatieven voor cold turkey stoppen met alcohol?

Alternatieven voor cold turkey stoppen met alcohol focussen vooral op een meer geleidelijke afbouw van de afhankelijkheid aan alcohol, volgens W. R. Miller et al. in Journal of Substance Abuse Treatment. Zo kan een medisch professional bijvoorbeeld medicatie voorschrijven om cravings en ontwenningsverschijnselen te verminderen.

Individuele of groepstherapie kan helpen om de oorzaken van een verslaving beter te begrijpen en aan te pakken, of om copingstrategieën aan te leren. Door deelname aan ondersteuningsgroepen, zoals Anonieme Alcoholisten (AA), kan iemand verder steun en advies krijgen van ervaringsdeskundigen.

Bel 020 – 532 0030 voor een telefonisch consult over welke mogelijkheden er voor jou beschikbaar zijn om te helpen bij het afkicken van alcohol.

Veelgestelde vragen