Ruminatiestoornis: Symptomen en behandeling

Mensen met een ruminatiestoornis hebben problemen om voedsel te verteren doordat ze herhaaldelijk hun eten oprispen, herkauwen en opnieuw inslikken (of uitspugen). De eetstoornis heeft zijn naam te danken aan het woord rumineren, wat herkauwen betekent. Op deze pagina wordt uitgelegd wat de symptomen en oorzaken van ruminatiestoornis zijn, waarom het vaak verkeerd wordt gediagnosticeerd en hoe de eetstoornis behandeld wordt.

Wat is ruminatiestoornis?

Ruminatiestoornis is een zeldzame eetstoornis waarbij voedsel regelmatig wordt opgerispt en vervolgens wordt herkauwd, uitgespuugd of opnieuw ingeslikt. Het regurgiteren (oprispen) van voedsel is niet het gevolg van een lichamelijk probleem, zoals gastro-oesofageale reflux, maar heeft een psychische oorzaak.

Volgens M. O’Brien et al. in Gastroenterology werd er lange tijd te weinig aandacht aan de eetstoornis besteed. Ruminatiestoornis, ook wel ruminatie syndroom genoemd, kan verschillende lichamelijke gevolgen hebben en is vooral levensgevaarlijk wanneer het bij jonge kinderen voorkomt.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Wat zijn de symptomen van ruminatiestoornis?

Er zijn verschillende fysieke en psychische symptomen die zich bij een ruminatiestoornis kunnen voordoen. De belangrijkste hiervan is het moeiteloos regurgiteren van voedsel, vaak kort na gegeten te hebben. Ruminatiestoornis kan herkend worden aan gewichtsverlies of achtergebleven groei, doordat ingenomen voedsel voortdurend wordt uitgebraakt of uitgespuugd. Ook hebben mensen met ruminatiestoornis vaak gebitsproblemen door veelvuldige aanraking van het gebit met maagzuur.

Ruminatiestoornis wordt in veel gevallen gelinkt aan stress of een andere psychische stoornis (zoals depressie of een angststoornis), onder meer door R. Amarnath in Annals of Internal Medicine. Uit schaamte worden sociale activiteiten bovendien vermeden.

Mogelijke symptomen van ruminatiestoornis zijn:

• Na een maaltijd (gemiddeld binnen 1 uur) voedsel moeiteloos regurgiteren
• Geregurgiteerd voedsel smaakt normaal en niet zurig zoals bij braaksel
• Buikpijn en constipatie
• Gewichtsverlies als gevolg van ondervoeding
• Achtergestelde groei bij (jonge) kinderen
• Permanente gebitsproblemen (tanderosie)
• Psychische problemen
• Vermijden van sociale activiteiten en gezamenlijke maaltijden (vaak uit schaamte)

Wat zijn de oorzaken van ruminatiestoornis?

De exacte oorzaak van ruminatiestoornis is niet bekend. De eetstoornis werd voorheen voornamelijk gediagnosticeerd bij mensen met een verstandelijke beperking, volgens M. Rodrigues et al. in European Psychiatry. Tegenwoordig worden er echter verschillende andere mogelijke factoren aangewezen die tot de eetstoornis kunnen leiden, ook bij mensen zonder een ontwikkelingsstoornis.

Dit zijn mogelijke oorzaken van ruminatiestoornis:

• Stimuli: bij kinderen en verstandelijk gehandicapten kan het regelmatig regurgiteren van voedsel een zelfstimulerende functie zijn bij gebrek (of juist overdaad) aan stimulatie door ouders en verzorgers
• Gewoonte: ruminatiestoornis kan zich ook ontwikkelen wanneer iemand een gewoonte ontwikkelt om voedsel te regurgiteren (bijvoorbeeld bij boulimie)
• Stress/trauma: trauma’s of periodes van stress kunnen factoren zijn die bijdragen aan het ontwikkelen van de eetstoornis
• Verstandelijke ontwikkelingsstoornis: mensen met beperkte verstandelijke vermogens hebben een grotere kans om ruminatiestoornis te ontwikkelen

Wat zijn de gevolgen van ruminatiestoornis?

Ruminatiestoornis heeft enkele lichamelijke en sociale gevolgen. Wanneer de eetstoornis bij baby’s en jonge kinderen voorkomt, is het potentieel levensgevaarlijk volgens K. Franco et al. in Child Psychiatry and Human Development. Bij (jong)volwassenen zijn de gevolgen relatief beperkt.

Dit zijn mogelijke gevolgen van ruminatiestoornis:

• Vertraagde lichaamsgroei bij kinderen
• Gewichtsverlies
• Psychische klachten en stoornissen zoals depressie en gegeneraliseerde angststoornis
• Cognitieve problemen als gevolg van ondervoeding en gebrek aan essentiële voedingsstoffen
• Sociaal isolement door het vermijden van gezamenlijke maaltijden en sociale gebeurtenissen
• Overlijden als gevolg van extreme ondervoeding bij baby’s en jonge kinderen

Hoe kan een ruminatiestoornis worden behandeld?

Er bestaat nog geen specifieke behandeling voor ruminatiestoornis. Volgens V. Papadopoulos et al. in Journal of Postgraduate Medicine is een combinatie van gedragstherapie, uitleg en positiviteit over een goede uitkomst de aanbevolen behandeling voor mensen met normale verstandelijke vermogens. Gedragstherapie focust zich voornamelijk op het omdraaien van gewoontes, onder meer door middenrif ademhalingstechnieken die de drang om te regurgiteren moeten tegengaan.

Eetstoornis kliniek

Diagnose van ruminatiestoornis komt vaak te laat, volgens H. Chial et al. in het wetenschappelijke tijdschrift Pediatrics. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat de zeldzame stoornis niet wordt herkend door medische professionals uit onwetendheid, incorrect wordt toegeschreven aan lichamelijke oorzaken of als symptoom wordt beschouwd van andere eetstoornissen zoals anorexia nervosa en boulimia nervosa.

Bij een eetstoorniskliniek is de vereiste expertise aanwezig om ruminatiestoornis correct te herkennen en behandeling op tijd te starten. Bel 020 – 532 0030 voor een telefonisch consult over de behandeling die in jouw situatie geschikt is.

Veelgestelde vragen over ruminatiestoornis