Abstinent van alcohol: Voordelen, uitdagingen en hulp

Abstinentie van alcohol bereiken is voor veel mensen erg lastig, ondanks de voordelen die het biedt voor je fysieke en mentale gezondheid. Dit komt onder meer door de verslavende eigenschappen die alcohol heeft. Zware (maar ook lichte) drinkers kunnen daarom al snel last krijgen van afkickverschijnselen en heftige cravings. Je onthouden van drank betekent vaak ook dat je sociale leven verandert, wat een groot obstakel voor sommigen kan zijn. Op deze pagina bespreken we alles wat je moet weten over abstinentie van alcohol, van de voordelen die het biedt tot de hulp die sommigen erbij nodig hebben.

Wat is abstinentie?

Abstinentie is een keuze om je te onthouden van de inname van bepaalde stoffen of het uitvoeren van bepaald gedrag. Deze stoffen of gedragingen worden dan als verslavend of schadelijk gezien voor het lichaam. De keuze voor abstinentie kan om verschillende redenen worden gemaakt, blijkt uit een Deense studie uit 2020 in International Journal of Drug Policy. Naast gezondheidsredenen kunnen ook culturele of religieuze factoren een rol spelen. Wanneer je besluit om abstinent te worden van sommige stoffen of gedrag waaraan je verslaafd bent, kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen en intense cravings.

DIRECT IEMAND AAN DE LIJN?

Bel voor advies

020 - 532 0030
Ma-Vrij van 07:00 - 22:00

Wat betekent abstinent van alcohol?

Abstinent van alcohol betekent dat je volledig afziet van het drinken van alcoholische dranken. Je probeert je alcoholgebruik dan niet onder controle te houden, zoals bij gematigd drinken, maar drinkt helemaal nooit of stopt volledig met drinken. Er bestaat zowel langdurige abstinentie, zoals iemand die na herstel van een verslaving nooit meer wil drinken, als een tijdelijke abstinentie waarbij je een korte periode afziet van alcohol (zoals Dry January).

Redenen voor het kiezen van abstinentie

Er zijn verschillende redenen waarom iemand een keuze kan maken voor vrijwillige onthouding van alcohol:

• Vanwege de gezondheid
• Als herstel van verslaving
• Om geen risico te lopen op het ontwikkelen van een afhankelijkheid
• Uit culturele of religieuze overtuigingen

Gezondheid en verslaving

Meestal speelt de gezondheid een grote rol bij alcoholabstinentie. Alcoholgebruik kan namelijk leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, waaronder leverziekte, hoge bloeddruk, hartziekte, neurologische aandoeningen en verschillende vormen van kanker. Door te stoppen met drinken kunnen mensen hun algehele gezondheid verbeteren en het risico op deze gezondheidsproblemen verminderen. Abstinentie van alcohol is voor iemand met een geschiedenis van alcoholmisbruik of alcoholverslaving zelfs een essentieel onderdeel van het herstelproces. Het kan ook veel van de cognitieve schade in de hersenen repareren, volgens een studie uit 2006 in Alcoholism: Clinical and Experimental Research.

Mensen kunnen ook besluiten om abstinent van alcohol te worden omdat alcoholmisbruik veel in de familie voorkomt. Een alcoholverslaving kan namelijk erfelijk worden bepaald. Wanneer mensen bewust afzien van drinken, vermijden ze het risico op het ontwikkelen van een lichamelijke of geestelijke afhankelijkheid. Vaak is er dan de hoop om de cyclus van verslaving te doorbreken en gezondere familierelaties op te bouwen.

Overige redenen

Sommige mensen kiezen ervoor om te stoppen met drinken vanwege persoonlijke of ethische overtuigingen. Vaak heeft dit te maken met culturele waarden of religieuze overtuigingen. Ook kan er sprake zijn van een persoonlijke voorkeur om een nuchter leven te leiden.

Wat zijnd de voordelen van abstinent zijn van alcohol?

Dit zijn mogelijke voordelen van abstinent zijn van alcohol:

• Fysieke voordelen: Verminderd risico op gezondheidsproblemen zoals leverschade, hartafwijkingen en kanker. Algemeen verbeterde gezondheid, een gezondere huid en meer energie.
• Mentale voordelen: Verminderd risico op psychische klachten zoals angst en depressie, en minder last van geheugenproblemen en slapeloosheid. Verbeterde slaap, mentaal meer helder zijn en minder last hebben van stemmingswisselingen.
• Sociale voordelen: Minder risico op conflicten, ruzies en mogelijk geweld richting anderen, verbeterde prestaties op werk of school, en meer tijd voor relaties met vrienden en familie.

Uitdagingen bij abstinentie

Stoppen met drinken of onthouding van alcohol vanaf dag één kan erg uitdagend zijn. De obstakels zijn vooral groot voor mensen die voorheen (veel) dronken. Op het moment dat je besluit tot abstinentie, kun je namelijk last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Dit zijn fysieke en mentale symptomen die vaak enkele weken aanhouden. Ze variëren van hoofdpijn, een versnelde hartslag en misselijkheid tot ernstige stemmingswisselingen en prikkelbaarheid. In sommige gevallen kan deze ontwenning zelfs levensbedreigend zijn, zoals bij een delirium tremens.

Abstinentie kan ook moeilijk vol te houden zijn vanwege de sociale druk die je voelt om te drinken, volgens professor Carlo Diclemente in Journal of Studies on Alcohol. Alcohol speelt vaak een rol bij sociale gelegenheden, van verjaardagsfeestjes tot bedrijfsevenementen en een gezellig avondje uit met vrienden. Abstinent van alcohol zijn kan zo leiden tot een vorm van sociale isolatie, omdat je niet langer met dezelfde groep mensen samen kunt of wilt zijn. Onthouding kan erg lastig vol te houden zijn wanneer je weinig steun vindt in je omgeving en zelf de motivatie verliest.

Strategieën voor succesvolle abstinentie

Voor een succesvolle abstinentie zijn verschillende strategieën mogelijk. Een goede voorbereiding is erg belangrijk. Realistische doelen, een duidelijk plan en het vinden van steun in je omgeving zorgen ervoor dat je stapsgewijs en ondersteund door anderen abstinentie kunt bereiken, volgens een studie uit 2010 in Alcohol & Alcoholism. ‘Cold turkey’ met alcohol stoppen kan zonder zo’n voorbereiding al snel leiden tot teleurstellende resultaten. Je bent dan niet voorbereid op de mogelijk heftige ontwenningsverschijnselen en intense cravings, en weet niet hoe je met een mogelijke teleurstelling (zoals een korte terugval) om kunt gaan.

Rol van professionele hulp

Professionele hulp en begeleiding kunnen noodzakelijk zijn om abstinentie te bereiken. In veel gevallen zijn ze sowieso nuttig om te helpen bij het opstellen van doelen, het vormen van een plan en het leren hoe je om kunt gaan met de trek in alcohol.

Wanneer er sprake is van een verslaving aan alcohol, is het altijd verstandig om professionele hulp in te schakelen. Je hebt dan mogelijk medische begeleiding nodig tijdens de alcohol detox. Ook bij overmatig alcoholgebruik kan een medische intake helpen om te bepalen of begeleiding noodzakelijk is.

Therapie en counseling

Professionele hulp kan daarnaast bestaan uit therapie en counseling. Zo word je geholpen bij het verwerken en omzetten van negatieve gedachten en gevoelens, die ervoor zorgen dat je terug wilt grijpen naar de alcohol. Cognitieve gedragstherapie is een veel gebruikte behandelmethode hiervoor.

Ben jij op zoek naar hulp om te stoppen met drinken? Bel 020 – 532 0030 voor een persoonlijk advies van een van onze medewerkers over de beste behandelopties in jouw situatie.

Ondersteunende gemeenschappen en groepen

Voor steun bij het bereiken en volhouden van abstinentie bestaan verschillende gemeenschappen en zelfhulpgroepen. Deze bieden een platform waar je lotgenoten ontmoet en adviezen kunt delen en ontvangen om abstinent van alcohol te worden én te blijven.

Een van de meest bekende gemeenschappen voor alcoholabstinentie is Anonieme Alcoholisten. Er zijn daarnaast nog verschillende andere groepen die zowel fysiek als online ontmoetingen en lezingen organiseren, zoals SMART Recovery en LifeRing.

Veelgestelde vragen