LSD: Werking, veilig gebruik en gezondheidsrisico's

LSD is een populair tripmiddel dat positieve en negatieve effecten kan hebben op je mentale gezondheid. Als psychedelische drug wordt LSD vooral gebruikt om intense hallucinaties te ervaren en diepgaande gedachten te krijgen over jezelf en de wereld om je heen. Ook kan LSD therapeutische toepassingen hebben. Gebruik van LSD is echter wel risicovol. Zo kun je in een bad trip terechtkomen en is blijvende hersenschade mogelijk bij regelmatig gebruik. Op deze pagina bespreken we alles wat je moet weten over het gebruik en de werking van LSD.

Wat is LSD?

LSD is een krachtige psychedelische drug met sterke hallucinerende effecten. De werkzame stof in LSD is afgeleid van lyserginezuur, een schimmel die voorkomt op onder meer rogge. De volledige naam van LSD is dan ook lyserginezuur diëthylamide. LSD staat daarnaast bekend onder namen als acid, zegels en Alice.

LSD is al decennialang een erg populair tripmiddel. Psychedelica zoals LSD zorgen bij gebruikers voor veranderingen in hun stemming, zintuigelijke waarneming en cognitieve processen. Tijdens een LSD-trip ervaar je hierdoor intense emoties, kan je de wereld om je heen anders waarnemen en krijg je mogelijk spirituele inzichten.

Geschiedenis van LSD

De stof in LSD komt oorspronkelijk van een schimmel die groeit op granen zoals rogge. In 1938 werd LSD voor het eerst gesynthetiseerd uit deze schimmel door de scheikundige Albert Hofmann, die het de naam lyserginezuur diëthylamide gaf. Hofmann probeerde de door hem ontdekte stof zelf uit en was ervan overtuigd dat de effecten van LSD konden helpen in de behandeling van mensen met psychische stoornissen, zoals schizofrenie.

Ondanks veel wetenschappelijk onderzoek in de jaren ’50 en ’60 naar de therapeutische toepassingen van LSD, kwam de drug echter in het verdomhoekje van de wetenschap terecht. Dit kwam onder meer door de gelanceerde War on Drugs in 1971, volgens de medische historicus Matthew Oram. LSD kreeg vervolgens met name beruchtheid door het recreatief drugsgebruik. In de afgelopen jaren is er weer sprake van een heropleving in wetenschappelijk onderzoek naar LSD. Uit verschillende nieuwe studies blijkt namelijk dat therapie met psychedelische drugs zoals LSD positieve behandelresultaten kan hebben en mogelijk tot minder bijwerkingen leidt dan bestaande medicijnen.

Werking van LSD

LSD werkt via belangrijke neurotransmitters in je hersenen. Dit zijn boodschappers tussen zenuwcellen die betrokken zijn bij alle belangrijke lichamelijke en geestelijke functies, van je slaap en pijntolerantie tot je stemming en geluksgevoel. LSD verhoogt de activiteit van sommige neurotransmitters en beïnvloedt zo de manier waarop zenuwen signalen aan elkaar doorgeven.

LSD werkt vooral via de neurotransmitter serotonine, volgens een studie uit 2017 in Current Biology. Serotonine helpt je stemming, waarneming en cognitie te reguleren. Het bindt zich aan serotoninereceptoren in het centrale zenuwstelsel en verhoogt zo de serotonine-activiteit in je hersenen. Op die manier zorgt het voor veranderingen in je zintuiglijke waarneming en ervaar je hallucinaties. LSD heeft daarnaast in mindere mate invloed op dopamine. Dit zorgt onder meer voor het geluksgevoel en de opwinding die mensen voelen tijdens een trip met LSD.

Wat zijn de effecten van LSD?

De effecten van LSD zijn vooral veranderingen in je zintuiglijke waarneming, beleving van tijd en je gedachten. Deze effecten zijn vaak krachtig en onvoorspelbaar. Dit maakt LSD lastig om veilig te doseren, volgens Spaanse onderzoekers in Frontiers in Psychiatry. De drug veroorzaakt daarnaast fysieke effecten. Zo krijgen veel gebruikers last van grote pupillen, verhogen je hartslag en bloeddruk vaak en kun je misselijk worden.

Enkele effecten van LSD zijn:

• Visuele hallucinaties, zoals ruimtes die vervormen en patronen die verschijnen
• Vermenging van zintuigen (synesthesie), waardoor je bijvoorbeeld kleuren hoort
• Intense emoties, van angst tot euforie
• Gevoel dat tijd vertraagt of versnelt
• Boost in creativiteit en diepgaande gedachten over jezelf en het leven
• Gevoel hebben dat je in de wereld opgaat (ego-dissolutie genoemd)
• Fysieke effecten van LSD, zoals wijde pupillen, verhoogde hartslag, misselijkheid en duizeligheid

Hoe wordt LSD gebruikt?

LSD wordt gebruikt via de mond. Je kunt LSD innemen op verschillende manieren, waaronder zegels, vloeistof en pillen. De manier van inname hangt onder meer af van de gewenste dosering en hoe snel je de effecten van LSD wilt ervaren.

Mogelijke vormen van LSD

De meest voorkomende vorm van LSD zijn zegels of blotters. Dit zijn kleine vierkante stukjes papier die zijn ondergedompeld in LSD. Je legt ze op de tong en neemt de chemische stof via het slijmvlies op in je lichaam. LSD kan ook in vloeibare vorm worden gebruikt, meestal opgelost in alcohol of water. De vloeibare LSD druppel je dan bijvoorbeeld op etenswaren. De derde vorm van LSD zijn kleine pillen. Deze bevatten een vaste dosis LSD, waardoor je een mogelijk te grote dosis voorkomt.

Veilige dosering LSD

De dosering LSD bepaalt in hoeverre je dingen gaat zien en een intensieve ervaring door de drug meemaakt. Een te hoge dosering vergroot de kans op een bad trip en gevaarlijk gedrag. Voor veilig gebruik van LSD kun je je daarom het beste houden aan de aanbevolen doseringen. Volgens ervaren gebruikers van LSD ligt een lage dosis tussen de 20 tot 75 microgram. Een gebruikelijke dosering LSD varieert tussen de 75 en 150 microgram. Hogere doseringen zorgen voor een sterke trip en vergroten de kans op een ervaring die een diepe indruk achterlaat en jezelf overweldigt.

Duur van de effecten van LSD

De eerste effecten van LSD treden meestal binnen een uur na inname op. Je voelt dan lichte veranderingen in je stemming en begint andere dingen te zien. Voor sommige gebruikers beginnen deze veranderingen al na 20 minuten. De sterkste pieken van een trip ervaar je meestal na 2 tot 4 uur. Het effect van LSD houdt gemiddeld tussen de 6 en 12 uur lang aan. Hierna kun je nog enkele dagen lang last krijgen van nawerkingen zoals flashbacks.

Microdosering van LSD

Microdosering is het regelmatig innemen van een kleine hoeveelheid van een psychedelische drug om lichte effecten te ervaren. Het doel is vooral om psychedelica op een veilige manier te gebruiken zonder te trippen. De laatste jaren wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de mogelijke voordelen van microdosering. Onder onderzoekers is echter nog geen consensus of microdosen een placebo-effect heeft of daadwerkelijk gebruikers helpt, volgens een studie van ICEERS, een onderzoeksinstituut gericht op psychedelische drugs, uit 2020.

Microdosen van LSD zou helpen om iets productiever te zijn, je stemming licht verbeteren en persoonlijke groei ondersteunen. Wel kleven er risico’s aan zoals bijwerkingen (zowel fysiek als psychisch) en mogelijke gezondheidsschade op de lange termijn. Een microdosis is vaak zo’n 5 tot 10% van een normale dosis, volgens onderzoekers van de Universiteit van Toronto in Psychopharmacology. Een microdosering LSD varieert daarom tussen de 5 tot 20 microgram.

Vergelijking met andere psychedelica

Psychedelica hebben met elkaar gemeen dat ze de perceptie, stemming en cognitie van gebruikers veranderen. Wel zijn er grote verschillen tussen LSD en andere psychedelische drugs. Bekende psychedelica zoals paddo’s (psilocybine), DMT en mescaline worden bijvoorbeeld niet in een laboratorium gemaakt. 2CB is wel een synthetisch tripmiddel net zoals LSD.

Zowel LSD als DMT staan bekend om hun intense hallucinaties, terwijl paddo’s, mescaline en 2CB zachtere effecten hebben en een minder sterke trip veroorzaken. Tegelijkertijd hebben deze drie drugs minder snel een ego-dissolutie effect en leiden ze niet tot diepe spirituele ervaringen, effecten die wel bij LSD en DMT voorkomen. LSD werkt echter anders dan DMT en kan eerder tot grote angst en paniek leiden. Ook werkt LSD een stuk langer dan DMT.

Risico’s en gevaren van LSD-gebruik

LSD-gebruik is niet zonder risico’s en gevaren. In de eerste plaats zijn er bekende psychische risico’s door het gebruik van LSD, zoals een bad trip en psychose. Psychische klachten kunnen ook na een trip nog voorkomen. Sommige LSD-gebruikers ontwikkelen zelfs chronische problemen, zoals het nog niet goed begrepen HPPD, hallucinogen persisting perception disorder. Je hebt dan jarenlang of zelfs de rest van je leven last van flashbacks, angstaanvallen en andere klachten.

LSD heeft ook risico’s en gevaren voor je lichamelijke gezondheid. Zo kunnen hartproblemen verergeren door het gebruik van LSD, omdat de drug zorgt voor een verhoogde hartslag en bloeddruk. Daarnaast wordt het regelmatig gebruik van LSD gelinkt aan chronische leverschade, volgens een studie uit 2017 in World Journal of Gastrointestinal Pharmacology and Therapeutics.

Mogelijke risico’s en gevaren van LSD-gebruik zijn:

• Bad trip, waarbij gebruikers in paniek raken en last hebben van de intense hallucinaties
• Psychotische episodes
• Activeren en versterken van onderliggende psychische klachten
• Chronische psychische problemen en flashbacks (zoals HPPD)
• Ongelukken door onveilig gedrag tijdens een trip
• Hartproblemen
• Leverschade
• Interacties met andere drugs en alcohol

LSD en mentale gezondheid

Er is de afgelopen jaren een opleving in onderzoek naar LSD voor mensen met mentale problemen. Volgens betrokken wetenschappers zou LSD potentieel hebben om te helpen bij het verwerken van trauma, het doorbreken van negatieve denkpatronen en het verbeteren van psychologische flexibiliteit. Dit komt door de diepe gedachten en inzichten die mensen tijdens een trip met LSD ervaren. Verschillende onderzoeken laten positieve behandelresultaten zien met LSD, volgens klinisch farmacoloog Matthias Liechti in Neuropsychopharmacology.

Toch zijn er ook nog grote zorgen over de potentiële risico’s van LSD in therapeutische toepassingen, volgens een groep neurowetenschappers in Expert Opinion on Drug Safety. Mensen met bestaande psychische aandoeningen zoals schizofrenie, bipolaire stoornis, of ernstige angststoornissen lopen vooral risico op negatieve effecten van LSD-gebruik. De drug kan je mentale gezondheid dan verder onder druk zetten, in plaats van deze te ondersteunen.

Therapeutische toepassingen

Onderzoek naar de therapeutische toepassingen van LSD richt zich vooral op de behandeling van depressie, angst en PTSS. Dit valt onder de zogenaamde psychedelica therapie.

Mogelijke therapeutische toepassingen van LSD zijn:

• Depressie: LSD kan helpen bij depressie door nieuwe perspectieven te bevorderen en verbinding tussen verschillende hersengebieden te versterken.
• Angst: Mensen met terminale ziekten zouden door LSD beter kunnen omgaan met de angst voor de dood.
• PTSS: LSD zou mensen met PTSS helpen door bij te dragen aan het herstructureren van traumatische herinneringen.

LSD en verslaving

LSD werkt vooral geestelijk verslavend, hoewel het risico op verslaving klein is vergeleken met andere drugs. Het verslavingspotentieel van LSD komt onder meer door de snelle tolerantie die gebruikers opbouwen. Wanneer je één keer LSD gebruikt, heb je de volgende 2 weken al een hogere dosering nodig om dezelfde effecten te ervaren van een trip. Daarnaast ontwikkelen gebruikers cravings. Zodra de LSD uitgewerkt is, willen ze de drug dan opnieuw gebruiken om een verandering van de werkelijkheid te ervaren.

LSD en verslavingsbehandeling

Ondanks het risico op een geestelijke afhankelijkheid, kan LSD mogelijk helpen bij de behandeling van verslaving. Onderzoek hiernaar werd stilgelegd in de jaren ’60, maar de afgelopen jaren is er nieuwe interesse voor het gebruik van LSD bij verslavingsbehandeling. Vooral bij alcoholverslaving en rookverslaving zou LSD effectief zijn. De drug kan volgens drugsonderzoeker Celia Morgan helpen bij het doorbreken van vaste gedrags- en denkpatronen. Zo zou het verslaafden helpen om onderliggende emotionele of psychologische triggers van hun verslavingsgedrag te identificeren en te verwerken.

Legale status van LSD in Nederland

LSD is in Nederland een illegale stof. De drug is in de Opiumwet opgenomen op lijst I. Dit maakt LSD een harddrug waarvan de overheid vindt dat het schadelijk is voor gebruikers en de samenleving. De productie en het bezit en verkoop van LSD zijn daarom illegaal. Het persoonlijk bezit en gebruik van LSD is strikt genomen strafbaar, maar wordt in de praktijk gedoogd.

In de meeste westerse landen wordt LSD ook beschouwd als een illegale harddrug. Toch zijn er verschillende landen waar onderzoek naar therapeutische toepassingen van LSD is toegestaan. Zo vinden onder meer in Zwitserland en Australië gereguleerde onderzoeken plaats.

Veilig gebruik en harm reduction

Veilig gebruik vermindert het risico op een bad trip en andere ongewenste effecten van LSD. Zorg daarom dat je de juiste set en setting kiest. Dit betekent dat je jezelf goed voelt op het moment dat je LSD gebruikt en je dit doet in een omgeving waarin je tot rust komt en mensen zijn die je vertrouwt. Ook is het verstandig om een nuchtere persoon in de buurt te hebben tijdens je LSD-trip. Wanneer je angstige dingen gaat zien en in een bad trip zit, kan deze persoon je dan helpen kalmeren en ongevallen voorkomen.

Om het risico op fysieke en psychische bijwerkingen en gezondheidsschade tot een minimum te beperken, is het sterk aan te raden met een lage dosering te beginnen. Je kunt zo aftasten wat de juiste dosering is voor jou om de gewenste effecten zoals hallucinaties te ervaren. Zorg dat je je LSD ook test op de juiste stof. Je kunt je LSD in Nederland anoniem naar een drugstestservice sturen. Daarnaast zijn er eenvoudige thuistests waarmee je makkelijk een zegeltje kunt controleren op LSD.

Lees meer over drugs testen

Veelgestelde vragen over LSD